مهارت کوچینگ چیست و چرا باید درباره ی آن بدانیم؟

کوچ یا کوچینگ (coaching) را بسیاری با توجه به معنی لاتین آن به معنی مربیگری می شناسند. اما تعریف کوچینگ و اینکه کوچینگ چیست به صورت تخصصی بسیار فراتر از صرفا مربیگری است. اگر بخواهیم یک تعریف ساده و قابل فهم برای مهارت کوچینگ در نظر بگیریم می توان آن را به عنوان مربیگری با هدف توسعه بیان کرد. برخلاف آنچه کوچینگ را در نظر عامه مردم فقط مختص به مدیران یا افراد با سمت های بالای سازمانی می دانند، کوچینگ یا مربیگری می تواند راه گشای بسیاری از مشکلات مردم در تمام امور زندگی باشد.

به عنوان مثال همه ما در طول زندگی برای انجام کارهای مهم و تصمیمات بزرگ نیاز به افرادی داشته ایم که بتوانند علاوه بر راهنمایی درباره آن تصمیم خاص، به ما بازخورد نیز بدهند. یا به عنوان مدیر یک سازمان ممکن است شرکت شما به نقطه ای برسد که رشد در آن کند یا متوقف شود در این شرایط مدیر یا مدیران شرکت باید به دنبال راهی برای عبور از این محدودیت ها باشد. این نقطه دقیقا جایی است که نیاز به کوچ احساس می شود. همه این دلایل نیاز به کوچ و کوچینگ را برای همه اقشار جامعه بیش از پیش نمایان می سازد. شاید به همین دلیل است که مقوله مربی گری این روزها در بین اقشار مختلف جامعه بسیار پرطرفدار شده است.

علم کوچینگ چیست؟

شاید تا به حال کلماتی مانند کوچینگ و یا کوچ شغلی ، کوچ شخصی ، کوچ فروش و…را شنیده باشید، شاید هم با شنیدن این واژه تنها از خود بپرسید که کوچینگ coach چیه؟ در پاسخ به سوال coaching چیست؟ می توان گفت در ساده ترین تعریف، کوچینگ به معنای دریافت راهنمایی و کمک از یک استاد کوچ برای کشف راه حل های بیشتر برای یک موضوع است. در فرایند مبتنی بر گفتگو کوچینگ، استاد ( کوچ) به کمک عام خود و با فعال کردن قدرت خلاقیت مراجع به اول کمک می کند تا فرد به قله های موضوع مورد نظر برسد. کوچینگ این روزها یکی از اصطلاحات پرطرفدار در ایران است و در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. علم کوچینگ بر روانشناسی مثبت نگر و توجه به حال و آینده به جای گذشته تاکید دارد و هدف اصلی آن کمک به مراجع برای ارتقای جایگاه فعلی خود به یک جایگاه بهتر در زمینه مورد نظر است.

4 تعریف متفاوت از کوچینگ

برای مربیگری تعاریف متعددی وجود دارد چرا که کوچ می تواند در ابعاد مختلفی از زندگی انسان ها یاری رسان آنها باشد. اما به طور خلاصه می توان 4 تعریف فوق را برای مربیگری در نظر گرفت:

تعریف اول: کمک به انسان ها برای داشتن زندگی بهتر و سالم تر

یکی از مهم ترین تعاریف مربی گری کمک به انسان ها برای داشتن زندگی بهتر و سالم تر است. در واقع مربی به شما کمک می کند دید مثبت تری به زندگی داشته باشید و از تفکرات منفی دوری کنید. تمرکز بر نقاط قوت و توانایی ها دقیقا نقطه ای است که کوچ شما را هدایت می کند. کوچ نه تنها راهنمای شما در ادامه مسیرتان است بلکه در تمام مسیر فعالیت های شما را ارزیابی و به شما بازخورد می دهد.

تعریف دوم: شناخت توانایی ها برای رسیدن به اهداف

 تعریف دیگر این است که افراد بتوانند توانایی خود را سریعتر شناخته و با کمک کوچ راحتتر به اهداف خود برسند. در واقع کوچ به جای ماهی دادن به افراد ماهیگیری را به آنها آموزش می دهد. افراد با تمرین تسهیلگری و تمرکز عمیق بر اهداف خود تلاش می کند بهترین عملکرد را داشته باشد.

تعریف سوم: ارتقاء رابطه گفتگو محور

کوچینگ یا مربیگری به هیچ عنوان به معنی نصیحت یا توصیه کردن نیست. رابطه کوچ با افراد بصورت گفتگو است. کوچ مستقیما راه موفقیت را به شما نشان نمی دهد بلکه با توجه به قابلیت ها، دانش و توانایی هایتان، شما را برای ادامه مسیر راهنمایی می کند. در طول این مسیر نظرات و فعالیت های شما نیز اهمیت زیادی دارد. در واقع با کمک مربی شما به این واقعیت دست پیدا می کنید که بدون تلاش خودتتان هیچ تغییر و موفقیتی اتفاق نمی افتد.

تعریف چهارم: هنر تسهیل عملکرد، افزایش یادگیری و توسعه دیگری

شاید این تعریف را بتوان به عنوان جامع ترین تعریف از کوچینگ در نظر گرفت. در این تعریف وظایف و شرح کار کوچ به خوبی بیان شده است. فردی که به شما کمک می کند تا شیوه های یادگیری موثر را بیاموزید و به راحتی عملکرد خود را گسترش دهید.

