آشنایی با انواع قرارداد کاری و بررسی تفاوت آن‌ها

در سال ۱۳۶۹ بود که راستای حمایت از کارگران و جلوگیری از سوءاستفاده کارفرمایان قانون کار، به تصویب رسید. کارفرما و کارگر، در این قانون وظیفه تنظیم قراردادی را بر عهده‌دارند؛ بنابراین می‌توان گفت قرار داد کار چیزی است که بین کارگر و کارفرما نوشته می‌شود که برای حفظ حقوق کارگر و تنظیم روابط آن‌ها در چارچوبی قانونی، منعقد می‌شود. این قانون، بسیار مهم است چراکه کارگر و کارفرما نمی‌توانند برخلاف آن توافق یا عمل کنند. به‌عبارتی‌دیگر کارفرما و کارگران نمی‌توانند، در مورد حقوق و مزایای کارگر، به کمتر از آنچه در قانون آمده است، توافق کنند. با توجه به این نکته که قرارداد کار در روابط بین کارفرما و کارگر اهمیت بالایی دارد، تصمیم گرفتیم در این مقاله به بررسی انواع قرارداد کاری در قانون کار و تفاوت آن‌ها بپردازیم بنابراین تا انتها با ما همراه باشید.

قرارداد کاری چیست؟

قراردادهای کار به سندهای رسمی گفته می‌شود که در آن‌ها شرایط و قوانین شروع کار گفته شده و هر دو طرف قرار داد باید درخواست‌هایشان را در این قرارداد بیان کنند. اگر هر دو طرف با یکدیگر به توافق برسند. قرارداد کار امضا و بعد از آن رابطه کاری بین کارفرما و نیروی کار ایجاد می‌شود. اساس ماده ۷ قانون کار، قراردادکاری به صورت کتبی یا شفاهی است که به‌موجب آن، کارگر در قبال دریافت حق‌السعی، کاری را به صورت موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد. به طور کلی تعریف قرارداد کاری به همین صورت بوده؛ اما انواع قراردادهای کاری با توجه به نکاتی مانند تمایل کارفرما و کارگر، نوع شغل و سایر موارد مشابه دیگر، به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. انواع قرارداد کار در دو دسته اصلی دولتی و خصوصی قرار دارند. علاوه بر نوع استخدام، زمان قرارداد نیز یکی از فاکتورهای مهم در دسته‌بندی انواع قرارداد کاری به شمار می‌رود.

انواع قراردادکاری بر اساس نوع استخدام

بعد از امضا یکی از دو نوع قرارداد کاری، در دسته‌بندی‌های کار دولتی یا خصوصی قرار خواهیم گرفت. هر کدام از انواع قرار داد های کار شرایط خاصی داشته و مزایای اختصاصی خود را دارند. در ادامه به بررسی و معرفی لیست انواع قراردادها خواهیم پرداخت.

قرارداد کار دولتی

در وهله اول قرارداد کار دولتی را بررسی خواهیم کرد. اصلی‌ترین مشخصه انواع قرار داد کار دولتی این است که دولت نقش کارفرما را ایفا می‌کند؛ بنابراین تمام قراردادهای استخدامی که در ارگان‌های مختلف دولتی منعقد می‌شوند، در دسته‌ی انواع قرار داد کار دولتی قرار می‌گیرند. بی‌شک همه قراردادهای منعقد شده از یک نوع نبوده و دولت، قراردادهای مختلفی با افراد و مجموعه‌های گوناگون خواهد داشت. بر همین اساس باید گفت که انواع قراردادهای دولتی، خود به ۳ دسته اصلی تقسیم می‌شوند و شامل این موارد خواهند بود.

1)استخدام کارمندان رسمی دولت

 این افراد برای استخدام باید مرتبط با شغلشان گزینش شوند. این افراد در اجرای فعالیت‌های اصلی و جاری مملکت، تاثیر مستقیم داشته، تحت پوشش بیمه بوده و تسهیلات پرداختی به آن‌ها در زمان بازنشستگی، از صندوق بازنشستگی کشور پرداخت خواهد شد؛

high-endrolex.com

2)کارکنان استخدام پیمانی

قرارداد کار پیمانی یکی از انواع قرارداد کار دولتی میباشد به این صورت که استخدام افراد بر اساس یک پیمان‌نامه انجام شده و طبق آن در یک ارگان دولتی مشغول به کاراند. به عبارتی دیگر به این نوع قراردادها قرارداد نیمه رسمی نیز گفته می‌شود. چراکه در صورت رضایت از عملکرد افراد، ممکن است قرارداد آن‌ها تمدید شده و یا شامل دریافت ترفیع شغلی و حتی استخدام رسمی شوند. این افراد زیر نظر آیین‌نامه استخدامی پیمانی قرار گرفته و تحت پوشش صندوق تامین اجتماعی خواهند بود.

