هرم نیازهای مازلو؛ سلسله مراتب نیازهای مازلو و خودشکوفایی انسان

آبراهام مازلو یکی از بزرگترین روان شناسان قرن بیستم است که زندگی اش را وقف تلاش برای بنیان نهادن نوعی روان شناسی کرد که به گفته خود در پی برقراری صلح و آشتی بوده است. مازلو به دنبال طرح کردن روان شناسی است که از روحیه بدبینی و جبرگرایی موجود در روان کاوی فرویدی به دور باشد. روان شناسی که به جای تامل و تعمق بر جنبه های منفی و سویه های بد انسانی، به دنبال یافتن جنبه های مثبت و تحقق استعداد های ذاتی انسان هاست. سرانجام او توانست با تلاش بی وقفه خود نگرش موسوم به «روان شناسی انسان گرا» یا «روان شناسی نیروی سوم» را با محوریت تحقق استعداد های ذاتی انسانی مطرح؛ و به عنوان یک مکتب مهم روان شناختی عرضه کند. دراین مقاله با هرم نیازهای مازلو آشنا خواهیم شد.

پرسش اصلی روان شناسی انسان گرا

مازلو به دنبال پاسخ به این پرسش بود که اساسا انسان ها تا چه اندازه قادر به تحقق و شکوفایی استعدادهای خود هستند؟ او برای پاسخ به این پرسش توجه خود را برخلاف روان شناسان دیگری مثل فروید که به ابعاد منفی شخصیت انسان ها علاقه مند بودند به انسان هایی با شخصیت روانشناختی سالم معطوف کرد. او معتقد بود اگر بخواهیم بدانیم انسان با چه سرعتی قابلیت دویدن دارد نباید توجه خودمان را به انسان های دارای معلولیت جسمی معطوف کنیم، بلکه می باید بهترین نمونه انسان ها از نظر قابلیت دویدن را انتخاب و به بررسی ویژگی های آن ها بپردازیم.

بر این اساس مازلو برای سنجش و تعیین ویژگی های انسان های دارای الگوهای فکری مثبت و خودانگیخته، به بررسی انسان های دارای شخصیت روانشناختی سالم پرداخت. او تلاش کرد در مطالعه روانشناختی خود به مولفه ها و دلایلی که موجب شده است آن ها در زندگی خود به شکوفایی استعدادهای خود و در اصل به خودشکوفایی (self actualization) دست یابند پرداخته؛ و این مولفه ها را به عنوان ویژگی های انسان های رشد یافته و بالغ مطرح کند.

مازلو در پی تحقیقات خود به این نتیجه رسید که اساسا انسان ها با داشتن برخی نیازهای سلسله مراتبی (hierarchy of needs) به دنیا می آیند. نیازهایی که بین همه انسان ها مشترک بوده و این نیازها انگیزه رشد و کمال و تحقق خود را در مورد همه انسان ها به وجود می آورد. واقعیت این نیازهای سلسه مراتبی که در طول یکدیگر و با یک ترتیب منظم در کنار یکدیگر عمل می کنند این است که این نیازها برسازنده و تحقق بخش استعدادها و توانایی هر فردی است.

بیشتر بخوانید: مهارت حل مسئله (Problem-solving skill) چرا انقدر مهم است؟

مازلو و فروید

مازلو با فروید و آموزه های روان کاوی او که معتقد بود ما تا حد زیادی تحت تاثیر اتفاقات و تجارب دوران کودکی خود هستیم موافق بود، اما بر خلاف او معتقد نبود که این تمام ماجراست و ما در برابر این تجارب موجوداتی شکست خورده هستیم. او به جد باور داشت که می توان دگرگون شد، کمال یافت، استعدادهای خود را پرورش داد و در نهایت به تحقق انسانیت راستین خویش رسید. و چنین هدفی را نیز در توجه و برآورده ساختن نیازهای سلسله مراتبی می دانست.

مازلو بر اساس تحقیقات خود سلسله مراتبی از نیازها که به هرم نیازهای مازلو معروف است را تدوین کرد که طی کردن هر یک از این نیازها پیش شرط برآورده شدن نیازهای دیگر است. در واقع می توان این سلسله مراتب را همچون نردبانی دانست که باید برای رسیدن به بالای آن ابتدا پله های پایین تر آن را طی کرد. بنابراین بر طبق هرم مازلو زمانی شخص می تواند استعدادهای خود را شکوفا کند یا به تحقق اهداف خود برسد که سلسله مراتب نیازهای پیشین را برآورده سازد.

