زنجیر های دیجیتالی یا آزادی هوشمند ؟ اصول اخلاقی در باب نظارت بیست و چهار ساعته حضور و غیاب

مقدمه

در دنیای دیجیتالی امروز ، حفظ تعادل میان آزادی های شخصی و نظارت های سازمانی ، ظرافت بیشتری را می طلبد . با توجه به دستاورد های جدید در حوزه هوش مصنوعی ، احراز هویت بیومتریکی و فناوری های نظارتی ، سازمان ها و نهاد ها به خوبی از توانایی پیگیری فعالیت ها و مدیریت حضور و غیاب منابع انسانی ، دانشجویان و حتی مشتریان خود به طور لحظه ای برخوردار می باشند . یکی از بحث برانگیز ترین کاربرد های  فناوری های یاد شده ، نظارت بیست و چهار ساعته حضور و غیاب افراد می باشد ؛ قابلیتی که نگرانی های عمیقی را در رابطه با جنبه های اخلاقی ، حقوقی و روان شناختی ایجاد نموده است .

آیا این میزان از نظارت ، ابزاری لازم برای بهره وری و امنیت محسوب می شود ، یا بر عکس ؛  زندانی دیجیتالی است که آزادی عمل و اعتماد افراد را سلب می کند ؟ در این مقاله بر آنیم تا به این پرسش اینکه نظارت بیست و چهار ساعته حضور و غیاب اصولی است ؟ پاسخ دهیم . با ما همراه شوید .

نظارت بیست و چهار ساعته بر وضعیت حضور و غیاب : مروری کوتاه

سیستم ها و نرم افزار حضور و غیاب آنلاین مسیر طولانی از کارت پانچ های دستی و برگه های ثبت ورود و خروج ، تا نرم افزار ها و سیستم های دیجیتالی و پیشرفته کنترل تردد طی کرده اند ؛ مانند :

اسکنر های بیومتریک ( اسکن اثر انگشت ، تشخیص چهره و اسکن عنبیه )

پیگیری مبتنی بر فناوری رادیو شناسه ( تراشه رادیو شناسه به کار رفته در کارت های شناسایی )

پیگیری بر اساس جی پی اس ( از طریق اپ حضور و غیاب بدون دستگاه و ادوات تولید شده توسط شرکت های تولید کننده نرم افزار های حضور و غیاب )

نظارت بر اساس هوش مصنوعی ( تشخیص چهره در کلاس درس و محیط کار )

نرم افزار پیگیری ضربات کیبورد و فعالیت های مانیتور ( برای  نظارت بر پرسنل دور کار )

با وجود آن که این فناوری ها ، کارایی فوق العاده ای داشته ، از بروز تخلفات و تقلب جلوگیری نموده و امنیت بالایی را تضمین می کنند ، نگرانی هایی را نیز در خصوص مسائل اخلاقی ، استقلال و آزادی عمل افراد و سلامت روان ایجاد نموده اند .

 

اصل آزادی و استقلال عمل : رعایت آزادی فردی

آزادی و استقلال عمل ، یکی از حقوق اساسی بشر است که به وی ، امکان تصمیم گیری در خصوص زندگی و فعالیت هایش را می دهد . زمانی که پیگیری وضعیت حضور و غیاب  منابع انسانی به صورت بیست و چهار ساعته ، تمام وقت و اجباری در می آید ، آزادی فردی به طرق زیر سلب می گردد :

کنترل چگونگی و زمان حرکات  و فعالیت های افراد

محدود کردن استراحت افراد بدون نظارت

ایجاد یک بار روانی در رابطه با همواره تحت نظر بودن

 

اصل رضایت آگاهانه : شفافیت در نظارت

یکی از مهم ترین الزامات اخلاقی برای نظارت ، رضایت آگاهانه افراد می باشد ؛ بدین معنا که افراد بایستی میزان نظارتی را که بر آن ها اعمال می شود را بدانند و چنانچه مشکلی ندارند ، موافقت خود را اعلام کنند . با این حال ،  در بسیاری از موارد :

 

پرسنل یا دانشجویان ناگزیر به قبول نظارت به عنوان یکی از شروط مشارکت می باشند .

سازمان ها بدون شفاف سازی ، نظارت تمام وقت را انجام می دهند .