3)کارکنان خدماتی

کارکنان خدماتی در قسمت‌های دولتی کار می‌کنند و انواع کارهای خدماتی بخش‌های اصلی را نیز بر عهده‌دارند نیروهای حفاظتی، آشپزخانه‌ها و یا آبدارخانه‌ها در این بخش قرار دارند.

قرار داد کار شرکت خصوصی

قراردادهای کارگری که در شرکت‌های خصوصی وضع می‌شود از نظر ساعات کاری و مدت زمان قرارداد و میزان زمان حضور و غیاب کارمندان در محل کار به دسته‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شود که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

قرارداد های کاری بر اساس مدت زمان کار

شما برای توجه به حداقل مدت قرارداد کاری باید به قرارداد و چهارچوب و قواعدش توجه زیادی داشته باشید. شما باید در قرارداد زمان و شرایط خاصی را عنوان کنید و می‌توانید انواع قرارداد را در کنار زمان و مدت خاص آن مورد بررسی قرار دهید. بنابراین باید در ابتدای کار باید به قرارداد کار موقت توجه داشته باشید؛ چرا که در قرارداد کار موقت شما بر اساس شکل قانونی آن در زمان موقت به کار مشخصی مشغول می‌شوید و با یک قرارداد خاص که تنظیم و منعقد. در ادامه مقاله قراردادهای کاری بر اساس مدت زمان کار را بررسی خواهیم کرد.

قرار داد کاری دائم یا غیر موقت

قرارداد دائمی یا غیرموقت یکی از پرطرفدارترین قراردادکاری است و اکثر کارجویان از استخدام با این قرارداد استقبال می‌کنند. در این نوع قرارداد کار زمان پایان کار ذکر نشده و به نامحدود بودن آن در متن نمونه قرارداد اشاره شده است؛ بنابراین کارگر می‌تواند تا دوران بازنشستگی مشغول به کار باشد. از نظر قانون کار دائمی شدن روابط قراردادی کاری درست میباشد چراکه به این وسیله تا حد امکان از حقوق و منافع کارگران محافظت خواهد شد.

مزایای قرارداد کار دائمی

• امنیت بالای شغلی
• برخورداری از مزایایی مانند حق سنوات و حق بیمه بیکاری و افزایش آنها
• برخورداری از حق سنوات به میزان آخرین مبلغ حقوقی ضرب‌ در سال‌های خدمت در پایان کار
• بعد از بازنشستگی یا ترک کار به دلیل ازکارافتادگی یا فوت، حقوق و مزایای او از محل صندوق تأمین اجتماعی به فرد یا خانواده او پرداخت می‌شود.

قرارداد کار موقت

همان‌ طور که از نام این نمونه قرارداد کار مشخص است برای یک بازه زمانی موقت بین منعقد می‌شود. به همین خاطر در متن آن تاریخ شروع و پایان کار نوشته شده و در این مدت‌ زمان، کارگر موظف است کارهای ذکر شده در قرارداد را انجام دهد و به ازای آن مزد دریافت کند. در صورت اتمام قرارداد کار موقت و تمدید نشدن آن کارگر می‌تواند مدعی شود که قرارداد به‌صورت شفاهی تمدید شده است. البته این نکته حائز اهمیت است که تمدید قرارداد موقت به هیچ به معنای دائمی شدن آن نخواهد بود.

قرارداد کار موقت بدون بیمه

مواردی مانند کم شدن حق بیمه از حقوق کارگر پرداخت نشدن حق بیمه توسط کارفرما برای کارگران موقتی، باعث شده که گاهی اوقات طرفین قرارداد بر سر بیمه نشدن کارگر توافق کنند. این نکته حائز اهمیت است که هر نوع توافقی بر سر بیمه نکردن کارگر غیر قانونی بوده و امکان شکایت کارگر از کارفرما وجود دارد. توجه داشته باشید که هر چقدر قرارداد کار موقتی کوتاه باشد بر اساس ساعت کاری باید حق بیمه از آن کسر شود. بعضی کارفرمایان با امضا قرارداد پیمانکاری می‌خواهند از زیر پرداخت بیمه در بروند چراکه در قرارداد پیمانکاری کارفرما موظف به پرداخت حق بیمه نیست. عوض شدن عنوان در ماهیت قرارداد تاثیری ندارد و اگر کارگر از کارفرما شکایت کند و کار او اثبات شود، کارفرما موظف به پرداخت کامل بیمه و جرائم آن است. به این نکته توجه داشته باشید که در قرارداد کار موقت، اگر کار بیشتر از یکسال طول بکشد، کارفرما موظف است به ازای هر سال سابقه کار مبلغی معادل یک ماه به‌عنوان مزایای پایان کار به کارگر پرداخت کند.