بیشتر بخوانید: تفکر سیستمی چیست؟ مزایای تفکر سیستمی

آیا کوچینگ انواع مختلفی دارد؟

اگر بخواهیم به صورت تخصصی وارد این حوزه شویم احتمالا با شاخه ها و زیر مجموعه های بسیار زیادی روبرو خواهیم شد. چرا که افرادی که وارد حوزه مربیگری شده اند و به صورت تخصصی مشغول به فعالیت در این زمینه هستند انواع بسیار زیادی را برای کوچینگ تعریف می کنند. اما این تعاریف در نگاه همه افراد درگیر در این حوزه مشابه هم نیست و به همین دلیل هیچگاه نمی توان فهرست دقیقی از تمام تخصص های کوچینگ تهیه کرد. با این حال چند گرایش تخصصی در حوزه کوچینگ وجود دارد که بسیاری از منابع به آنها اشاره کرده اند. در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:

کوچینگ مدیران اجرایی یا Executive Coaching

همانطور که از اسم این نوع از کوچینگ مشخص است، مدیران اجرایی در سطح ارشد یا میانی در سازمان ها مخاطبان اصلی این گروه هستند. وظیفه کوچ برای این گروه از افراد این است که عملکرد آنها را با استفاده از دانش و ابزارهای کوچینگ که در اختیار دارد بهبود ببخشد. گرچه اینکه کوچینگ مناسب همه ی افراد فعال در این گروه شغلی است یا نه کاملا بستگی به روحیه مدیران و میزان پذیرش آنها از مقوله کوچینگ دارد. مدیرانی که قصد بهبود در عملکرد حرفه ای خود را دارند و خواهان افزایش رضایت شغلی خود هستند احتمالا بهترین گزینه برای استفاده از کوچینگ مدیران اجرایی هستند.

کوچینگ رهبری یا Leadership Coaching

کوچینگ رهبری بر ماهیت رهبری تمرکز دارد. به این معنی که با شناسایی نقاط ضعف و قدرت رهبر، مهارت های نرم او و سایر ویژگی هایی که یک رهبر به آن نیاز دارد اقدام به هدایت او به سمت اهداف رهبری می کند. کوچ رهبری باید موقعیت های مثبت و منفی افراد را کاملا درک کرده و به آنها در راستای پیشبرد اهداف رهبری کمک کند تا بتوانند به رهبرانی موفق تبدیل شوند. کوچ رهبری مراجعین خود را طوری هدایت می کند که بتوانند پرسش های مناسبی مطرح کرده و ضمن ارتقاء مهارت گفتگو به حل مسائل آنان بپردازد. یکی از مهمترین دلایلی که رهبران به کوچ نیاز پیدا می کند در مواقع بحران های زودگذر یا نبود انگیزه در تیم و اعضای آن است.

کوچینگ فروش یا Sales Coaching

تیم فروش در تمام سازمان ها یکی از مهمترین بخش های آن سازمان است. به همین دلیل چیدن یک تیم فروش موفق و مدیریت آن یکی از وظایف مهم مدیران در هر سازمانی است. کوچینگ فروش با بررسی مراحل قیف فروش و تحلیل آن به ارتقاء وضعیت فروش شرکت کمک می کند. کوچ قادر است با بکارگیری تکنیک های مربیگری و افزایش مهارت های ارتباطی در تیم فروش باعث رشد چشمگیر آمار فروش شرکت ها شود.

همچنین بخوانید: معرفی نرم افزار حضور غیاب تحت وب کسرا

کوچینگ مشتریان

مشتریان حامیان اصلی هر کسب و کاری هستند. تیم فروش نزدیکترین ارتباط را با مشتریان دارد کوچینگ فروش (Sales Coaching)، مجموعه ای رویکردها و راهکارها برای افزایش فروش و ارتقا شغلی ارائه می دهد. کوچینگ مشتریان به صاحبان بیزینس کمک می کند تا با ایجاد ارتباط عمیق و شناخت بیشتر مشتریان وفاداری در آن ها را ترغیب کنند.

کوچینگ کسب و کار یا  Business Coaching

کوچینگ کسب و کار یا بیزینس کوچینگ یکی از معروف ترین انواع مربیگری است که در سال های اخیر بسیار مورد توجه صاحبین کسب و کارها قرار گرفته است. گرچه بسیاری از متخصصین این نوع را مشابه کوچینگ مدیران اجرایی می دانند اما مهمترین تفاوت این نوع از coaching با سایر انواع در دید کلی آن به کسب و کارهاست. به این معنی که هر نوع فعالیت کوچ در زمینه کسب و کار را میتوان کوچینگ کسب و کار نامید.

مدیر در نقش کوچ یا Manager as Coach

در این نوع از مربی گری مدیر به عنوان مدرس در سازمان ایفای نقش می کند. البته این به این معنی نیست که مدیر برای تمام افراد سازمان نقش کوچ را ایفا می کند بلکه تنها تعدادی از مدیران اجرایی یا میانی خود را برای این کار انتخاب می کند. درباره این موضوع کتاب های زیادی وجود دارد که از جمله این کتاب ها می توان به کتاب مدیر در نقش کوچ اثر جنی راجرز اشاره کرد.

