7 مرحله اتخاذ یک تصمیم

تصمیم های هر روزه ما انسان ها مشخص کننده جایگاه فردی و اجتماعی ما هستند. جایگاه فردی و اجتماعی ما و حتی زندگی حرفه ای ما حاصل تصمیم های کوچک و بزرگی است که یا خودمان به تنهایی یا با مشورت دیگران و یا تحت تاثیر دیگران برای خود گرفته ایم. این تصمیم ها ممکن است تصمیم های خوبی بوده باشند و فرصت های مفیدی را در اختیار ما قرار داده باشند و برعکس این تصمیم ها ممکن است تصمیم های بدی بوده باشند و فرصت های مفیدی را از ما سلب کرده باشند. با در نظر گرفتن مراحل تصمیم گیری می توانیم نتایج بهتری ار تصمیمات خود بگیریم.

هر تصمیم درست یا غلطی که ما در زندگی خود اتخاذ می کنیم آینده ما را تحت تاثیر خود قرار می دهد. به نحوی که می توان گفت آینده ما در حقیقت در گرو یک یک تصمیم های ریز و درشت ما در زندگی خودمان قرار دارد. تصمیم ها نقشه های ساخت خانه آینده ما هستند و معماری خانه و زندگی ما نیز همه و همه در گرو اتخاذ بهترین تصمیم هاست. بر این اساس زمانی شما معمار خوبی برای ساختن بنای عظیم خانه و آینده خود خواهید بود که بهترین و مناسب ترین تصمیم ها را اتخاذ کنید. تصمیم هایی که تضمین گر آینده شما خواهند بود.

لوازم اتخاذ تصمیمات سرنوشت ساز

تصمیم گیری گرفتن تصمیمات سرنوشت ساز و مفید نیازمند لوازمی است که وجود این لوازم در کنار هم نوید یک تصمیم صحیح و کارآمد را می دهد. تصمیمی که منجر به ساخت بهترین آینده خواهد شد. تصمیم گیری صرفا انتخاب میان چندین گزینه از گزینه های موجود نیست. تصمیم گیری انتخاب آگاهانه و صحیح میان گزینه های موج برای رسیدن به بیشترین بهره­وری ممکن است.

تصمیم های مهم نیازمند طی مراحل و برآورده شدن لوازمی مثل تفکر، گردآوری اطلاعات،جستجوی گزینه ها و یا حتی ابداع خلاقانه و هوشمندانه راه حل های ممکن برای مسائل و در نهایت آزمودن و ارزیابی آنهاست. در واقع اتخاذ هر تصمیمی منوط به رعایت همه گام ها و مراحل فوق است. گام هایی که وجود آن ها برای اتخاذ هر تصمیمی تعیین کننده و سرنوشت ساز است.

مراحل تصمیم گیری

تصمیم گیری صحیح نیاز به طی یک روند کامل و حساب شده دارد. این روند می تواند با در نظر داشتن کلیه الزامات محقق شدن. یک تصمیم صحیح به شما در ساخت آینده خودتان یاری دهد. این روند نه تنها برای اتخاذ تصمیمات فردی و تصمیمات زندگی شخصی شما موثر است. بلکه این روند به شما در اتخاذ تصمیمات مهم حوزه کسب و کارتان نیز کمک می کند. بر این اساس روند تصمیم گیری که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت. تصمیمات مربوط به آینده شخصی و شغلی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به نحوی که می توان گفت با رعایت کامل و درست این مراحل و گام های این روند. آینده شما با اتخاذ تصمیمات صحیح دست خوش تغییرات فوق العاده ای خواهد شد.