قرارداد کار معین

نوع دیگر قرارداد کار که بابت انجام کاری مشخص بین کارگر و کارفرما منعقد می‌شود قرارداد کار معین نام دارد. شاید برای شما این سوال پیش بیاید که قرارداد کار معین کارمندان چیست؟ در تعریف قرار داد کار معین باید گفت که در این نوع قرارداد نوع کار مشخص شده و پس از اتمام کار توسط کارگر، قرارداد و تعهد کارگر نیز به اتمام خواهد رسید. این قرارداد امکان‌ فسخ یکطرفه وجود ندارد اما تمام شدن کار به معنای پایان یافتن قرارداد است. برای مثال: کارگرانی که برای رنگ کردن یک خانه به کار گرفته می‌شوند با تمام شدن عملیات ساخت‌وساز، قراردادشان نیز تمام می‌شود.

عدم تمدید قرارداد کار معین چه عواقبی به دنبال دارد؟

قرارداد کار معین به عنوان یک قرارداد برای مدت تعیین شده و محدود با هدف انجام فعالیت های مشخص بین طرفین منعقد می شود. نامحدود بودن مدت قرار دادن یا حتی دائمی بودن آن موجب حصول اطمینان از سوی کارگران شده و امنیت شغلی آنها را تضمین می کند که موجب بهبود کیفیت کاری افراد نیز می شود. اما در بسیاری موارد شاهد این هستیم که کارفرما با تنظیم قرارداد کار به صورت موقت بسیاری از حقوق کارگران را نیز نادیده می گیرند. قرارداد کار معین یا موقت باید به گونه ای باشد که حقوق کارگران نیز رعایت شود و نمونه قرارداد برای بیمه بیکاری نیز راهکاری اندیشیده باشد. اما در بسیاری موارد مشاهده می شود که با عدم تمدید قرارداد کار معین برای کارگران مشکلاتی برای آنها ایجاد می شود.

یکی از مشکلاتی که در این نوع قراردادهای کاری وجود دارد این است که کارگران امنیت شغلی ندارند؛ به همین دلیل در هنگام تنظیم قرارداد باید سازوکارهای حمایتی در نظر گرفته شود تا حقوق و امنیت شغلی کارگران خدشه دار نشود. و کارفرمایان فقط در صورت مشاهده کم کاری کارگران در انجام وظایف محوله به آنها براساس آئین نامه های اداره کار می توانند آنها را اخراج کنند. از طرفی کارگران می توانند به تصمیم اخراج از محل کار در ارگان های مربوطه اعتراض کنند.

از جمله مشکلاتی که برای افراد در محل کار پیش می آید این است که پس از پایان قرارداد معین ؛ کارفرما اقدام به تمدید قرارداد نمی کند و کارگران بدون داشتن قرارداد کاری مشغول به کار هستند و بیمه بیکاری نیز به آنها تعلق نمی گیرد. در این گونه موارد کارگران می توانند با شکایت از طریق اداره کار، حق بیمه ماه هایی که بدون قرارداد کار کرده اند را نیز دریافت کنند و پس از آن اقدام به بیمه بیکاری کنند. با بالعکس فرد با وجود داشتن قرارداد و با اعلام عدم نیاز به نیرو از کار اخراج می شود که در این صورت نیز افراد می توانند از طریق اداره کار درخواست بازگشت به کار خود را پیگیری کنند و حتی حقوق بیکاری دریافت کنند.

بیشتر بخوانید: بیمه عمر چیست و چه مزایایی دارد؟

مزایای قرارداد کار معین

قرارداد کار معین به عنوان توافق دو طرفه بین کارگر و کارفرما به هر دو نفر کمک می کند تا با آگاهی از شرایط کار، میزان حقوق و دستمزد، شرایط مربوط به بیمه، برنامه ریزی بر نحوه انجام کار و … قرارداد را امضاء کنند و با فراهم شدن حقوق دو طرف ضمن رعایت قوانین اداره کار؛ تعهدات نیز از سوی طرفین رعایت می شود. در ادامه به برخی مزایای قرارداد کار معین پرداخته ایم.