کوچینگ سلامت یا Health Coaching

مربی گری سلامت یکی از جدیدترین انواع کوچینگ است که در حوزه سلامت افراد در جامعه فعالیت می کند. مهمترین هدف کوچینگ سلامت، اطلاع رسانی و ارتقاء دانش افراد در زمینه حفظ سلامت است. در نظر بسیاری از افراد جامعه حفظ سلامت تنها به معنی سلامت فیزیکی است در حالی که یکی از دغدغه های بزرگ جوامع مدرن موضوع سلامت روان است. شاید بتوان گفت مهمترین وظیفه معلم سلامت، ارتقاء دانش افراد جامعه درباره سلامت روان و ارائه روش هایی برای بهبود آن است. برای درک بیشتر این موضوع خواندن مقاله تجربه پزشکان از کوچینگ سلامت در شرق انگلستان را به شما پیشنهاد می کنیم.

کوچینگ سبک زندگی یا Life Coaching

معنی و مفهوم لایف کوچینگ یا کوچینگ زندگی را شاید بتوان به راحتی از عنوان آن درک کرد. در واقع هر کوچینگی که خارج از فضای کسب و کار باشد لایف کوچینگ تلقی می شود. در این از کوچینگ، هدف coach بررسی کیفیت زندگی افراد با توجه به تجربه های آنها در طول زندگی است و تلاش می کند به پیشرفت و افزایش کیفیت زندگی مراجع کمک کند.

کوچینگ در روانشناسی

وظیفه کوچ کمک به فرد برای ارتقا از جایگاه فعلی اش به حالت ایده آل است. در این راستا اگر کوچ از مباحث روانشناسی برای درک بهتر احساسات و شناخت بیشتر شاگرد استفاده کند راحت تر می تواند او را به سمت مقصدش هدایت کند. در روانشناسی کوچینگ، در جلسات کوچینگ از مباحث روانشناسی استفاده می شود. روانشناسی کوچینگ تحت تاثیر روانشناسی انسان گرا، روانشناسی اجتماعی و روانشناسی مثبت گرا است. کوچ هایی که مباحث روانشناسی مسلط هستند می توانند روانشناسی و کوچینگ را به طور همزمان پیش ببرند.

کوچینگ نوجوانان

نوجوانی تاثیر گذارترین دوره زندگی برای مشخص کردن مسیر و آینده انسان است. کوچینگ نوجوانان یک دوره عالی برای کشف اهداف زندگی نوجوانان است. کوچینگ به نوجوان کمک می کند تا مسیر واقعی زندگی خود را پیدا کند و مسیر حرکت به سوی اهداف نهایی خود را سریع تر پیدا کند.

کوچینگ کودکان

کوچینگ کودکان فرایندی در جهت رشد پتانسیل‌های آنهاست و با تمرکز برتوانمندی‌ها، علایق، خواسته‌ها و… به کودک کمک می کند تا مسیرهای خلاقانه ای برای کشف راهکارهای مسائل فرا بگیرد. کوچینگ کودکان با تقویت مسئولیت پذیری و خلاقیت به شکل گیری یک شخصیت توانمند در آینده می انجامد. در پاسخ به این سوال که اولین قدم در کوچینگ کودکان غلبه بر چیست ؟ می توان گفت زمانی که کودک از سنین کم یک راهنمای و مرجع بزرگ برای درمیان گذاشتن و حل مسائل خود داشته باشد دیگر دچار سردرگمی نمی شود و می تواند با اشراف به هدف های خود به کمک کوچ به سوی آن ها حرکت کند. می توان گفت اولین قدم در کوچینگ کودکان غلبه بر ترس و احساس سردرگمی است و می تواند به کودک آمادگی ذهنی نیست برای حل مسائل زندگی خود داشته باشد.

5 مهارت کوچینگ که هر مدیری باید آنها را بداند!

1- شنونده خوبی بودن

مهارت شنیدن فعال از جمله مهارت هایی است که این روزها در ملاحث مختلف زیاد شنیده می شود. شنونده فعال بودن به این معنی است که شما علاوه بر شنیدن صحبت های طرف مقابل توانایی درک و فهم عمیق سخنان وی را داشته باشید و بتوانید با حلاجی آنها راه حل یا پیشنهادات مفیدی را به افراد به عنوان کوچ ارائه دهید.

2- مهارت سوال پرسیدن

سوال پرسیدن یا بهتر است بگوییم سوال مناسب پرسیدن از دیگر مهارت های یک کوچ موفق است. چرا که پرسش های مناسب و به جا می تواند شما را در یافتن پاسخ مورد نظر بسیار کمک کند. همچنین یکی از روش های مناسب برای شناخت افراد و درک چالش های آنها پرسیدن سوال هایی است که سریع ترین و در عین حال بهترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهد.

3- توانایی همدلی به جای همدردی

یکی از مهارت هایی که هر فرد باید در خود تقویت کند مهارت همدلی است. مهارت همدلی به زبان ساده به معنی خود را جای دیگری گذاشتن است. زمانی می توانید نسبت به احساسات دیگران واکنش مناسبی داشته باشید که خود را جای او قرار داده و از زاویه دید او به رخدادها نگاه کنید.

