همدلی (Empathy) چیست و چه عناصری دارد؟

درک اینکه دیگران چه می خواهند، چه احساسی دارند و چگونه جهان را می بینند، در جامعه پیچیده  امروزی اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. مهارت‌های اجتماعی ما را قادر می‌سازد تا دوستان بیشتری داشته باشیم و لذت روابط دوستانه را تجربه کنیم . مهارت همدلی از مهم ترین مهارت هایی است در تعاملات اجتماعی به آن نیاز داریم. همدلی عنصری کلیدی در روابط موفق محسوب می شود و با وجود آن افراد بهتر می توانند یکدیگر را درک کنند و به یکدیگر کمک کنند. از این رو برای داشتن جامعه ای سالم و موفق باید تمامی افراد مهارت همدلی را در خود تقویت کنند.  برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد همدلی Empathy و عناصر آن، پیشنهاد می کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

مهارت همدلی چیست؟

در پاسخ به این سوال که همدلی چیست؟ باید بگوییم که برای همدلی تعاریف مختلفی مطرح شده است که وجه اشتراک همه آن ها درک دیگران و واکنش احساسی انسان به موقعیتی که خود در آن قرار دارد است. در یک تعریف جامع، همدلی به معنی تلاش برای درک احساسات و تجربه سایر افراد بدون قضاوت کردن در مورد موقعیت آن ها است. به بیانی دیگر فرد همدل باید بتواند خود را به جای شخص مقابل قرار دهد و دنیا را از دید او نگاه کند. مهارت همدلی دارای دو بخش شناختی و عاطفی است. منظور از بخش شناختی تشخیص و شناسایی احساسات دیگران و بخش عاطفی مرتبط با  پاسخگویی مناسب به این احساسات است.  

بیشتر بخوانید: هوش هیجانی چیست؟ مهارت های هوش هیجانی برای مدیران

مهارت همدلی چیست؟

معرفی انواع همدلی در روانشناسی

همدلی هم مانند هر ویژگی احساسی دیگری شدت و ضعف دارد و در برخی از افراد به صورت بارزتر بروز می کند. همدلی انواع مختلفی دارد که در ادامه بیشتر به معرفی انواع همدلی می پردازیم.

همدلی شناختی

منظور از همدلی شناختی درک دیدگاه طرف مقابل است، در واقع هنگامی که یک فرد خود را جای دیگری می گذارد و احساساتش را درک می کند همدلی شناختی انجام داده است. به عنوان مثال فرض کنید دوستتان به دنبال یافتن یک خانه اجاره ای است به طوری که در بنگاه های معاملات ملکی زیادی خانه مورد نظرش را  درخواست کرده است،  اما پس از گذشت مدتی هنوز هیچ خانه ای پیدا نکرده است، در چنین شرایطی دیدگاه شما این است که دوستتان روش های دیگر را برای یافتن خانه  امتحان کند مثلاً از سایت ها و آگهی های مجازی برای یافتن خانه بازدید کند. در مقابل اگر دوستتان احساس خوبی نداشته باشد و فکر کند هرگز نمی تواند یک خانه مناسب پیدا کند و با این دیدگاه احساس نا امیدی دارد.

در چنین مواقعی اگر شما تنها با در نظر گرفتن دیدگاه خود و بدون درک طرف مقابل با دوست خود صحبت کنید، نمی توانید با او همدلی کنید، بلکه تنها او را نصیحت کرده اید. اما در صورتی که خود را به جای او تصور کنید می توانید به خوبی احساساتش را درک کنید و به او امید و انگیزه دهید که در آینده ای نه چندان دور قطعا می تواند یک خانه خوب اجاره کند. دوست شما پس از درک متقابل احساس شما، به خوبی به توصیه هایتان گوش می دهد و با حس مثبتی که دریافت کرده است به سراغ سایت های املاک و بنگاه های جدیدی می رود.

همدلی عاطفی و احساسی

یکی از انواع همدلی، همدلی عاطفی است که در آن فرد احساساتی مشابه احساسات نزدیکان خود را تجربه می کند. این نوع همدلی عموما در روابط عاطفی عمیق رخ می دهد. مثلاً اگر یکی از اعضای خانواده شما به دلیلی گریه کند ممکن است حتی بدون آگاهی از دلیل گریه او ، شما نیز گریه کنید. 