1)تهیه و آماده سازی تجهیزات کار از سوی کارفرما

در قرارداد کار معین نیروی کار سرمایه اولیه، تجهیزات و مواد اولیه لازم برای شروع کار را دارند و بدون نگرانی از تامین مواد و یا قیمت مواد اولیه این موارد از سوی کارفرما تهیه می شود و کارگران برای آن نیاز به هزینه جداگانه ای ندارند.

2)اطمینان کارفرما از انجام کار
یکی دیگر از مزایای اصلی قرارداد کار معین این است که کارفرما اطمینان دارد که تا پایان کار کارگران به بهترین شکل وظایف خود را انجام می دهند و تا پایان قرارداد کاری پروژه را با موفقیت به اتمام می رسانند.

3)امنیت شغلی کارگران

کارگران و نیروی کار این اطمینان را دارند که کارفرما تا پایان قرارداد کار معین نمی تواند آنها را اخراج کند و امنیت شغلی دارد.

قرارداد کار پیمانکاری و انواع قرارداد پیمانکاری

قرارداد پیمانکاری به قراردادی اشاره دارد که کارفرما با تعیین شرایط در ازای پرداخت مبلغ معین برای مدت مشخص انجام کاری را به صورت پیمانکاری به شخص حقیقی یا حقوقی محول می کند. در فرم قرارداد اداره کار 1402؛ کارفرما به عنوان یک طرف قرارداد و کارگر طرف دیگر قرارداد شناخته می شود؛ کارفرما بر اساس بندهای بیان شده در نسخه قرارداد کاری مفاد قرارداد را به پیمانکار ارائه می دهد و پیمانکار نیز ملزم به اجرای مفاد قرارداد می باشد. انواع نمونه قرارداد وزارت کار 1402 به جهت قرارداد کار پیمانکاری برای ساخت ساختمان، امور حمل و نقل، تدارکات و … تهیه و تنظیم می شود.

برای تنظیم متن قرارداد کارگر و کارفرما باید دو طرف قرارداد تعیین شده و روابط کاری کارفرما و پیمانکار به خوبی و با جزئیات تعریف شود. در ادامه براساس موضوع نمونه قرارداد کارگر و کارفرما مفاد آن برای شرح وظایف پیمانکار تشریح می شود. شرایط پرداخت و شرایط پایان قرارداد نیز در متن قرارداد کارگر و کارفرما بیان می شود. در واقع نمونه قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر با هدف اجرای پروژه در زمینه های مختلف بین طرفین منعقد میشود که ممکن است کارفرما بخش دولتی یا خصوصی یا شخص حقیقی باشد. برای انعقاد قرارداد پیمانکاری با کارگر نیاز به شناخت انواع قرارداد از نظر ماهیت و نحوه اجرای پروژه است به همین دلیل در ادامه به بررسی انواع نمونه قرارداد بین کارگر و کارفرما پرداخته ایم.

قرارداد پرداخت کلی: در این نوع از قرارداد کار پیمانکاری، پیمانکار همه پروژه را بر مبنای مبلغ تعیین شده انجام می دهد که ممکن است این مبلغ ثابت یا متغیر باشد.

قرارداد دائمی: این نوع قرارداد کار پیمانکاری برای پروژه های دوره ای و از سوی کارفرما با هدف صرفه جویی در هزینه ها و انجام پروژه در کمترین زمان به صورت پیمانکاری انجام می شود و این را می توان از اصلی ترین تفاوت قرارداد دائم و رسمی دانست.

قرارداد کار پیمانکاری ساخت: همانطور که از اسم این نوع قرارداد کار پیداست، پیمانکار وظیفه اجرای و ساخت پروژه را به عهده دارد و کارفرما با تعیین دقیق مسئولیت ها و رعایت استانداردهای ساخت به منعقد کردن قرارداد طراحی و ساخت می پردازد و به نوعی تفاوت استخدام پیمانی و قراردادی نیز در این است که در قرارداد پیمانی شما به دلیل داشتن شماره پرسنلی اعتبار کاری بیشتری داشته اما در حالت قراردادی کارفرما در قبال شما تعهدی ندارد.

قرارداد کار پیمانکاری مدیریتی: کارفرما یا سازمان دولتی و بخش خصوصی می تواند برای مدیریت یک بخش از پروژه یا یک فاز فردی را برای همراهی پیمانکار به عنوان مدیر پروژه استخدام کند.

قرارداد بازپرداخت هزینه: این نوع قرارداد کار پیمانکاری؛ از نوعی است کارفرما را ملزم به پرداخت هزینه هایی که پیمانکار در راستای اجرای پروژه برای کارگران، تامین مواد اولیه، کارگاه و … انجام داده است می کند.