4- قضاوت گر نباشید

شاید بتوان گفت یکی از مهمترین فاکتورهای اخلاقی برای یک کوچ داشتن ذهنی باز و بدون تعصب در مواجهه با مراجعین است. منظور از قضاوت گر نبودن این است که بتوانید بدون جبهه گرفتن در مقابل نظرات و اعتقادات دیگران به سخنان آنها خوب گوش داده و بهرین بازخورد را به آنها بدهید.

5- توانایی تمرکز بر موضوع مورد بحث

کوچ باید تسلط و تمرکز کافی بر روی موضوع مورد بحث با مراجع را داشته باشد. در واقع او باید بتواند بدون منحرف شدن از موضوع اصلی با طرح سوال ها یا راهکارهای هدفمند به هدایت هرچه بهتر مراجع و ارائه راه حل های مناسب بپردازد.

بیشتر بخوانید: ۱۰ کتاب برتر حوزه مدیریت و منابع انسانی

تفاوت کوچینگ و مشاوره

کوچینگ و مشاوره دو اصطلاح کاملا متضاد با مترادف نیستند، بلکه دارای شباهت ها و تفاوت های زیادی هستند. در رابطه با تفاوت کوچینگ با مشاوره می توان گفت اگر چه هم در کوچینگ و هم در مشاوره تمرکز بر ارائه راهکار و کشف راه درست است و ما از یک فرد به عنوان راهنما کمک می گیریم اما این دو اصطلاح تفاوت های مفهومی زیادی هم دارند‌. شاید بتوان اصلی ترین تفاوت کوچینگ و مشاوره را این موضوع دانست که کوچینگ روی حال و آینده تمرکز دارد و هدف آن افزایش شایستگی و ارتقا مهارت های فردی است در حالیکه مشاوره بیشتر بر گذشته تمرکز دارد و هدف آن رفع موانع درونی و حل مشکلات است.

در واقع کوچینگ روی پتانسیل و مهارت های فرد متمرکز است و کمک می کند تا توانایی ها و استعدادهای شخصی خودتان را شکوفا کنید. در حالیکه مشاوره کنک می کند تا با شناخت مشکل و پیدا کردن راه حل برای آن به آرامش برسید. مربی کوچ با تکیه بر پتانسیل های فردی شاگردش به او کمک می کند تا با حداکثر توان به سمت اهدافش حرکت کند، اما در مشاوره ، مشاور سعی می کند با شناخت جنبه های روانی مشکل راهکارهایی برای حل مسئله ارائه دهد.

کوچینگ و اهمیت آن برای جوامع

حتما تا اینجای مقاله متوجه اهمیت این موضوع برای اقشار مختلف جامعه شده اید. با توجه به گستردگی انواع coaching می توان با اطمینان گفت این فرآیند توانسته باعث موفقیت بسیاری از افراد چه در زندگی شخصی و چه در کسب و کار آنها شود. گرچه برخی از فعالیت های افراد غیر متخصص در این زمینه ممکن است بسیاری را نسبت به مقوله کوچینگ و فواید آن دلسرد کرده باشد، اما نمی توان از اثر مثبت آن بر جامعه چشم پوشی کرد. در ادامه به برخی از دستاوردهایی که در نتیجه فعالیت های کوچینگ بدست آمده اند اشاره شده است:

افزایش اعتماد رهبر به پیروان خود، ارتقائ سلامت، افزایش و بهیود کیفیت ارتباطات، افزایش بهره وری در کارها، بالابردن خوداگاهی در افراد، افزایش توانایی در مدیریت استرس، افزایش تاب آوری و تحمل شرایط دشوار، افزایش عملکرد شغلی، افزایش انعطاف پذیری در مواجهه با شرایط مختلف و بسیاری موارد دیگر از جمله دستاوردهای مهارت کوچینگ هستند.

کوچینگ چه فرآیندی دارد؟

از آنجایی که کوچینگ یک عملیات هدفمند است کوچ باید قبل از شروع کار خود اهداف مراجع را به خوبی شناخته و اطلاعات لازم برای انجام فرآیند کوچینگ را کسب کند. فرآیند کوچینگ مانند یک سفر است که به مراجع در تمام طول مسیر راهنمایی های لازم را می رساند تا بتواند به مقصد مورد نظر برسد. فردی که میخواهد از کمک معلم بهره ببرد باید اهدافی برای خود مشخص کند که دارای ویژگی های زیر باشد:

• صریح و مشخص (Specific)
• قابل سنجش (Measurable)
• دست یافتنی (Achievable)
• واقع‌گرایانه (Realistic)
• دارای چهارچوب زمانی مشخص (Timely)

به اهدافی که دارای ویژگی های فوق هستند به اختصار اهداف SMART نیز گفته می شود. مراجع با مشخص کردن اهداف خود، واقعیت های موجود در مسیر رسیدن به این اهداف را بهتر درک کرده و همچنین به کوچ کمک می کند تا به شکلی صریح و واقع گرایانه به تصمیم گیری درباره نحوه ادامه مسیر بپردازد.

بیشتر بخوانید: زبان بدن چیست؟

منظور از کوچ شخصی چیست؟

کوچ شخصی یکی از انواع کوچینگ است که در آن تمرکز روی توسعه فردی است. در کوچ فردی، برنامه ها و استراتژی های اختصاصی برای به حداکثر رساندن پتانسیل افراد ارائه می شود. در واقع ، در کوچ فردی استاد کوچ به شما کمک می کند تا راهکارها و روش های دستیابی به اهداف و پیشرفت در زمینه های مورد نظرتان را کشف کنید. چون این نوع کوچینگ روی خود فرد و شخصیت و سبک زندگی او تمرکز دارد به آن کوچینگ شخصی گفته می شود.