همدلی دلسوزانه

همدلی دلسوزانه ترکیبی از همدلی عاطفی و شناختی محسوب می شود، زیرا نه تنها فرد احساس طرف مقابل را به خوبی درک می کند، بلکه هر کاری که می تواند نیز برای کمک به او انجام می دهد. به عنوان مثال فردی را تصور کنید که یکی از اعضای خانواده اش در حادثه رانندگی مصدوم شده است. این شخص ضمن درک درد طرف مقابل و ناراحتی از مصدومیت او سعی می کند با اورژانس تماس بگیرید و فرایند انتقال به بیمارستان و شروع درمان را تسریع کند. 

همدلی جسمانی

یکی دیگر از انواع همدلی، همدلی جسمانی است که به واکنش های فیزیولوژیک بدن در اثر درک افراد دیگر بر می گردد.در این نوع همدلی، به صورت ناخودآگاه بدن فرد به احساساتی که شخص مقابل دارد واکنش نشان می دهد. به عنوان مثال ممکن است شما با دیدن اضطراب و یا ناراحتی یک فرد به طور ناخودآگاه علائمی مبنی بر استرس یا ناراحتی و کسالت را نشان دهید. 

بیشتر بخوانید: هرم نیازهای مازلو؛ سلسله مراتب نیازهای مازلو و خودشکوفایی انسان

معرفی انواع همدلی در روانشناسی

تفاوت همدلی و همدردی در چیست؟

لازم است که اشاره کنیم همدردی و همدلی هر دو با بعد احساسی و روانی وجود انسان مرتبط هستند، اما نوع احساساتی که در هر کدام وجود دارد موجب تفاوت همدلی و همدردی شده است. 

همدردی به صورت ذاتی در انسان ها وجود دارد و یک فرایند اکتسابی نیست. در واقع، انسان ها معمولا از احساسات و نگرش های دیگران یک درک سطحی دارند. این درک سطحی در موقعیت های خاص منجر به همدردی با افراد می شود.لازم به ذکر است که با همدردی نمی توان یک رابطه سالم را ایجاد  کرد، زیرا نمی توان از دیدگاه افراد به موقعیتی که دارند نگاه کرد و به احساسات واقعی آنها پی برد. در واقع شما همیشه تنها از دیدگاه خود به قضایا نگاه می کنید و افراد را قضاوت می کنید. زیرا بر این باور هستید که قطعا اگر شما در آن موقعیت قرار بگیرید می توانید عکس العمل بهتری داشته باشید.

در مقابل، مهارت همدلی به یادگیری و تمرین نیاز دارد. اما برای یادگیری این مهارت نیاز است که تفاوت همدلی و همدردی را درک کنید تا دریابید که چگونه می توانید فردی همدل شوید. یک فرد همدل همیشه خود را جای سایر افراد قرار می دهد تا به خوبی احساسات آن ها را درک کند و اقدامات لازم را برای رفع نیاز و مشکل آن ها انجام دهد. این افراد هرگز به صحیح یا غلط بودن واکنش افراد فکر نمی کنند و تنها هدفشان بهبود حال و احساسات آواست. بنابراین می توان گفت همدردی می تواند یکی از نتایج همدلی باشد و در پی آن به وجود بیاید . اما در همدردی بر خلاف همدلی درک فرد در حد قضاوت دیگران و تنها ناراحت شدن از درد آنان است. 

بیشتر بخوانید: کار عمیق (Deep Work) چیست و چه تفاوتی با کار سطحی دارد؟ 

تفاوت همدلی و همدردی در چیست؟

به چه دلیل همدلی اهمیت دارد؟

انسان ها مخلوقاتی اجتماعی هستند و هر آنچه که به روابط آن ها با سایر افراد کمک کند بسیار حائز اهمیت است. همدلی به عنوان یک فاکتور موثر در بهبود روابط اجتماعی و تبادل احساسات مثبت بین انسان اثرات مختلفی به دنبال دارد. یکی از آثار مهم همدلی بهبود روابط اجتماعی در محیط های خانوادگی و محیط کار است. برقراری ارتباط مناسب با همکاران و همدلی با آنها می تواند کار تیمی را بهبود دهد و پرسنل شاغل در یک مجموعه را سازگار تر کند. همچنین همدلی می تواند منجر به افزایش فروش و بهبود وفاداری مشتریان شود زیرا درک نیازهای مشتری و تبادل احساسات مثبت با او باعث شناخت بیشتر مشتری و در نتیجه افزایش احتمال فروش می شود.