برای آن که نظارت اخلاقی باشد ، بایستی در مورد آن شفاف سازی صورت بگیرد و افراد ، انتخابی آگاهانه و معنا دار در خصوص مشارکت خود داشته باشند .

 

اصل اعتماد‌ : تاثیر روان شناختی تحت نظر بودن

مطالعات حاکی از آنند که نظارت بیش از حد ، به از دست رفتن اعتماد میان افراد و موسسات منجر می شود . نیروی کار یا دانشجویی که به طور تمام وقت تحت نظر قرار دارد ، ممکن است موارد زیر را تجربه نماید :

 

اضطراب و استرس زیاد ( به دلیل نظارت پیوسته )

فقدان انگیزه و خلاقیت

رابطه ای غیر صمیمی و خشک با کار فرما ، مربیان و ناظران

اعتماد مانند یک مسیر دو طرفه می باشد . زمانی که سازمان ها افراد خود را ” قانون شکنانی بالقوه ” تلقی کنند تا افراد بالغ و مسئولیت پذیر ، انگیزه و مشارکت افراد بالطبع کاهش می یابد .

 

راهکار های اخلاقی در نظارت بر حضور و غیاب

با توجه به چالش های اخلاقی ، سازمان ها بایستی راهبرد هایی موثر برای رعایت اصول اخلاقی در رابطه با حضور و غیاب در پیش گیرند ؛ راهبرد هایی نظیر :

استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی و حافظ حریم خصوصی افراد

استفاده از مدل های هوش مصنوعی که به طور خودکار ، داده های شخصی را پس از رکود و ثبت حضور افراد در سیستم ، حذف می کند .

به کارگیری راهکار های ذخیره سازی غیر متمرکز جهت پیشگیری از سو استفاده از داده ها

در صورت امکان ، به جای نظارت پیوسته بر تک تک افراد ، بر کل گروه و به صورت ناشناس نظارت شود .

 

پیگیری هدفمند و محدود

نظارت بایستی صرفا طی ساعات کاری یا مدت زمان کلاس صورت بگیرد .

نظارت مبتنی بر جی پی اس ، نبایست زمان های استراحت ، اوقات شخصی یا پس از کار را نیز در بر بگیرد .

 

سیاست های شفاف و رضایت آگاهانه

کار فرمایان و سازمان ها بایستی به طور شفاف ، موارد زیر را برای افراد زیر مجموعه خود توضیح دهند :

 

چه چیزی تحت نظارت قرار می گیرد؟

اهمیت نظارت بر آن چیست ؟

چه کسی به داده ها دسترسی خواهد داشت ؟

کاربران بایستی حق پذیرش یا رد این شرایط را داشته باشند و بتوانند سوالات خود را در رابطه با سیاست های پیگیری ، آزادانه مطرح کنند .

 

برقراری تعادل میان نظارت و مدیریت انسان محور

سازمان ها بایستی به جای تمرکز صرف بر متریک های حضور و غیاب ، خروجی های عملکرد را بسنجند .

سیاست های دور کاری مبتنی بر اعتماد را به جای نظارت پیوسته به کار ببرند .

به جای اعمال نظارت های یک طرفه و از بالا به پایین ، در خصوص دغدغه های نظارتی با افراد خود آزادانه گفتگو کنند.

نتیجه‌گیری

با توجه به پیچیدگی‌های نظارت بیست و چهار ساعته و چالش‌های اخلاقی آن، واضح است که سازمان‌ها باید برای حفظ تعادل بین کارایی و احترام به آزادی‌های فردی، راهکارهایی اصولی و اخلاقی را در پیش گیرند. در این راستا، انتخاب فناوری‌های نوین و هوشمند، شفاف‌سازی سیاست‌های نظارتی و توجه به رفاه روانی کارکنان از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکت کیمیاگران سرزمین رایانه با ارائه راهکارهای پیشرفته در حوزه سیستم‌های حضور و غیاب و نظارت هوشمند، می‌تواند شما را در ایجاد فضایی منطبق با اصول اخلاقی و همچنین بهره‌وری بالا یاری دهد. برای مشاوره و آشنایی با این راهکارها، با ما در ارتباط باشید و یک گام به سوی بهبود مدیریت منابع انسانی بردارید.