تکنیک ساندویچ چیست؟
تکنیک ساندویچ در روانشناسی، برای انتقال یک خبر و یا اتفاق بد استفاده می شود. برای اجرای این تکنیک، موضوع منفی و یا بد را بین دو جمله خوب و مثبت بیان می کنیم. این تکنیک به این دلیل با نام ساندویچ نام گذاری شده است که در همانند ساختار یک ساندویچ، خبر منفی بین دو خبر مثبت قرار گرفته است. با استفاده از تکنیک ساندویچ، اثرات مخرب جمله منفی کم می شود.
تکنیک ساندویچ یکی از تکنیک های کاربردی روانشناسی است که برای کم کردن اثرات ناخوشایند یک انتقاد یا انتقال یک خبر منفی مورد استفاده قرار می گیرد. مدیران، فروشندگان، روانشناسان و … از این تکنیک برای مطرح کردن انتقاد و تاثیرگذاری بیشتر آن استفاده می کنند. در ادامه این مقاله با تکنیک ساندویچ ، مزایا و کاربردهای آن بیشتر آشنا خواهید شد.
تعریف تکنیک ساندویچ
تکنیک ساندویچ در روانشناسی، برای انتقال یک خبر و یا اتفاق بد استفاده می شود. برای اجرای این تکنیک، موضوع منفی و یا بد را بین دو جمله خوب و مثبت بیان می کنیم. این تکنیک به این دلیل با نام ساندویچ نام گذاری شده است که در همانند ساختار یک ساندویچ، خبر منفی بین دو خبر مثبت قرار گرفته است. با استفاده از تکنیک ساندویچ، اثرات مخرب جمله منفی کم می شود. فرد مقابل متوجه می شود که نکات مثبت او هم تشخیص داده شده است و تمرکز طرف مقابل فقط بر نقاط ضعف او نبوده است. به همین دلیل بیش تر پذیرای نکات منفی خواهد بود و انگیزه بیش تری برای رفع آنها دارد.
این تکنیک در زندگی روزمره و در بسیاری از مشاغل کاربرد دارد. فروشندگان محصولات مختلف از این تکنیک برای فروش کالای خود استفاده می کنند. همچنین مدیران مجموعه ها برای بررسی عملکرد کارکنان خود و انتقاد از آن ها این تکنیک را مورد استفاده قرار می دهند. اما روانشناسان بیشترین استفاده را از این تکنیک دارند و از آن برای ایجاد یک فضای امن و راحت برای بحث در مورد انتقادات و ارائه بازخورد های منفی استفاده می کنند.
آیا استفاده از تکنیک ساندویچ موفقیت آمیز است؟
انتقاد و بیان نقاط ضعف دیگران باید به گونه ای باشد که سبب اصلاح و پیشرفت وی گردد. برای رسیدن به این نتیجه باید با شیوه درست و اصولی به انتقاد بپردازیم . انتقاد خالی و بیان ایرادات شخص منجر به احساس سرخوردگی و افسردگی شخص مورد انتقاد خواهد شد. تکنیک ساندویچ یک تکنیک روانشناسی تایید شده برای انجام یک انتقاد سازنده و موثر است. تکنیک ساندویچ به این دلیل که همراه نکات منفی، نکات خوب و مثبت شخص را هم برمی شمرد بسیار سازنده و موفق عمل می کند. در استفاده از چنین روشی، به دلیل اینکه شخص متوجه می شود که منتقد او فقط به دنبال پیدا کردن نقاط ضعف و نکات منفی او نیست بیش تر تحت تاثیر قرار می گیرد.
ذکر نکات مثبت شخص باعث می شود این احساس در او به وجود بیاید که ویژگی های مثبت و ارزنده هم در وجود او است. همچنین با استفاده از این روش به مخاطب خود اطمینان می دهیم که با دید همه جانبه و منطقی نسبت به او قضاوت کرده ایم. در چنین شرایطی مخاطب انگیزه بیشتری برای تقویت نقاط ضعف خود پیدا می کند و به مرور قادر به برطرف کردن نکات منفی خود می شود. همه این عوامل سبب می شود که تکنیک ساندویچ به عنوان یک روش انتقادی موفقیت آمیز شناخته شده و همواره در شرایط مختلف از آن استفاده شود. تجربیات مختلف روانشناسان و مدیران و حتی کاربردهای روزانه خود ما هم مهری تاییدی بر موفقیت آمیز بودن این تکنیک هستند.
