آیا پیگیری حضور و غیاب هنوز هم کاربرد دارد ؟ بررسی در کشور های جهان اول و سوم

یک الگوی در حال تغییر

روزگاری ، صرف « حضور داشتن » در محیط کار ، عاملی تعیین کننده بود . مدارس ، محیط های کاری ، موسسات و نهاد ها در سراسر جهان ، میزان تعهد ، موفقیت و ارزش را عمدتا با حضور فیزیکی فرد در محیط می سنجند . اما با توجه به حرکت پرشتاب جهان به سوی دیجیتالی شدن ، جهانی سازی و نابرابری های اقتصادی ، این پرسش همیشگی باز هم مطرح می شود : آیا پیگیری حضور و غیاب افراد هنوز هم کاربرد دارد ؟

هم در کشور های واقع در نیم کره شمالی ( اصطلاحا جهان اول ) و هم در سرزمین های واقع در نیم کره جنوبی ( به اصطلاح جهان سوم ) کاربرد و مفهوم پیگیری حضور و غیاب و مدیریت حضور و غیاب نیروی انسانی در حال تغییر است . در حالی که کشور های توسعه یافته ، رو به سوی انعطاف پذیری معطوف به نتایج دارند ، کشور های در حال توسعه همچنان حضور را برابر با فرصت می دانند . از طریق آشنایی با نحوه ارزش گذاری جهان اول و سوم به مقوله « حضور » به درک عمیق تری از برابری ، نوآوری و آینده کاری و تحصیلی دست می یابیم .

حضور : عیار سنتی تعهد

سابقا  « حضور » ، آسان ترین متریک سنجش انضباط ، جدی بودن در کار و تعهد محسوب می شد . کلاس درسی که حتی یک دانش آموز غایب نداشت ، نشان دهنده علم آموزانی فعال و علاقه مند بود . یک دفتر کاری با تمام پرسنل حاضر بر سر های میز خود ، از بهره وری بالا حکایت داشت . در هر دو جوامع توسعه یافته و در حال توسعه ، حضور ، نمایانگر تلاش و تعهد بود .

 اما بایستی دقت نمود که در این مدل ، مفروض است که تمامی افراد برای حضور فیزیکی در محیط مربوطه  ، دسترسی های یکسان دارند ؛ فرضی که با در نظر گرفتن نابرابری های اجتماعی ، فناوری و زیرساختی نادرست می باشد .

در جهان اول ، متریک های سنتی حضور افراد دیگر کاربردی ندارند ؛ حال آن که در جوامع در حال پیشرفت که فرصت ها محدود تر می باشد ، صرف حضور و دسترسی به فضاهای فیزیکی ، همچنان نماد حرکت رو به رشد می باشد .

دور کاری و آموزش مجازی ؛ تعریف تازه ای از حضور

همه گیری کووید 19، روندی را تسریع بخشید که از قبل شروع شده بود : جدا سازی بهره وری و حضور . دور کاری در اغلب صنایع روی کار آمد و شرکت هایی مانند توییتر و اسپاتیفای ، گزینه کار از منزل را به گزینه دائمی سیاست های کاری خود تبدیل نمودند . در زمینه آموزشی ، پلتفرم های یادگیری آنلاین ، دسترسی به دانش را میسر نمودند ، اما با این حال ، تفاوت های دیجیتالی فاحشی را نیز نشان می دادند .

در ایالات متحده آمریکا و اروپا ، دانش آموزان و دانشجویان به راحتی به پلتفرم هایی نظیر کلاس درس زوم و گوگل دسترسی داشتند ، اما میلیون ها علم آموز در آفریقا ، جنوب آسیا و بخش هایی از آمریکای لاتین با واقعیتی تلخ مواجه شدند : عدم دسترسی به تجهیزات لازم ، اینترنت ثابت و حتی در برخی نقاط ، برق .

در کشور های جهان اول : حضور به منزله « مشارکت داشتن » تلقی می شد ، نه لزوما بودن در یک مکان خاص .

در کشور های جهان سوم : حضور همچنان به معنای حضور فیزیکی می باشد ؛ چرا که زیرساخت های جایگزین ، یا بسیار ضعیف و نامطلوب اند و یا اصلا وجود ندارند .

تقدم نتیجه بر ظاهر : استاندارد طلایی جدید

شرکت های مدرن و نهاد های آموزشی به این نکته پی برده اند که اهمیت نتایج و خروجی ، بیش از تعداد ساعات کاری و آموزشی ثبت شده و زمان سپری شده پشت میز می باشد . پرسنل بر مبنای خروجی کارشان ارزیابی می شوند ، نه تعداد جلسات کاری که در آن ها حضور می یابند . عملکرد علم آموزان نیز بر اساس پروژه ها و فعالیت های درسی شان سنجیده می شود ، نه بیشتر بودن تعداد حضورشان نسبت به غیبت هایشان .