سلسله مراتب نیازهای مطرح شده از جانب مازلو یا هرم نیازهای مازلو

به طور کلی هرم نیازهای مازلو یا سلسله مراتب نیازهای مازلو به پنج مرحله کلی تقسیم می شود که در برگیرنده نیازهای اساسی همه ی انسان ها در طول زندگی است. در واقع این هرم به بیان نیازهای انسان از ابتدایی ترین نیاز تا نهایی ترین نیاز که خودشکوفایی است می پردازد. نیازهای انسانی مطرح شده در هرم مازلو به ترتیب زیر است:

https://www.traditionrolex.com/19

۱) نیازهای جسمانی یا فیزیولوژیک

۲) نیازهای ایمنی

۳) نیازهای محبت و احساس تعلق

۴) نیاز به احترام

۵) خودشکوفایی

بر طبق هرم نیازهای مازلو ما در هر برهه و هر زمانی تنها در یکی از مراتب این هرم قرار داریم و یکی از نیازها بر ما غالب است. نیاز بعدی که در واقع پله بالاتر این نردبان است زمانی بر شما چیره خواهد شد که به خوبی نیاز قبلی را بر طرف کرده باشید. در حقیقت پنجره ورود به مراتب بالاتر هرم، گذر از مراتب پایین تر این هرم است. در ادامه به شرح هر یک از نیازهای مطرح شده می پردازیم:

1) نیازهای جسمانی یا فیزیولوژیک در هرم نیازهای مازلو

از نظر مازلو نیازهای جسمانی شامل نیاز به غذا، آب، هوا، خواب و نیاز جنسی است. ارضای این نیازها برای بقای یک فرد ضروری بوده و اولین گام در ثبیت شخصیت یک فرد است. برای درک بهتر اهمیت این ویژگی، کشورهای آفریقایی یا حتی انسان های تهیدست پیرانمون خود را در نظر بگیرید که متاسفانه از برآورده کردن این نیازها ناتوان هستند.

چنین انسان هایی با توجه به شرایط خود تماما در حال کار و تلاش طاقت فرسا برای ارضای این نیاز هستند و دائما نگران بوده و حس امنیت و آرامش نخواهند داشت (پله دوم هرم مازلو). این افراد اساسا مجالی برای گذار به پله های بالاتر این هرم پیدا نمی کنند و در این صورت نیز نخواهند توانست استعدادها و ویژگی های درونی خود را شکوفا کنند.

2) نیازهای ایمنی در هرم مازلو

نیازهای ایمنی شامل امنیت، ثبات، حمایت، نظم و رهایی از ترس و اضطراب است. مازلو معتقد است کسانی که نمی توانند از قرار گرفتن در موقعیتی حس امنیت داشته باشند. و دائما در حال ترس و اضطراب از موقعیت های مختلف هستند نمی توانند شخصیت سالمی داشته باشند. و دائما در چنبره این احساس بی امنی و اضطراب قرار خواهند داشت هرم نیاز مازلو.

مردم کشورهای جنگ زده جهان را در نظر بگیرید. این افراد نمی توانند لحظه ای مرگ را از چشم خود دور بیابند و در نتیجه همیشه اضطراب جان و سلامتی خود را دارند. بر اساس نظریه مازلو این گونه افراد نخواهد توانست. به پله های بعدی این هرم و نیازهای آن گذر کنند و در نتیجه این افراد نمی توانند به خودشکوفایی برسند.

3) نیازهای محبت و احساس تعلق

بر طبق دیدگاه مازلو پس از گذشتن از پله نیازهای جسمانی و نیازهای ایمنی هرم نیازهای مازلو خواهیم توانست وارد پله نیازهای محبت و احساس تعلق و عشق شویم. ما انسان ها بنا به ذات خود نیاز به تعلق خاطر به جایی یا کسایی داریم.