مراحل اجرای تکنیک ساندویچ
اجرای تکنیک ساندویچ همان طور که از نامش مشخص است شامل چند مرحله است که دقیقا همان مراحل تهیه ساندویچ هستند. در ادامه مراحل اصلی اجرای تکنیک ساندویچ را برشمرده ایم.
مرحله اول: بحث را با ارائه نیمی از نان ساندویچ شروع کنید
همانطور که برای تهیه ساندویچ ابتدا نیمه اول نان ساندویچ را آماده می کنیم در ابتدا باید یک نکته مثبت و یا نقطه قوت شخص را پیدا کرده و به بیان آن بپردازیم. در این مرحله حتی می توانید در بیان نکات مثبت شخص اغراق کنید و ویژگی های خوب او را با شاخ و برگ زیاد مطرح کنید.
مرحله دوم: غذای اصلی را اضافه کنید
مرحله دوم، ارائه محتوای اصلی ساندویچ و در واقع انتقاد اصلی شما خواهد بود. اینجا باید نقاط ضعف و یا ویژگی هایی که باید بهبود پیدا کنند را بیان کنید. اگر مرحله اول را به خوبی انجام داده باشید می توانید بدون نگرانی از بازخورد مخاطب انتقاد خود را کامل و صریح بیان کنید. در این مرحله باید سعی کنید همچنان مخاطب را با خود همراه نگه دارید .
مرحله سوم: با نصف باقی مانده نان ساندویچ گفت و گو را تمام کنید
در آخر باید نان روی ساندویچ را بگذاریم و آن را کامل کنیم. در این مرحله یک ویژگی مثبت دیگر از فرد باید عنوان شود، به این صورت که در کنار بیان این نکته مثبت نگاهی به آینده آن ویژگی و تاثیر بر زندگی شخص داشته باشید تا بیش تر او را تحت تاثیر قرار دهید. در نهایت یک نتیجه گیری هم برای مخاطب خود ارایه دهید تا اثر سخنان خود را کامل کنید.
تکنیک ساندویچ چه فوایدی دارد؟
استفاده از این روش برای انجام یک انتقاد سازنده بسیار موثر بوده و فوایدی را به همراه دارد. همان طور که گفته شد این روش اثرات مخرب انتقاد را کاهش میدهد و سبب ایجاد انگیزه برای اصلاح معایب شخص می شود. برخی از اصلی ترین فواید تکنیک ساندویچ شامل موارد زیر هستند.
تلخی انتقاد را از بین می برد
همه ما می دانیم که مورد انتقاد قرار گرفتن سخت و تلخ است. این روش با بیان نکات خوب و مثبت شخص قبل و بعد از موضوع مورد انتقاد سبب کاهش تلخی انتقاد می شود.
از به وجود آمدن جو پر تنش جلوگیری می کند
اگر ما برای انتقاد از کسی از همان ابتدا به بیان ویژگی های منفی او بپردازیم، یک جو پر تنش ایجاد می شود که سبب می شود شخص مورد انتقاد در مقابل ما جبهه بگیرد.
تاثیرگذاری انتقاد را بیشتر می کند
وقتی بدون مقدمه به بیان نکات منفی یک شخص می پردازیم، موجب آزردگی خاطر فرد می شویم و او را زیر سوال می بریم، در چنین شرایطی این انتقاد هیچ گونه تاثیری ندارد. اما به کار بردن تکنیک ساندویچ به سبب اینکه با بیان ویژگی های مثبت فرد همراه است فرد را برای پذیرش انتقاد آماده می کند. بیان نکته منفی یا انتقاد لابه لای جملات مثبت از گارد گرفتن فرد در مقابل انتقال جلوگیری می کند و سبب می شود به راحتی انتقاد را بپذیرد و در جهت بهبود اوضاع تلاش کند.