معرفی تعدادی از بهترین کوچ های دنیا

از زمان فراگیر شدن کوچینگ و استقبال مردم برای توسعه در زمینه های مختلف شغلی ، فردی، مالی و… دوره های کوچینگ معتبر زیادی در سر تا سر دنیا برگزار می شود. آنچه در کوچینگ حائز اهمیت است استاد کوچینگ یا همان کوچ است که باید سوابق موفقی داشته باشد و بتواند به عنوان یک راهنما و حامی به ارتقا وضعیت شاگردانش در زمینه های مختلف کمک کند. در ادامه تعدادی از بهترین کوچ های جهان معرفی شده اند.

برایان تریسی

برایان تریسی یک نویسنده، کارآفرین و سخنران انگیزشی موفق است. او رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت بین المللی برایان تریسی است. برایان تریسی تا کنون سمینارهای متعددی را در در زمینه فروش، رهبری و استراتژی کسب و کار برگزار کرده و چندین جلد کتاب نیز منتشر کرده است. برایان یکی از موثر ترین کوچ های جهان در زمینه هدف گذاری و توسعه فردی است. برایان تریسی با گذراندن مشکلات و سختی های زیادی به یکی از موفق ترین افراد جهان تبدیل شده است و زندگی و شخصیت او یک الگو بی‌نظیر برای افرادی است که خواهان موفقیت اصولی هستند. او یکی از با انگیزه ترین سخنرانان جهان است و سمینار های بسیار محبوبی برگزار می کند.

آنتونی رابینز

آنتونی رابینز هم یکی از محبوب ترین سخنرانان انگیزشی و نویسندگان جهان است. افراد زیادی در سراسر جهان در سمینارها و دوره های آنتونی رابینز شرکت کرده اند. او چندین کتاب مختلف در زمینه موفقیت ، کسب و مار و توسعه شخصی نوشته است که شش مورد از آن ها در لیست پرفروش ترین کتاب های جهان قرار دارند. آنتونی رابینز رئیس شرکت هلدینگ با بیش از چهل شرکت خصوصی است که در لیست پنجاه کیلو کار برتر جهان قرار گرفته است. تونی رابینز علاوه بر اینکه یکی از محبوب ترین سخنرانان جهان است ، چندین بار به عنوان بهترین مشاور کسب و کار نیز معرفی شده است.

جک کنفیلد

جک کنفیلد آمریکایی هم یکی از بهترین سخنرانان انگیزشی و مربیان برتر جهان است. جک کنفیلد کتاب های زیادی در زمینه خودیاری ، اعتماد به نفس و … منتشر کرده است که یکی از پرفروش‌ترین آنها کتاب سوپ جوجه برای روح است که از محبوب ترین کتاب های جهان در این زمینه به حساب می آید. جک کنفیلد به عنوان یک کارآفرین ، مشاور و کوچ محبوب سمینارها و دوره های متعددی را منتشر کرده است و یک الگوی جهانی برای جویندگان موفقیت در جهان است.

دوره های کوچینگ برای چه کسانی مناسب است؟

شرکت در دوره های کوچینگ برای همه افراد مناسب نیست. دوره کوچینگ برای افرادی که قصد دارند در زمینه خاصی پیشرفت کنند و در این راستا تلاش می کنند مناسب است. چون در هر دوره مهارت کوچینگ این خود فرد است که با کمک کوچ خود در جهت بهبود شرایط مورد نظر و تغییر عادات برای رسیدن به موفقیت حرکت می کند. بنابراین دوره کوچینگ برای افراد بدون انگیزه ای که قصد حرکت در مسیر را ندارند بی فایده خواهد بود. آمادگی برای تغییر و رفع موانع درونی قبل از شرکت در دوره کوچینگ به سمت کمک می کند تا به سرعت در آن زمینه پیشرفت کنید.

اگر قصد شرکت در دوره کوچینگ را دارید در ابتدا باید بررسی کنید که روحیه مناسب کوچینگ را دارید یا خیر , برای درک این موضوع از خود بپرسید که آیا قصد توسعه در زمینه مورد نظر دارید ؟ یا علاقه مند به یادگیری هستید ؟ آیا آمادگی تغییر را دارید؟ آیا مثبت اندیش هستید و خود را لایق زندگی بهتری میدانید ؟ اگر پاسخ شما به این سوالات مثبت است دوره کوچینگ می تواند به توسعه و پیشرفت شما کمک کند. همچنین در رابطه با اینکه ویژگی های فرد مناسب برای شغل کوچینگ چیست ؟ باید گفت اشتغال به شغل کوچینگ علاوه بر نیاز به داشتن اطلاعات در زمینه های مورد نظر به روحیه قوی ، تجربه و توانایی های فردی بالا نیازمند است و برای افرادی مناسب است که استعداد رهبری فوق العاده ای دارند.

اگر علاقه مندید درباره ی این موضوع بیشتر بدانید پیشنهاد میکنیم کتاب عادات کوچینگ اثر مایکل بونگی استانیر را حتما مطالعه کنید.