بیشتر بخوانید: تفکر سیستمی چیست؟ مزایای تفکر سیستمی

1) یکی از مراحل تصمیم گیری این است که معیارها و سنجه هایی را برای ارزیابی و سنجش تصمیم خود تعیین کنید

همان طور که بیان شد، تصمیم گیری یعنی انتخاب میان چند گزینه. اما چگونه و بر اساس چه معیاری. می توان بین گزینه های مختلف یکی را از بین گزینه های دیگر انتخاب کرد. بر این اساس باید گفت اتخاذ هر تصمیم نیازمند معیاری برای انتخب گزینه های مختلف است. شما باید بتوانید بسته به نوع نگاه خود. و اولویت های شخص و شغلی خود اولویت هایی را برای خود و کسب و کار خودتان تعیین کنید. این اولویت ها در حکم معیار و سنجه شما خواهد بود. و شما خواهید توانست در مواقعی که با تردید مواجه هستید. از آن ها به بهترین وجه در تعیین بهترین گزینه ممکن استفاده کنید.

2) دومین مرحله ی تصمیم گیری این است که اطلاعات لازم را برای اتخاذ هر تصمیمی پیشاپیش فراهم کنید

تصمیم گیری نیازمند پیمایش و سنجش داده ها و اطلاعات مربوطه است. شما زمانی خواهید توانست بهترین تصمیم مدنظر خود را اتخاذ کنید که این تصمیم برمبنای داده ها و اطلاعات مناسب در مورد تصمیم شما باشد. شما باید بتوانید اطلاعات مورد نیاز خودتان را از موثق ترین منابع و به صحیح ترین شکل ممکن گردآوری کنید. در صورتی که منبع مورد تائید شما منبع قابل اطمینانی نبوده یا شیوه گردآوری داده های شما شیوه موثقی نبوده باشد تصمیم شما بی شک تصمیم خطایی خواهد بود. بنابراین نه تنها اطلاعاتی که تحلیل شما بر مبنای آن شکل می گیرد باید اطلاعات درخوری باشند. بلکه منبع داده های شما و همچنین شیوه دستیابی به آن نیز باید کاملا مورد اعتماد باشد.

بیشتر بخوانید: مهارت حل مسئله (Problem-solving skill) چرا انقدر مهم است؟

3) در مرحله ی سوم تصمیم گیری راه حل های مناسب و صحیح را برای مشکلات و مسائل یافته یا خلق کنید

تصمیم گیری یعنی یافتن یا خلق بهترین و مناسب ترین راه حل ها برای یک مشکل. گاهی فرآیند تصمیم گیری برای حل یا رفع یک مشکل است. این مشکل زمانی می تواند حل شود. که شما بتوانید نه تنها با استفاده از سنجه ها و معیارهایی که برای اتخاذ تصمیم دارید. از بین گزینه های موجود بهترین گزینه ها را انتخاب کنید. بلکه شما باید بتوانید اطلاعات مناسب و صحیح را نیز برای اتخاذ یک تصمیم مناسب گردآوری کرده. و در دسترس داشته باشید. با در دست داشتن این سنجه ها و این اطلاعات شما قادر خواهید بود. راه حل مناسب را برای مشکلات خود از دل اطلاعات اندوخته شده بیرون بکشید. و مورد استفاده قرار دهید.

گاهی اوقات یافتن راه حل ها کافی نیست و برای حل مشکلات نیاز به خلاقیت و ابتکار دارید. مشکلات پیچیده تر نیازمند راهکارهای پیچیده تر هستند. راهکارهای پیچیده تر نیز نیاز به راهکارهای ابداعی و راهکارهایی که برای اولین بار سربرآورده اند دارند. راهکارهای ابتکاری و خلاقانه تصمیم شما را خارق العاده و استثنایی می کنند. یا به عبارت دیگر این راهکارها تصمیم شما را از آن خود خود شما می سازند.

4) از دیگر مراحل تصمیم گیری سنجیدن و ارزیابی راه حل های یافته خود است

راه حل هایی که شما در وهله اول به آن ها دست می یابید الزاما راه حل های نهایی نیستند. این راه حل ها باید به محک نقد سپرده شوند و سنجیده شوند. راه حل های شما باید واجد برخی ویژگی ها باشد. تا بتواند از این مرحله نیز به سلامت عبور کند. شما باید چندین و چند بار این راه حل ها را آزموده. و در نهایت یکی از آن ها را انتخاب کنید.

