آیا پیگیری زمان مانع خلاقیت می شود ؟ پیامد های غیر منتظره کنترل تردد

مقدمه

در محیط های مدرن کاری ، راه رسیدن به بهره وری ، اغلب از مسیر نوآوری می گذرد .‌ یکی از موضوعاتی که ناگزیر در این باره مطرح می شود ، شیوه ی پیگیری زمان می باشد _ نظارت بر مدت زمانی که پرسنل در انجام فعالیت های کاری خود صرف می کند . با آن که صاحبان مشاغل ، در دفاع از کنترل تردد و مدیریت حضور و غیاب نیروی کار خود ،  از آن به عنوان شیوه ای برای اطمینان از وظیفه شناسی و بهره وری یاد می کنند ،

منتقدان بر این باورند که کنترل حضور و غیاب و رفت و آمد پرسنل ، ممکن است مهم ترین عامل نوآوری ، یعنی خلاقیت را به آرامی از بین ببرد . بنابراین ، آیا حقیقتا پیگیری زمان ، از بین برنده خلاقیت است ؟

 پاسخ به این سوال پیچیده بوده و به زمینه و دیدگاه افراد بستگی دارد ، اما آن چه مشخص است ، آن است که برخی از سیستم حضور و غیاب می توانند طیفی از پیامد های غیر منتظره کنترل تردد روانشناختی ، فرهنگی و عملیاتی را به همراه داشته باشند که  ممکن است بیش از آن چه مدیران گمان می کنند ، به کسب و کارشان آسیب بزند . ادامه مطالب را از دست ندهید .

عصب شناسی خلاقیت : فرایندی غیر خطی

خلاقیت ، به سان کلیدی که با یک ضربه فعال و غیر فعال می شود ، نیست ؛ بلکه فرایندی غیر خطی و اغلب ناخودآگاه می باشد . مطالعات عصب شناسی نشان می دهند که خلاقیت حاصل تعامل میان سه شبکه اصلی مغز می باشد ؛ یعنی شبکه ی حالت پیش فرض ( مرتبط با خیال پردازی ) ، شبکه کنترل اجرایی (مربوط به حل مسئله متمرکز ) و شبکه برجسته که به جا به جایی این دو شبکه کمک می کند .

برای آن که جهش های خلاقانه ایجاد شوند ، مغز به فضا احتیاج دارد _ در اصل زمانی برای استراحت _ تا ارتباطات شکل بگیرند .

پیگیری زمان ، این فرآیند را مختل می کند . زمانی که افراد می دانند تحت نظارت قرار دارند ، بیشتر تلاش می کنند تا خلاق به نظر برسد تا آن که در واقع بازدهی حقیقی داشته باشند .  این پدیده تحت عنوان « اثر هاثورن » شناخته می شود . پرسنل ممکن است مشغول فعالیت به نظر برسند ، اما این مشغله ممکن است خیال پردازی ذهنی لازم برای خلاقیت را سرکوب کند .

از کنترل تا بی اعتمادی ؛ پیامد های فرهنگی

با پیگیری زمان ، پیامی ناخواسته به پرسنل مخابره می شود : « ما به شما اعتماد نداریم » . این پیام ، امنیت روانشناختی را مخدوش می کند ؛ همان امنیتی که یکی از مولفه اصلی در تیم های خلاق محسوب  می شود . زمانی که افراد احساس می کنند تحت نظر قرار دارند ، خود سانسوری می کنند ؛ کمتر ایده های ناب و خلاقانه پیشنهاد دهند ، کمتر ریسک کرده و کمتر پیشنهادات چالش برانگیز ارائه می دهند . خلاقیت در محیط هایی شکوفا می شود که آزمون و خطا ، حتی در صورت شکست ، مورد تشویق قرار بگیرد .

به علاوه ، سیاست های سخت گیرانه حضور و غیاب می توانند فرهنگی را ایجاد کنند که در آن ، صرف حضور افراد ، به اشتباه همان عملکرد تلقی شود . پرسنل برای آن که تا دیر وقت سر کار بمانند یا زود تر از معمول وارد محیط کار شوند ، تحت فشار قرار دارند ؛ چرا که نمی خواهند تنبل و از کار گریز به نظر برسند .

این امر می تواند منجر به فرسودگی نیروی کار گردد که یکی از عوامل ثابت شده در از بین رفتن بهره وری و خلاقیت می باشد . 

اما صبر کنید ! آیا پیگیری زمان همیشه بد است ؟

 نه لزوما . در برخی از حرفه ها ، به ویژه در کسب و کار هایی که با مشتری سر و کار دارند ، مانند مشاوره ، امور حقوقی و وکالت ، زمان سنجی برای محاسبه صورت حساب ضروری است . حتی در حیطه های خلاق نیز داده های زمانی اصلی به تیم ها کمک می کند تا بفهمند تنگنا ها کجا اتفاق می افتند و همین طور بتوانند موارد و روتین های غیر مولد را شناسایی کنند .