تفاوت کوچینگ و منتورینگ

شاید در نگاه اول اینطور به نظر برسد که coach و mentor مشابه یکدیگر هستند و عملا تفاوتی باهم ندارند. هر چند مهارت هایی که برای کوچینگ و منتورینگ بسیار شبیه یکدیگر هستند اما تفاوت آنها در نحوه انجام کار و نتایج آن مشخص می شود. برای درک بهتر این موضوع عمده تفاوت هایی که بین این دو مقوله وجود دارد را در لیست فوق برای شما آورده ایم:

اولین تفاوت:

• کوچ تمرکز بر روی توسعه و افزایش عملکرد و پتانسیل افراد دارد.
• منتور بر توسعه حرفه ای افراد یا کسب و کارها تمرکز دارد.

دومین تفاوت:

• هدف مدرس تمرکز بر وضعیت حال حاضر مراجع است.
• منتور اهداف بلند مدت تری برای شما به عنوان فرد یا سازمان در نظر دارد.

سومین تفاوت:

• مربی و مراجع در موقعیتی برابر به کار گروهی می پردازند. در واقع کوچ نیازی به تجربه مستقیم نقش مشتری ندارد.
• مشاور تجربه بیشتری نسبت به مشتری دارد و این تجارب را در اختیار افراد جوان تر و کم تجربه تر قرار می دهد.

چهارمین تفاوت:

• کوچینگ اساسا یک فرآیند غیر دستوری است و از قوانین سخت و پیچیده پیروی نمی کند.
• منتورینگ معمولا بیشتر دستوری است و در انتقال تجربه و پیشنهادات تخصصی به افراد کمک می کند.

پنجمین تفاوت:

• نسبت گفتگو بین مربی و مراجع 20/80 است. یعنی مراجع می تواند گفتگوی بیشتری با مربی خود داشته باشد.
• در حالی که نسبت گفتگو بین منتور و مراجع به سختی چیزی در حدود 40/60 است.

ششمین تفاوت:

• جلسات ساختار یافته در کوچینگ کوتاه مدت است و تقریبا هر ماه یکبار انجام می شود.
• این در حالیست که جلسات یاری دهنده می تواند برای مدت طولانی ادامه پیدا کند. برای مثال جلسات پیرامون موضوعی مشخص ممکن است شش ماه بطول بینجامد.

تفاوت های فوق نشان می دهد معلم و مشاور فعالیت های کاملا متفاوتی با یکدیگر دارند که این روند بر نتیجه کارها نیز اثر می گذارد. به منظور فهم بیشتر این موضوع پیشنهاد میکنیم حتما به مقاله کوچینگ و منتورینگ که در سایت معتبر نیچر (nature) منتشر شده است، مراجعه کنید.

کوچ یا منتور؟ کدامیک را انتخاب کنیم؟

بعد از خواندن تفاوت های مربی گری و مشاوره احتمالا این سوال در ذهن شما نقش بسته است که در نهایت کدامیک برای ما مناسب تر است و باید برای پیشبرد اهداف خود انتخاب کنیم. در ابتدا باید بدانید که مبحث کوچینگ و منتورینگ موضوعات بسیار جدیدی در عصر حاضر هستند و شاید نیاز باشد برای درک عمیق این موضوع مطالعه بیشتری انجام دهید. با این حال در ادامه این مقاله سعی کرده ایم با تشریح بیشتر تفاوت های coach و mentor راه انتخاب را برای شما آسان تر کنیم.

5 دلیلی که شما به کوچ نیاز دارید:

1. اگر زندگی، شغل، حرفه و یا روابط شما در حال حاضر به خوبی پیش می رود اما نیاز دارید که موقیعت خود را در یک یا همه ی این موارد ارتقاء دهید. در این شرایط coach به عنوان یک راهنما به شما کمک می کند تا در کنار هم بتوانید راه حلی مناسب برای رسیدن به اهداف خود پیدا کنید.
2. تصمیم دارید یک تغییر بزرگ در زندگی، شغل، روابط یا … ایجاد کنید. از آنجایی که همیشه تغییرات، چالش های بزرگی برای انسان ها ایجاد می کنند احتمالا در این زمان نیاز به شخصی دارید که با ایجاد امید و اعتماد بنفس در شما در ادامه این راه پر پیچ و خم همراه و راهنمای شما باشد.
3. میخواهید درآمد خود را افزایش دهید. معمولا زمانی که درباره افزایش درآمد صحبت می شود ذهن ما به سمت شروع یک کسب و کار جدید یا یافتن راهکارهایی برای تقویت بیزینس فعلی می رود. در حالی که قبل از رسیدن به درآمد بالا باید ذهن خود را برای پذیرش ثروت زیاد آماده کنیم که در اصطلاح به آن ذهن ثروتمند می گویند. مربی به افراد کمک می کند تا ابتدا بلوک های ذهنی خود را برای رسیدن به درآمد بالا بردشته و با افزایش مهارت های تخصصی و ایجاد دایره ارتباطات با افراد موفق به اهداف خود دست پیدا کنند.
4. حاضر شده اید روی خودتان سرمایه گذاری کنید. حتما این نکته را بارها شنیده اید که برای رسیدن به موفقیت ابتدا باید روی خودتان سرمایه گذاری کنید. قبل از سرمایه گذاری روی خودتان ابتدا از خودتان بپرسید آیا آمادگی لازم برای تلاش مستمر و ریسک پذیری و زمان لازم برای رسیدن به این مورد را دارید؟ آیا آرزوهای بزرگی در سر دارید یا شرایط حال حاضر خود را مطلوب می دانید؟ اگر در کنار خود مربی مناسبی دارید آیا شجاعت قدم گذاشتن در راه رسیدن به آرزوهایتان را دارید؟ اگر پاسخ شما مثبت است پس حتما نیاز دارید کوچ مناسبی در کنار خود داشته باشید.
5. قصد دارید اطرافیان خود را تغییر دهید. شاید این مسئله برای شما هم پیش آمده باشد که احساس کنید دوستان و اطرافیانتان آن افرادی نیستند که شما همیشه می خواستید با آنها در ارتباط باشید. در واقع آنها با استانداردهای شما فاصله زیادی دارند. coach به شما کمک می کند با ارتقاء مهارت های نرم و همچنین تعیین استانداردهای جدید دایره روابط خود را به سمت دلخواهتان پیش ببرید.