سنجیدن درستی یا نادرستی تصمیمات در گرو داشتن دانش کافی و وافی در مورد موضوع تصمیم است. بنابراین این سنجش زمانی می تواند به درستی میسر شود که سنجه قابل قبولی نیز در اختیار داشته باشید. و این سنجه چیزی جز دانش در زمینه مورد نظر نیست. بر این اساس باید گفت در این مرحله شما باید با استفاده از دانش خود. پس از کشف راه حل های صحیح. آن ها را بر مبنای دانش از پیش کسب شده خود سنجیده و ارزیابی کنید.

5) با رعایت موارد فوق با قدرت تصمیم بگیرید

اکنون زمان تصمیم گیری فرارسیده است. زمانی که شما می توانید با توجه به مراحل پیشین از بین گزینه های موجود. یکی را بر حسب معیارها و سنجه های بیان شده انتخاب کنید. اکنون نیاز به شجاعت در امر تصمیم گیری دارید. باید شجاعانه و با رعایت همه جوانب و بر اساس اصولی که اتخاذ کرده اید. یا بر طبق مشورت هایی که با دانایان امور انجام داده اید تصمیم نهایی را بگیرید.

6) تصمیم خود را عملی کنید

اتخاذ تصمیم بخشی از فرآیند حصول تصمیم است. اما در واقع تصمیم شما تا زمانی که به مرحله عملیاتی شدن نرسد یک تصمیم واقعی نخواهد بود. بنابراین نیاز است هرچه سریع تر تصمیم خود را عملی کنید. عملی کردن یک تصمیم در حقیقت یعنی به اجرا درآوردن آن تصمیم در ارکان مختلف سازمان، شرکت و… . هیچ تصمیمی نمی تواند بدون عملیاتی شدن تصمیم مهمی قلمداد شود. تصمیم زمانی تصمیم سرنوشت سازی برای شما، سازمان یا شرکت شما خواهد بود. که این تصمیم عملیاتی شده و به منصه ظهور برسد.

7) در آخرین مرحله تصمیم گیری باید نتیجه تصمیم خود را سنجیده و ارزیابی کنید

پس از اینکه با موفقیت اقدام به اتخاذ تصمیم نمودید. و تصمیم شما عملیاتی شد تصمیم شما باید به دقت سنجیده و ارزیابی شود. سنجیدن تصمیم یعنی دقت نظر در برآورده ساختن پیامدهای آن تصمیم. به این معنا که ببینیم تصمیم ما آیا در عمل درست. و آنگونه که برای ما مورد انتظار بوده است محقق شده است یا خیر؟ آیا تصمیم ما انتظاراتی که داشته ایم را به درستی برآورده کرده است یا خیر؟. یعنی اینکه بسنجیم که آیا تصمیم ما در آینده. نیز به درستی روال طبیعی خود را طی خواهد کرد یا خیر؟

هفت مرحله ای که از آن برای اتخاد یک تصمیم از آن ها یاد کردیم. مراحل تصمیم گیری هستند که شما را در اتخاذ بهترین تصمیمات یاری می کنند. اگر شما بتوانید تک تک این مراحل را آن گونه که بیان شد. و با رعایت اصول بیان شده به کار ببندید تصمیمات شما تصمیمات موثر و فوق العاده ای خواهند شد. که می توانند چه درزندگی شغلی و چه درزندگی فردی به شما در جهت رشد و شکوفایی شما کمک کنند. البته به یاد داشته باشید که این مراحل هفت گانه مستقل از یکدیگر نبوده.  و برای داشتن یک تصمیم درست و کاربردی باید همه این مراحل هفت گانه را با هم به کار بگیرید. در واقع باید گفت این مراحل از قاعده «همه یا هیچ» پیروی می کنند.