از سوی دیگر همدلی در بهبود هوش هیجانی و نیز شکل گیری شخصیت کاریزماتیک نقش اساسی دارد زیرا درک افراد و یاری رسانی به آن ها از برترین ویژگی های اجتماعی انسان است. بنابراین هنگامی که مردم همدلی را تجربه کنند، قطعا رفتارهای جامعه پسندانه بیشتری خواهند داشت که به نفع سایر افراد است. و در نهایت، افراد همدل در شکل گیری جامعه آرمانی و اجتماع پیشرفته موثر است.

معرفی عناصر همدلی

همدلی از عناصر مختلفی تشکیل شده است که مجموعه آن ها در کنار یکدیگر موجب شکل گیری این احساس زیبا و ارزشمند می شوند. عناصر همدلی به شرح زیر هستند.

عنصر اول: درک دیگران

درک دیگران همان عنصری است که بیشتر مردم از آن به عنوان مهارت همدلی یاد می کنند. منظور از درک دیگران، درک دیدگاه ها، عواطف و احساسات آن ها و همچنین تمایل به درک نگرانی های افراد است. برای درک دیگران باید به نشانه های احساسی و حالت های بدنی منعکس کننده این احساسات توجه کنید و با وقت گذاشتن برای آن ها و شنونده بودن نسبت به تمایلات و نگرانی های آن ها را بیشتر درک کنید. 

عنصر دوم: کمک به دیگران

منظور از کمک به دیگران، یاری رساندن به آن ها با توجه به نیازها و دغدغه های آنان است. برای تقویت این مهارت باید افراد را به خاطر ویژگی های مثبت و دستاوردهایی که دارند تحسین کنید تا با دریافت بازخوردهای مثبت عملکرد خود را بهبود دهند. همچنین در راستای پیشرفت آن ها در حد توان خود آموزش های لازم را به آن ها دهید.  

عنصر سوم: گرایش به خدمت رسانی

یکی دیگر از عناصر همدلی گرایش به خدمت رسانی است. از عناصر کلیدی در مهارت همدلی  تمایل به خدمت رسانی است که در موقعیت های حساس شغلی بیشتر خود را نشان می دهد. افراد همدل همواره خدمت رسانی به مشتریان را اولویت کار خود قرار می دهند تا بتوانند رضایت آن ها را جلب کنند و خدمات خود را بهبود دهند. همچنین آن ها به خوبی مشکلات و نیازهای مشتریان را درک می کنند و زمان بیشتری را به آن ها اختصاص می دهند. این افراد همواره می توانند برای مشتریان یک مشاور قابل اعتماد باشند و روابط بلند مدتی با آن ها به وجود آورند. وجود پرسنل همدل در یک شرکت یا سازمان می تواند میزان وفاداری مشتریان را بهبود دهد و بر روابط عالی و سازنده بین همکاران هم موثر است. 

بیشتر بخوانید: خلاقیت چیست و چه مراحلی دارد؟

معرفی عناصر همدلی

عنصر چهارم: اعمال تنوع

عنصر اعمال تنوع از Empathy نیز عمدتا در موقعیت های مختلف شغلی کاربرد دارد.تنوع به معنی واکنش های منحصر به فرد در مقابل درک افراد مختلف است. در همدلی فرد باید بر اساس ویژگی های احساسی و دغدغه های فرد با او همدلی کند. بدیهی است که رفتار مشابه با شخصیت های مختلف که دارای روحیات و دغدغه های متفاوت هستند، مثمر ثمر نخواهد بود.  به طور کلی اعمال تنوع به معنی تعامل با دیگران متناسب با نیازها و احساسات آن ها است و داشتن رفتار یکسان با تمامی افراد کاملا اشتباه است. 