بیشتر بخوانید: مهارت حل مسئله (Problem-solving skill) چرا انقدر مهم است؟

منتور شما را برای رسیدن به اهدافتان مسئول می داند. قدم اول برای موفقیت مشخص کردن هدف است. با تعیین اهداف و ایجاد گام های کوچکتر برای رسیدن به آن، مربی راه رسیدن به هدف و پیشرفت را برای شما روشن می سازد. همچنین منتور تلاش می کند تا انگیزه لازم برای تلاش کردن و ادامه دادن را در خود بازیابی کنید.

راهنما به شما در توسعه و پرورش مهارت های رهبری تان کمک می کند. او تلاش می کند تا در رهبران مهارت هایی مثل شنونده خوب بودن، دلسوز بودن و توانایی دریافت و ارائه بازخورد را پرورش دهد. در گزارشی از دانشجویان دانشگاه آریزونا نام برخی از مهم ترین مهارت های نرم که هر رهبری باید بداند آورده شده است. طبق این گزارش این مهارت ها عبارتند از: خودآگاهی، انعطاف پذیری، کار تیمی، همکاری و ارتباط کلامی. میزان توانایی شما در این مهارت ها تاثیر بسیار زیادی در موفقیت شما به عنوان یک رهبر دارد.

مشاور در شبکه سازی و یافتن فرصت های جدید به شما کمک می کند. شما به عنوان مراجع قادر هستید با کمک mentor شبکه های ارتباطی خود را گسترش دهید و به سایر افراد در حوزه کاری مشابه دسترسی پیدا کنید. منتور با دارا بودن شبکه های ارتباطی گسترده به راحتی شما را با افراد متخصص مرتبط کرده و کمک می کند تا به راه های جدیدی برای توسعه و پیشرفت کاری خود دست پیدا کنید.

مشاوران اعتماد به نفس و توانایی حل مسئله شما را بالا می برند. در کنار توسعه مهارت های رهبری، مشاوره و راهنمایی منتور باعث افزایش اعتماد بنفس شما و به توسعه توانایی حل مسئله شما کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که استفاده از کمک های مشاور نقش مهمی در سلامت روحی و روانی افراد در زندگی شخصی و کاری دارند.

چگونه مهارت کوچینگ را یاد بگیریم؟

بعد از درک دوره کوچینگ چیست ، شاید مشتاق باشید که مهارت های کینگ را بیاموزید و به عنوان یک کوچ در این زمینه فعالیت کنید. کوچینگ تخصصی حمایت گرانه است که در آن کوچ به مراجع خود کمک می کند تا با خود آگاهی و تسلط بر توانمندی های شخصی به سمت اهدافش حرکت کند. در پاسخ به این سوال که چگونه می توانم مهارت های کوچینگ را فرا بگیرم ؟ می توان گفت کوچینگ هم مانند هر تخصص دیگری قابل یادگیری است.. دوره های مختلفی از سوی رهبران بزرگ در زمینه آموزش مهارت کوچینگ در سر تا سر جهان برگزار می شود که می توانید با شرکت در آن ها مهارت های کوچینگ را فرا بگیرید. شرکت دوره جامع کوچینگ و یا دوره کوچینگ روانشناسی که شامل آموزش مباحث کوچینگ است یک پیشنهاد عالی برای ارتقا مهارت های کوچینگ است. همچنین نخبگان می توانند از سوی بنیاد نخبگان کوچینگ در دوره های آموزشی کوچینگ شرکت کنند.

معرفی بهترین مربیان کوچینگ ایران

در ایران هم دوره های کوچینگ در زمینه های مختلف با حضور رهبران کوچک ایرانی برگزار می شود. دوره های کوچینگ در ایران بیشتر دوره های بیزینس کوچ هستند که در آن کارآفرینان اصول و مبانی کسب و کار موفق را به مراجعان می آموزند و به آن ها کمک می کنند که به جایگاه شغلی و درآمد بالاتری برسند. برخی از بهترین مربیان کوچینگ ایران عبارتند از :

مسیح جوادی

مسیح جوادی بنیانگذار اولین مرکز تخصصی بیزینس کوچینگ ایران (Iran Business Coaching یا IBC) و فارغ التحصیل دوره های بین المللی فدراسیون کوچینگ جهانی ، یکی از برترین مربیان کوچینگ ایران است. مسیح جوادی همچنین مدیرعامل موسسه بین المللی تحلیل کسب و کار و دارنده مدرک بین المللی FCA از آکادمی بین المللی کوچینگ است. جوادی در طول دوره فعالیت خود در زمینه کوچینگ بیش از ۳۰۰ ساعت آموزش کوچینگ حرفه ای را برگزار کرده است و از تاثیرگذارترین کوچ های ایرانی و مربیان حرفه ای کسب و کار است.