به عنوان مثال ، در سیستم آموزشی فنلاند که به عنوان یکی از بهترین سیستم های آموزشی در سطح جهان از آن یاد می شود ، به اعتماد ، استقلال عمل علم آموزان و نتایج به جای سیاست های حضور و غیاب سختگیرانه تاکید می شود . به طور مشابه ، مدل های یاد گیری غیر همزمان در دانشگاه های تراز اول جهان در حال گسترش می باشد .

از آن سو ، در بسیاری از جوامع جهان سوم ، مسئله حضور افراد همچنان ارتباط عمیقی با ارزش های اجتماعی نظیر وفاداری ، فرمانبرداری ، نظم و انضباط دارد . ارزش علم آموز یا پرسنل اغلب نه به بر مبنای آن چه تحویل داده اند ، که بر اساس میزان وفاداری و تعهد آن ها نسبت به حضور مستمر در محیط سنجیده می شود .

 لنز فرهنگی ، اعتماد ، کنترل و آزادی

در اصل ، کاربرد مدیریت حضور و غیاب نیروی انسانی ، پرسشی فرهنگی است .

دیدگاه جهان اول : در این جوامع ، به مدیریت و انگیزه بخشی های فردی بها داده می شود . کارفرمایان و مربیان بر اساس مدل « اعتماد کن تا وقتی که اعتمادت سلب می شود » عمل می کنند .

دیدگاه جهان سوم : میزان بی اعتمادی های سازمانی همچنان بالاست . سیستم های حضور و غیاب ابری اغلب بر این باورند که چنانچه نظارت سختگیرانه ای وجود نداشته باشد ، پرسنل و علم آموزان از انجام وظایف خود شانه خالی می کنند . بر طبق این دیدگاه ، حضور فیزیکی افراد هم یک ساز و کار کنترلی و هم نشانه ای مشهود از رعایت قوانین و مقررات می باشد .

جالب است بدانید که حرکت جهان اول به سمت مدل های منعطف و مبتنی بر نتایج ، فضایی را برای خلاقیت ، نوآوری و کار آفرینی ایجاد کرده است _ دقیقا همان مولفه هایی که برای جهش اقتصادی کشور های جهان سوم مورد نیاز است .  با این حال ، کشور های در حال توسعه گاهی ناخواسته این مولفه ها را از طریق ارزیابی های سختگیرانه مبتنی بر حضور فیزیکی از بین می برند .

 فراتر از حضور و غیاب ، پیش به سوی مشارکت حقیقی

پاسخ به این پرسش که : « آیا پیگیری حضور و غیاب هنوز هم کاربرد دارد ؟ » ، به این بستگی دارد که ما چه چیزی را حقیقتا ارج می نهیم : فرمانبرداری یا نتایج ؟ حضور یا هدف ؟ کنترل یا اعتماد ؟

در جوامع توسعه یافته ، بحث حول محور آزادی ، سلامت روان و نتایج می چرخد و در کشور های جهان سوم ، حول محور دسترسی ، برابری و مشارکت های اصلی .

پر کردن این شکاف ، نیازمند همدلی ، نوآوری و یکپارچگی جهانی می باشد . همچنین مستلزم آن است که بدانیم برای برخی ، حضور فیزیکی نداشتن در محیط کار ، یک انتخاب است و برای برخی دیگر ، پیامد هایی را به دنبال خواهد داشت .

در آخر باید گفت که آینده ، متعلق به آن هایی است که می خواهند حاضر باشند ؛ نه فقط به طور فیزیکی ، بلکه ذهنی ، احساسی و به طور مفید – در هر کجا که باشند .

نتیجه‌گیری

آنچه از این بررسی برمی‌آید روشن است: در دنیای امروز، «حضور» دیگر تنها به معنای بودن در یک مکان فیزیکی نیست؛ بلکه به معنای مشارکت واقعی، تولید ارزش و تحقق نتایج است. اگرچه جوامع مختلف بسته به زیرساخت‌ها، فرهنگ سازمانی و سطح توسعه اقتصادی مسیرهای متفاوتی را طی می‌کنند، اما روند جهانی به‌وضوح در حال حرکت به‌سوی انعطاف‌پذیری، اعتماد و ارزیابی عملکرد بر اساس خروجی است، نه ساعت‌های ثبت‌شده حضور.

در این میان، سازمان‌ها و نهادهایی موفق خواهند بود که از ابزارهای نوین حضور و غیاب نه برای کنترل صرف، بلکه برای تسهیل مشارکت، افزایش بهره‌وری و بهبود ارتباطات بهره بگیرند.

اگر شما نیز به دنبال گذار از سیستم‌های سنتی حضور و غیاب به راهکارهای هوشمند، کارآمد و آینده‌نگر هستید،

شرکت کیمیاگران سرزمین رایانه با ارائه‌ راه‌حل‌های جامع و فناورانه در حوزه مدیریت منابع انسانی، آماده‌ی همراهی با شماست.