قرارداد کار پاره وقت

میدانید که ساعت کاری در قرارداد تمام وقت هفته‌ای 44 ساعت است؛ اما اگر ساعات کاری کمتر از 44 ساعت باشد قرارداد پاره وقت بین کارگر و کارفرما منعقد می‌شود. با این حال، قرارداد قانون کار پاره وقت به معنای نصف ساعات کاری یعنی حدوداً 20 الی 22 ساعت در هفته است. توجه داشته باشید که افرادی که به‌صورت نیمه‌وقت مشغول به کارند نیز از مزایای قانون اداره کار باید برخوردار خواهند شد.

قرارداد کار ساعتی

قرارداد یا قانون کار ساعتی بر اساس میزان ساعات کار کارگر تعیین می‌شود. در این قرارداد حقوق به ازای هر یک ساعت کار تعریف شد و بر اساس توافق طرفین در پایان هفته یا ماه، پرداخت می‌گردد. برای مثال می‌توان گفت مشاورینی که در زمینه‌های مختلف مثل حقوقی، بازاریابی، حسابداری و … به ارائه راهنمایی و مشاوره می‌پردازند معمولاً قرارداد ساعتی امضا می‌کنند.

قرارداد کار ساعتی پاره وقت

حق بیمه یکی از حقوق مهم پرسنل است که یکی از وظایف اصلی کارفرماست و کارفرمایان موظف‌اند بعد از استخدام پرسنل جدید، حق بیمه آن‌ها را پرداخت کنند. به این نکته توجه داشته باشید که طبق قانون کار، تمام فعالیت‌هایی که در قبال پرداخت مزد انجام می‌شوند، مشمول قانون کار هستند. در واقع پرداخت حق بیمه باید برای تمام قراردادهای کاری لحاظ شود. طبق قانون کار برای مشاغل ساعتی و پاره وقت، به ازای هر 8 ساعت کار یک روز حق بیمه محاسبه می‌شود.

قرارداد کارآموزی یا قرارداد آزمایشی

اگر طرفین قرارداد قبل از نوشتن آن نیاز به آموز داشته باشند باید قرار داد کار آزمایشی نوشته شود. در این قرارداد قانون کار یاید مدت‌ زمان قرارداد آزمایشی و امکان یا عدم امکان تمدید قرارداد ذکر شود. نکات مهم قرارداد کار به این صورت است که اگر خاتمه همکاری از سوی کارفرما باشد او موظف به پرداخت حقوق مقرر شده برای کل دوره آزمایشی خواهد بود؛ اما اگر کارگر پایان دهنده رابطه باشد کارگر تنها مستحق دریافت حقوق برای مدت‌زمان انجام کار است.

منظور از قرارداد دورکاری بدون بیمه چیست؟

یکی از انواع قرارداد کار، قرارداد دورکاری است که با توجه به شرایط کاری و با تصمیم کارفرما پیشنهاد می شود و از بین متقاضیان با در نظر گرفتن توانایی و مهارت های افراد قرارداد بین کارفرما و فرد متقاضی منعقد می شود. یکی از نکات مثبت قرارداد دورکاری این است که فرد بدون نیاز به حضور در محل کار به فعالیت تخصصی محول شده به وی مشغول است و دستورات کارفرما را اجرا می کند.

در قرارداد دورکاری نیز با انعقاد قرارداد بین کارفرما و کارگر و با در نظر گرفتن رابطه کارگری و کارفرما تنظیم قرارداد کاری انجام می شود و براساس زمینه کاری وظایف و مسئولیت های فرد مشخص می شود. قرارداد دورکاری نیز به عنوان یک قرارداد رسمی برای جلوگیری از بروز مشکلات و اختلاف بین دو طرف امضا می شود. در قرارداد دورکاری نیروی کار به صورت دورکاری و بدون نیاز به حضور فیزیکی در محل کار فعالیت های خود را انجام می دهد و شرایط همکاری از راه دور نیز در مفاد قرارداد فراهم شده است.

اغلب اوقات از قرارداد دورکاری برای آن دست از فعالیت های کاری که امکان اجرای آن از راه دور به طور مثال از منزل وجود دارد صورت می گیرد. و در طول قرارداد افراد بدون اینکه در شرکت یا دفتر محل کار حضور داشته باشند فعالیت هایی که به آنها سپرده می شود را انجام می دهند. قرارداد دورکاری به عنوان نوعی جدید از قرارداد کار پیمانکاری است که امکان فعالیت را برای افراد با مهارت و تخصص های مختلف را از راه دور امکان پذیر کرده است.