مسئله ، ابزار پیگیری و مدیریت حضور و غیاب  نیروی انسانی نیست ، بلکه نحوه کاربرد این ابزار است . زمانی که پیگیری وقت به یک شیوه کنترلی تبدیل شود تا توانبخشی ، می تواند مانع بروز خلاقیت گردد . اما در صورتی که به طور شفاف و منعطف از آن استفاده گردد ، از فرآیند های خلاقانه پشتیبانی می کند . به عنوان مثال ، با شناسایی دوره های اوج بهره وری و تولید که می توان آن ها را تکرار و حفظ نمود .

عصر کار های ترکیبی ؛ تجدید نظر در نظارت

با ازدیاد شرایط دورکاری و مدل‌های کاری ترکیبی، پرسش‌هایی نیز در زمینه مدیریت حضور و غیاب نیروی کار و وظیفه‌شناسی مطرح شده است. بسیاری از شرکت‌ها که نمی‌دانند چگونه باید تیم‌های پراکنده خود را مدیریت کنند، به ناچار نظارت‌های دیجیتالی خود را مضاعف نموده‌اند — از نظارت بر ضربه‌های کلید گرفته تا عکس‌های به‌دست‌آمده از وب‌کم. این پارانویای بهره‌وری، اغلب نتیجه‌ای معکوس داده و موجب کاهش مشارکت و افزایش از کارگریزی می‌شود. 

در مقابل، سازمان‌های پیشرفته با بهره‌گیری از نرم افزار حضور و غیاب ابری به مدل‌های عملکرد محور روی آورده‌اند. این سازمان‌ها به جای پیگیری زمان کاری افراد، ماحصل فعالیت و کیفیت خروجی را می‌سنجند. با این رویکرد، تمرکز از زمان صرف‌شده به ارزش ارائه‌شده منتقل می‌شود و افراد آزادی لازم برای انتخاب ریتم کاری مناسب خود را به‌دست می‌آورند، که این خود زمینه‌ساز شکوفایی خلاقیت است.

باز پس گیری استقلال عمل خلاقانه

اگر بپذیریم که خلاقیت تابع زمان بندی نیست ، بنابراین سیستم های پاسخگویی ما بایستی تکامل یابند . در ادامه ، به راهکار هایی اشاره می کنیم که سازمان ها می توانند با بهره گیری از آن ها ، میان ساختار و استقلال عمل فردی تعادل ایجاد کنند .

معطوف نمودن تمرکز از ارزیابی مبتنی بر زمان به ارزیابی مبتنی بر نتیجه : بهتر است به نتیجه فعالیت توجه شود ، نه مدت زمانی که صرف انجام فعالیت می شود .

ایجاد امنیت روانشناختی : محیطی را ایجاد کنید که در آن افراد بتوانند بدون ترس ریسک کنند .

عادی سازی استراحت و آرامش : تشویق به استراحت کافی ، پیاده روی و حتی خواب کوتاه  و نیمروزی به عنوان بخشی از فرآیند خلاقیت .

استفاده از زمان سنجی برای آگاهی بخشی و نه اجبار : به نیروی انسانی خود اجازه دهید تا الگو های خود را برای ارتقای فردی ، و نه نظارت های مدیریتی ، تجزیه و تحلیل کنند .

در این میان نرم افزار حضور و غیاب نقش دوگانه‌ای ایفا می‌کند؛ از یک سو می‌تواند ابزاری برای نظارت خشک و محدودکننده باشد و از سوی دیگر، اگر به درستی و با رویکردی منعطف مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا الگوهای بهره‌وری را شناسایی کرده، از فرسودگی شغلی جلوگیری کرده و حتی فضای لازم برای خلاقیت کارکنان فراهم کنند. بنابراین، انتخاب نوع نرم‌افزار و شیوه به‌کارگیری آن، تأثیر مستقیمی بر کیفیت فرهنگ کاری و رشد نوآوری در سازمان خواهد داشت.

نتیجه گیری

در دنیای متغیر و نوآور امروزی، نظارت و کنترل زمانی اگر به شیوه‌ای نادرست انجام شود، می‌تواند پویایی خلاقیت را به خطر اندازد. اما با درک عمیق‌تری از نحوه عملکرد مغز، نیازهای روانی کارکنان و تحول فرهنگ‌های کاری، می‌توان از ابزارهای مدیریت حضور و غیاب نه تنها برای نظارت، بلکه برای توانمندسازی استفاده کرد. انتخاب میان سرکوب خلاقیت یا پرورش آن، به نحوه استفاده از این ابزارها بستگی دارد.

✅ اگر به دنبال سیستمی هستید که به جای ایجاد محدودیت، به خلاقیت کارکنانتان بال و پر دهد، 

✅ اگر می‌خواهید میان ساختار سازمانی و آزادی فردی تعادل ایجاد کنید، 

✅ و اگر به تحول فرهنگ سازمانی و افزایش بهره‌وری پایدار فکر می‌کنید، 

همین حالا با شرکت کیمیاگران سرزمین رایانه تماس بگیرید.

ما در طراحی و پیاده‌سازی هوشمندانه سیستم‌های حضور و غیاب، با رویکردی انسانی، منعطف و خلاقانه در کنار شما هستیم.