تکنیک ساندویچ معکوس به چه معناست؟
همان طور که از نام این روش مشخص است، بر عکس روش ساندویچ است. در واقع تکنیک ساندویچ معکوس به این معنا است که یک خبر، پیشنهاد یا نکته خوب و مثبت را بین دو پیام منفی منتقل کنیم. این تکنیک بیش تر در شرایطی که پیشنهادی به ما ارایه می شود کاربرد دارد. در پاسخ به پیشنهاد ارایه شده ما یک پیام منفی را به طرف مقابل انتقال می دهیم که پیشنهاد او به همان شکلی که بیان کرده است قابل قبول نیست.
در قسمت میانی یک پیشنهاد جدید که نظرات خودمان هم به آن اضافه شده است بیان می کنیم. در اخر یک پیام منفی دیگر را به مخاطب ارسال می کنیم که می تواند بپذیرد یا منصرف شود. باید به این نکته توجه کنیم که بیان پیام های منفی نباید به این صورت باشد که کل نکات مثبت پیشنهاد و یا نظر طرف مقابل را زیر سوال ببرد همچنین بیان این نکات منفی نباید به گونه ای باشد که موضوع برای ما بی اهمیت جلوه کند.
مدیریت ساندویچی چیست؟
مدیریت ساندویچی یک شیوه مدیریتی مبتنی بر اصلاح آهسته امور برای موفقیت در دراز مدت است. این سبک مدیریتی، بیشتر در رابطه با افراد کارآفرین و مدیران بزرگ کاربرد دارد. آن ها در ابتدا بدون سرمایه و شرایط خاص کار خود را در ساده ترین حالت ممکن آغاز کرده اند و به مرور آن را گسترش داده اند. این افراد کار خود را از پایین سطح شروع کرده اند و به صورت ملایم و یکنواخت سرعت پیشرفت خود را افزایش داده اند و اکنون به بالاترین سطح در زمینه کار خود رسیده اند. این شیوه میدیریت آهسته و پیوسته را مدیریت ساندویچی می گویند.
در این شیوه مدیریت کارهای پیچیده، ساده می شوند و کارها به سرعت پیش می رود. افرادی که این شیوه را در پیش می گیرند افرادی بسیار سخت کوش هستند زیرا این کار به تلاش زیادی نیاز دارد. چنین مدیرانی توانایی انجام چندین کار به صورت همزمان را دارد. نکته مهم دیگر در مورد مدیریت ساندویچی این است که افرادی که این روش را انتخاب می کنند باید ثابت قدم و ثابت عقیده باشند، زیرا بازدهی این روش بلند مدت بوده و اگر در این مسیر دچار تغییر عقیده شوید رسیدن به هدف میسر نمی شود و علاوه بر آن تمام زحمات قبل شما هم بی نتیجه خواهد ماند.
جمع بندی
در پایان باید بگوییم که هدف ما از انتقاد اصلاح و بهبود رفتار مورد انتقاد است نه بیان ایرادات طرف مقابل، پس باید انتقاد را به شیوه ای انجام دهیم که سازنده واقع شود. انتقاد باید به گونه ای مطرح شود که کم ترین اثر منفی را داشته باشد و موجب بر انگیخته شدن احساساتی مانند خصومت و پرخاشگری نشود. برای حصول این نتیجه باید از روش های علمی و درست انتقاد استفاده کنیم. تکنیک ساندویچ در روانشناسی یک تکنیک مناسب و پر بازده در جهت انتقاد سازنده است. به این صورت که با بیان جملات مثبت قبل و بعد از انتقاد به تاثیر بیش تر ان کمک کنیم.
ناگفته نماند که استفاده از روش های مختلف انتقاد به موضوع مورد نقد، شخص مورد انتقاد و حتی ویژگی های خود ما بستگی دارد و نمی شود یک روش خاص را برای همه افراد مورد استفاده قرار داد. اما تکنیک ساندویچی روشی است که در تجربیات مختلف بسیار موفق عمل کرده و سبب بهبود و ارتقای رفتارهای مورد انتقاد گردیده است.