بیشتر بخوانید: دورکاری چیست؟ مزایای دورکاری برای کارمندان و سازمان ها

نمونه قرارداد کاری و نحوه نوشتن قرارداد کاری

انواع قراردادهای اداری به طور معمول در سه یا چهار نسخه تنظیم می‌شوند. به این صورت که یک نسخه از آن به اداره محل کار تحویل، یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نیز نزد کارفرما می‌ماند. فرم قرارداد کاری باید به گونه ای نوشته شود که برای هر دو طرف در آینده مشکل حقوقی به بار نیاورد. طرز نوشتن قرارداد کاری به این شکل است که باید تمامی بندهای لازم قرار داد کاری در آن ذکر شود. در زیر بندهایی که در قراردادکار باید به آن پرداخته شود را بررسی خواهیم کرد.

• مشخصات طرفین
• تاریخ استخدام، انعقاد و مدت قرارداد
• عنوان شغلی و شرح وظایف
• میزان حقوق یا نحوه محاسبه حقوق مزایا
• نحوه پرداخت دستمزد
• قوانین و شرایط ساعات کاری
• قوانین و شرایط تعطیلات (رسمی، مرخصی یا آخر هفته)
• محل انجام کار
• تعریف شرایط محرمانگی سازمان و قوانین شرکت
• تمدید قرارداد
• تسویه‌حساب
• مواردی که عرف و عادت شغلی یا محل کار ایجاب کند

فرم قرارداد اداره کار

نمونه قرارداد کار موقت

 

نمونه قرارداد کار معین؛ نمونه متن قرارداد کاری

فرم قرارداد کار ساعتی

بیشتر بخوانید: شیفت شب یا شب کاری در قانون کار چیست؟

نمونه قرارداد کار ساعتی بدون بیمه

 

نمونه قرارداد مربی ورزشی

نمونه قرارداد کار حسابداری

نمونه قرارداد استخدام مدیرعامل، فرم قرارداد کارگر و کارفرما

نمونه قرارداد کار ساعتی بدون بیمه

 

نمونه قرارداد پیمانکاری با کارگر

در این قسمت یک نمونه قرارداد کارگری قابل مشاهده است که شرکت ها به عنوان کارفرما و پیمانکار پروژه نیز می توانند از آن برای تنظیم فرم قرارداد کارگری بر طبق نمونه قرارداد استخدام نیروی انسانی استفاده کنند.

نمونه قرارداد استخدام شرکت خصوصی

بیشتر بخوانید: قانون کار چیست؟ | بررسی مهم ترین قوانین کار و تامین اجتماعی

حداقل مدت قرارداد در قرارداد کتبی چه مدت است؟

در رابطه با مدت قرارداد کاری براساس قانون کار و ماده 7 آن می توان قرارداد کار را به دو نوع قرارداد کار موقت و قرارداد کار غیرموقت تقسیم کرد. همچنین در ماده 25 قانون کار به قرارداد کار معین اشاره شده که با مدت معین قرارداد کار تنظیم می شود. قرارداد کار موقت برای مدت محدود بین کارفرما و کارگر منعقد می شود که اغلب مدت زمان آن کوتاه و به صورت فصلی است. تفاوت قرارداد دائم و موقت در این است که قرارداد کار دائم نوعی از قرارداد کاری است که برای زمان طولانی و مداوم برای انجام وظایف با کارگران تنظیم می شود.

تفاوت قرارداد کار معین با رسمی نیز در این است که قرارداد کار معین برای انجام کار مشخص که موضوع قرارداد نیز هست به صورت پیمانکاری میان کارگر و کارفرما تنظیم می شود. تفاوت قرارداد کار آزمایشی و موقت نیز شامل مدت زمانی است برای انجام فعالیت به صورت آزمایشی در نظر گرفته می شود و در دوران فعالیت آزمایشی افراد با مهارت های مختلف به مدت نهایتا یک ماه برای افراد تازه کار و یا نهایتا سه ماه برای افراد دارای تخصص تنظیم فرم قرارداد استخدام انجام می شود.

آیا بستن قرارداد کار بدون پایان خدمت امکان پذیر است؟

با توجه به ماده 7 قانون اداره کار قرارداد کار به صورت کتبی یا شفاهی موجب توافق دو طرف کارگر و کارفرما برای اجرای کار در مدت زمان تعیین شده (موقت یا دائمی) می شود. از طرفی قانون اداره کار مورد قرارداد کار بدون پایان خدمت را نیز پیش بینی کرده است آن را امری غیرقانونی می داند که افراد در صورت داشتن قرارداد با فرد مشمول سربازی در دوران خدمت؛ قرارداد کار کارگر تعلیق می شود.