تیمور میری

تیمور میری اولین شخص ایرانی است که مدرک MCC بالاترین سطح مدرک در فدراسیون بین المللی کوچینگ ICF را دریافت کرده است. آقای میری و خانم مریم معتمد بنیانگذاران آکادمی کوچینگ فارسی‌زبانان (FCA) در ایران هستند. تیمور میری حدود سی سال در زمینه رهبری تجربه دارد و حدود دو دهه نیز در صنایع نفت و گاز به صورت حرفه ای حضور داشته است. این بیزینس کوچ ایرانی همچنین از بنیانگذاران و کادر رهبری انجمن کوچینگ به زبان فارسی (FCCI) و مدیر مسئول شرکت MTMi در کشور انگلستان است.

شهاب اناری

دکتر شهاب اناری رتبه اول کنکور سال ۷۶ و یکی از بهترین مدرسان زبان انگلیسی در ایران است. اناری یک سخنران، نویسنده بین‌المللی و عضو هیات موسسین انجمن کوچینگ ایران و همچنین عضو هیات مدیره انجمن بین‌المللی کوچ‌های حرفه‌ای (ICF) است. این بیزینس کوچ ایرانی در حال حاضر در تورنتو فعالیت می کند و عضو ده درصد بالای سخنرانان حرفه ای کانادا (CAPS) است. از دیگر سوابق دکتر شهاب اناری می توان به تخصص برندینگ شخصی، دریافت تخصص کوچینگ با سیستم Core Energy Coaching از موسسه آموزش عالی iPEC، همکاری با برایان تریسی ، سابقه سخنرانی مشترک با تونی رابینز، دیپاک چوپرا، جک کنفیلد و رابرت کیوساکی اشاره کرد.

محمود معظمی

محمود معظمی فارغ التحصیل کارشناسی در رشته‌ی بیولوژی از دانشکده علوم دانشگاه تهران و کارشناسی‌ارشد بیوفیزیک از مرکز تحقیقات بین‌المللی بیوشیمی و بیوفیزیک (I.B.B) وابسته به دانشکده علوم دانشگاه تهران و دارای چندین مدرک دانشگاهی دیگر است. آقای معظمی در حال حاضر ساکن کانادا هستند و تنها کوچینگ را با کسانی نمی love پسندد که عمیقاً و قلبا به یادگیری و تغییر علاقه مند هستند. در سایت متعلق به آقای معظمی از ایشان به عنوان گران قیمت‌ ترین کوچه ایران یاد شده است اما ایشان جلسات رایگان کوچینگ را هم برای ایرانیان اجرا می کنند.

علی شاه حسینی

علی شاه حسینی دارنده دکترای تخصصی مدیریت و برنامه ریزی و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی است. علی شاه حسینی به زبان انگلیسی کاملا مسلط است و بنیانگذار آکادمی مدیران پنج ستاره در ایران و کشورهای همسایه است. .علی شاه حسینی در حوزه کارآفرینی ۵ جلد کتاب منتشر کرده است. همچنین مقالات زیادی از ایشان در نشریات داخلی خارجی منتشر شده است. علی شاه حسینی همچنین در کنفرانس های بین المللی کشورهای سنگاپور، تایلند و ترکیه به سخنرانی پرداخته و مقالاتی را در این کنفرانس ها ارائه داده اند. علی شاه حسینی همچنین در دانشگاه های پیام نور و علمی کاربردی مشغول به تدریس است.

سخن پایانی پیرامون مهارت کوچینگ

تلاش و تمرکز این مقاله بر معرفی مختصری از حرفه کوچینگ و تفاوت های آن با منتورینگ است. همانطور که تا اینجای مقاله متوجه شده اید coaching انواع متعددی دارد و همین امر باعث می شود شیوه ها و متدها مختلفی برای هر یک از انواع مربی گری به کار گرفته شود. مربیگری با توجه به نیاز مراجعین می تواند برای افراد یا سازمان های مختلف ارائه شود. مطالعه ی کتاب های معرفی شده در این مقاله می تواند دید جامع تری به شما درباره ی مباحث گفته شده بدهد.

به طور خلاصه کوچینگ فرایندی حمایتی و گفتگو محور است که در آن کوچ یا مربی به مراجع خود کمک می کند تا با فعال کردن خلاقیتش راهکارهای مختلفی را برای رسیدن به اهدافش پیدا کند. هدف از کوچینگ کمک به افراد برای ارتقا نسبت به جایگاه فعلی آن و پیشرفت در زمینه های مختلف است. همانطور که در متن اشاره شد کوچینگ با مشاوره و روانشناسی تفاوت های که دارد که در این مقاله به آنها پرداخته شد. در این مقاله همچنین تعدادی از کوچه های برتر ایران و جهان معرفی شدند. کوچینگ به عنوان یک فرایند حمایتی موی تواند نقش موثری در پیشرفت سریع و هم جانبه افراد داشته باشد.