افرادی که دارای این مهارت هستند و آن را در خود تقویت می کنند بدون آنکه پیشینه دیگران را مد نظر قرار دهند همواره با احترام با آنها برخورد می کنند و ارتباط خوبی میانشان شکل می گیرد. افرادی که به اصل به کارگیری تنوع به خوبی مسلط هستند بدون تعصب و حاشیه سازی شرایط کاری ایمن و قابل احترامی را برای تمامی افراد به وجود می آورند. 

عنصر پنجم: آگاهی سیاسی در همدلی

منظور از آگاهی سیاسی، پاسخگویی به احساسات و عواطف گروهی و درک قدرت ارتباطات بوده که موجب مهارت همدلی می شود. افراد با بهره گیری از آگاهی سیاسی می توانند روابط سازمانی موفق تری را تجربه کنند و به خوبی از موقعیت هایی که سایر افراد در آن شکست خورده اند درس بگیرند و از تکرار آن بپرهیزند.

تفاوت همدلی و همکاری در چیست؟ 

همانطور که اشاره شد همدلی یعنی درک احساسات دیگران در تجربیات مختلف است. احساس همدلی با موادی مانند همیاری و همکاری متفاوت است. در همیاری که عموما پس از همدلی رخ می دهد افراد به کمک همنوعان خود می شتابند. اما در همکاری افراد برای انجام یک پروژه  و دستیابی  به اهداف مشترک با همدیگر مشارکت می کنند. پس تفاوت عمده همدلی و همکاری به این موضوع بر می گردد که در همکاری هریک از افراد دارای وظایفی خاص هستند و همگی در راستای یک هدف مشترک با همدیگر مشارکت دارند اما در همدلی یک فرد خود را به جای فرد دیگر تصور می کند و نسبت به موقعیت های طرف مقابل واکنش عاطفی نشان می دهد و سعی دارد به او کمک کند. شایان ذکر است که بین همکاری و همدلی رابطه ای دو سویه وجود دارد و تقویت همدلی منجر به داشتن روابط همکاری قوی تر می شود.

بیشتر بخوانید: مهارت حل مسئله (Problem-solving skill) چرا انقدر مهم است؟

تفاوت همدلی و همکاری در چیست؟

همدلی بهتر است یا همدردی sympathy؟

با توجه به تفاوت همدلی و همدردی شاید این سوال در ذهن شما شکل بگیرید که همدلی بهتر است یا همدردی؟ در پاسخ به این سوال باید گفت نمی توان همدلی و همدردی را از جنبه میزان ارزشمندی مقایسه کرد. بسته به موقعیت پیش آمده و شرایط هر فرد هر یک از دو ویژگی می توانند مفید باشند. همدردی و همدلی را می توان از جنبه های عاطفی، هیجانی و شناختی بررسی کرد. در شرایط و موقعیت های متفاوت توجه به این سه جنبه می تواند شما را به این نتیجه برساند که کدامیک از این دو بهتر هستند. بنا به توضیحات ، ارائه یک فرمول کلی و تعیین برتری یکی بر دیگری امکان پذیر نیست.

جمع بندی پیرامون همدلی یا Empathy

درک افراد دیگر و تلاش برای کمک به آن ها از مهم ترین ویژگی های متمایز کننده احساسات انسانی هستند. توسعه رفتارهای مثبتی مانند همدلی و همدردی به مرور زمان موجب ارتقاء سطح فرهنگ جامعه خواهد شد. همدردی و همدلی هر یک به نوبه خود می تواند نتایج و تاثیرات مثبتی در افراد به وجود بیاورند. درک تعاریف و تفاوت های همدلی با اصطلاحات مشابهی مانند همدردی و همیاری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا انسان ها با درک این تفاوت ها می توانند در شرایط و موقعیت هایی مختلف واکنش بهتری نشان دهند. و به جای آنکه رفتاری از روی ترحم و دلسوزی داشته باشند به سمت یک همدلی نتیجه بخش و رفتاری صحیح روی آورند و به این ترتیب روابط خود را عمیق و طولانی کنند.