پس از پایان خدمت سربازی نهایتا تا دو ماه پس از آن فرد می تواند به محل کار سابق خود بازگردد. اگر کارفرما پس از اینکه از خدمت سربازی فرد دو ماه گذشت اما از پذیرش ممانعت کند این به معنای اخراج غیر قانونی طبق قانون اداره کار است. که کارگر می تواند تا 30 روز به اداره کار مراجعه کارفرما را موظف به بازگشت وی کار کند. اما اگر کارفرما ثابت کند کارگر را با دلایل موجه از کار اخراج کرده است بازهم محکوم به پرداخت معادل 45 روز مزد به کارگر به ازای هر سال سابقه کار وی می شود. نکته جالب توجه این است که در صورتیکه که کارگر قبل از اعزام به خدمت سربازی سوابق بیمه ای و قرارداد کاری با کارفرما داشته باشد بر طبق ماده 14 قانون کار مدت زمان خدمت سربازی فرد نیز به عنوان سوابق کار و بیمه وی محسوب می شود.

شرایط اتمام قرارداد کار چگونه است؟

قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر می تواند به دلایل مختلف و در شرایطی از جمله تغییر شغل کارفرما، استعفای کارگر، فوت یا از کارافتادگی فرد به پایان برسد و اما هیچ از یک طرفین نمی توانند به تنهایی این قرارداد را فسخ کنند. البته این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که در قرارداد کار موقت که مدت زمان مشخص و موقتی دارد کارگر و کارفرما از زمان پایان کار آگاهی دارند و پس از پایان پروژه قرارداد کار نیز تمام می شود. در شرایطی نیز که کارگر از مفاد موجود در قرارداد سرپیچی کند؛ کارفرما می تواند قرارداد کار را به صورت یک طرفه فسخ کند. یا اینکه در صورت فوت کارگر به خودی خود قرارداد نیز تمام می شود و کارفرما موظف به پرداخت همه حقوق کارگر است. به همین دلیل در ادامه به بررسی هر یک از شرایط اتمام قرارداد کار پرداخته ایم.

به جا آوردن همه تعهدات بیان شده در قرارداد کار

در صورتیکه که به عنوان مجری یا کارگر براساس متن تنظیم فرم قرارداد استخدام و مفاد بیان شده در قرارداد همه تعهدات بیان شده در قرارداد را اجرا کرده باشید یا به هر دلیلی از سوی طرفین قرارداد امکان ادامه قرارداد وجود ندارد قرارداد کار به پایان می رسد. به طور مثال با فوت کارگر یا از کار افتادگی وی قرارداد کار به پایان می رسد.

بازنشستگی

بازنشستگی از دیگر شرایطی است که فرد به دلیل افزایش سن امکان پایان فرم قرارداد اداره کار 1402را دارد و می تواند پس از آن حقوق بازنشستگی دریافت کند. با توجه به قانون کار سن بازنشستگی برای مردان 60 سال و زنان 50 سال است که با توجه به شرایط محل کار یا سختی کار این میزان کمی متفاوت است. از طرفی افراد با داشتن 30 سال سابقه کار می توانند بازنشست شده و حقوق خود را دریافت کنند. همچنین خانم ها با داشتن 20 سال سابقه کار می توانند با پرداخت حق بیمه با 20 روز حقوق خود را بازنشسته کنند.

قرارداد موقت

در قرارداد کاری موقت پس از پایان مدت زمان تعیین شده در قرارداد و با توجه به متن فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه در پایان قرارداد کاری و انجام همه تعهدات؛ قرارداد به پایان می رسد.

استعفا از کار

یکی از روش های پایان دادن به کار استعفا از محل کار است که در آن کارگر از ادامه همکاری با کارفرما منصرف می شود. و البته پس از 15 روز از اعلام استعفا می تواند از استعفای خود را پس بگیرد.

ترک کار

گاهی اوقات کارگران بدون اینکه استعفا دهند محل کار را ترک می کنند و قرارداد کار برای جلوگیری از همین موارد است که با توجه به متن پایان قرارداد کاری؛ طرفین نتوانند در هر زمانی به صورت یک طرفه قرارداد را به هم بزنند.

نمونه فرم ترک کار کارگر

بیشتر بخوانید: نرم افزار حضور و غیاب کسرا

نداشتن قرارداد کار با کارفرما چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟

نداشتن قرارداد با کارفرما احتمال باخت در دعواهای مالی و حقوقی بین کارگر و کارفرما را برای کارفرما افزایش می‌دهد. این نکته حائز اهمیت است که قضات عموماً به سمت کارگران متمایل بوده و به دلیل آنکه آن‌ها را قشر ضعیف جامعه می‌دانند در تصمیم گیری اگر کارفرما مدارک کافی برای اثبات ادعای خود نداشته باشد به نفع کارگر رای خواهند داد. بر اساس ماده ۷ تنظیم قرارداد با کارگر مبنای قانونی دارد و نبستن قرارداد با کارگر هم کارگر و هم کارفرما را به دردسر می‌اندازد. در زیر تعدادی از مشکلات عدم تنظیم قرارداد را بررسی خواهیم کرد.

• در صورت نبستن قرارداد رابطه کارگر و کارفرما مشمول قواعد کلی اداره کار و رفاه اجتماعی خواهد شد.
• نبود قرارداد باعث می‌شود که تاریخ مشخصی برای شروع همکاری و اتمام آن وجود نداشته باشد و در این صورت امکان اخراج وی وجود ندارد.
• صورت نبستن قرارداد با کارگر، وی می‌تواند درباره پرداخت تمام حقوق مالی گفته شده از کارفرما شکایت کند.

بیشتر بخوانید: تعطیل کاری چیست؟ نحوه محاسبه تعطیل کاری

سوالات متداول پیرامون انواع قرارداد کاری

قرارداد پیمانکاری چیست؟

قرارداد پیمانکاری به قراردادی گفته می شود که کارفرما با تعیین شرایط و در ازای پرداخت مبلغ معین برای مدت زمان موقت یا دائمی انجام کاری را به صورت پیمانکاری به شخص حقیقی یا حقوقی محول می کند. در تنظیم قرارداد کاری کارفرما به عنوان یک طرف قرارداد و کارگر طرف دیگر قرارداد شناخته می شود.

قرارداد دورکاری چیست؟

قرارداد دورکاری به نوعی از تنظیم قرارداد کاری اشاره دارد که با تصمیم کارفرما از بین متقاضیان کار با در نظر گرفتن مهارت های افراد قرارداد بین کارفرما و فرد متقاضی منعقد می شود و فرد بدون نیاز به حضور در محل کار به فعالیت تخصصی محول شده به وی مشغول است و دستورات کارفرما را اجرا می کند.

عدم تمدید قرارداد کار معین چه مشکلاتی را برای کارگران ایجاد می کند؟

از جمله مشکلات در صورت عدم تمدید قرارداد این است کارگران امنیت شغلی ندارند؛ به همین دلیل در هنگام تنظیم قرارداد باید سازوکارهای حمایتی در نظر گرفته شود تا حقوق و امنیت شغلی کارگران خدشه دار نشود. از سوی دیگر در برخی موارد پس از پایان قرارداد معین و کارفرما اقدام به تمدید قرارداد نمی کند و کارگران بدون داشتن قرارداد کاری مشغول به کار هستند و بیمه بیکاری نیز به آنها تعلق نمی گیرد.

بستن قرارداد کار معین چه مزایایی دارد؟

در فرم قرارداد کار معین مواد اولیه و تجهیزات یا سرمایه لازم برای کار از سوی کارفرما تهیه می شود و کارگران برای آن نیاز به هزینه جداگانه ای ندارند. از طرفی کارفرما اطمینان دارد که تا پایان کار کارگران وظایف خود را به بهترین حالت انجام می دهند. کارگران نیز این اطمینان را دارند که کارفرما تا پایان قرارداد کار معین نمی تواند آنها را اخراج کند و امنیت شغلی دارد.

در صورت بستن قرارداد کار با فرد مشمول سربازی که کارت پایان خدمت ندارد شرایط به چه صورت است؟

در صورت داشتن قرارداد با فرد مشمول سربازی در دوران خدمت؛ قرارداد کار کارگر تعلیق می شود. اما فرد می تواند حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت اقدام به بازگشت به کار کند . از سوی دیگر مدت زمان سربازی وی نیز شامل سوابق کاری و بیمه می شود.

کلام آخر

در این مقاله انواع قرارداد کاری و تفاوت آن‌ها را با هم بررسی کردیم. با خواندن مطالب بالا می‌توانید با توجه به نحوه فعالیت و حوزه کاری خود، نوع قراردادتان را تشخیص داده و قرارداد خود را منعقد کنید. فراموش نکنید که بدون نوشتن یک قرارداد دقیق و کامل، نباید هیچ کاری شروع کرد. امیدواریم مطالب بالا برایتان مفید بوده باشد.