نیاز داریم کسی را در آغوش بگیریم یا کسی ما را در آغوش بگیرد. برای زیستن نیاز به عشق و محبت داریم. و از نظر مازلو این گام از برآورده شدن نیازها یکی از مهم ترین گام های رسیدن به خودشکوفایی است. احساس محبت و دوست داشتن به ما پر و بال زیستن و پرواز می دهد. و رسیدن به قله خودشکوفایی و تحقق خود نیز تنها با داشتن بال های قدرتمند ممکن خواهد بودهرم نیاز مازلو .

4) نیاز به احترام در هرم نیازهای مازلو

پس از سپری کردن سه پله نردبان خودشکوفایی، نوبت به پله احترام و برآورده کردن نیاز به احترام می رسد. باید میان دو نوع احترام تفاوت قائل شد. نخست احترامی که ما باید در وهله اول برای خودمان قائل باشیم. و دوم احترامی که دیگران برای ما قائل هستند. مازلو هر دو نوع این احترام را به عنوان یکی از گام های هرم خود مدنظر دارد.

داشتن حس احترام به خود به ما عزت نفس و ایمنی درونی می دهد. و موجب می شود ما خود را ارزشمند بدانیم. احترام به خود زمانی محقق می شود. که ما خود را بشناسیم و بتوانیم فضایل و نقاط ضعف و قوت خود را به خوبی تشخیص دهیم. علاوه بر این، ما در زندگی نیازمند احترام دیگران نیز هستیم. احترامی که باید برحسب کارکرد ما و صلاحیت های ما در جامعه باید به ما عرضه شود هرم نیازهای مازلو.

5) خودشکوفایی آخرین مرحله هرم نیازهای مازلو

از نظر مازلو پس از گذار از نیازهای جسمانی، ایمنی، محبت و احترام. ما در موقعیتی قرار خواهیم گرفت که قادر به شکوفایی استعدادهای خاص خود هستیم. ما اکنون می توانیم به آنچه لیاقت و استعدادش را داریم نائل شویم. اکنون به تحقق خود و بارور کردن همه توانمندی های خود رسیده ایم. و در واقع به قله هرم مازلو که همان خودشکوفایی و تحقق خود است رسیده ایم هرم نیاز مازلو.

مازلو با ترسیم هرم خود به ما نشان می دهد که نه تنها انسان ها و جوامع موفق بلکه سازمان ها، شرکت ها یا کسب و کارهایی می توانند به خودشکوفایی و کمال راستین خود و مجموعه خود دست یابند که اعضای آن جوامع و کارکنان آن کسب و کارها یک به یک نیازهای خود را رفع کرده باشند.

آبراهام‌ مازلو کیست؟

نظریه مازلو به توسط آبراهام مازلو برای اولین بار مطرح شد. می‌توان گفت که هرم مازلو یک طرحواره کلی از عمده نیازهای انسان را نمایش می‌دهد. مثلث هرم ماسلو امروزه به صورت گسترده در مراکز آموزش عالی مختلف برای بررسی اینکه نیازهای اولیه انسان چیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اینکه آبراهام مازلو کیست و چه طور سلسله مراتب نیازهای مازلو را طراحی کرده است، پرسشی است که پاسخ آن روی اعتبار هرم ماسلو تاثیر مستقیمی دارد. 

سلسله نیازهای مازلو توسط آبراهام مازلو اولین بار مطرح شد. وی متولد سال 1908 و درگذشته سال 1970 در آمریکا است. شیوه زندگی او در شکل‌گیری مثلث نیازهای مازلو تاثیر بسزایی داشته است. نویسنده تئوری مازلو در محله‌ای فقیرنشین رشد کرده است. پدرش یک یهودی روس تبار بود و آبراهام اولین فرزند ساموئل و رز بود. یکی از مهم‌ترین عوامل ایده تدوین هرم نیازهای مازلو مشکلاتی است که آبراهام در کودکی متحمل شده است.

طبق گفته‌های ابراهام مادرش فرزندان زیادی داشت و نمی‌توانست به همه کودکانش به اندازه کافی رسیدگی کند و بسیار سخت گیر هم بود. به همین دلیل ابراهام در کودکی سختی‌های زیادی کشیده است و یکی از اصلی‌ترین دلایل به وجود آمدن هرم نیازهای انسان یا همان مثلث مازلو، همین موضوع بوده است. از دیگر مشکلات او، همزمانی دوران بلوغ و‌جوانی‌اش با رکود اقتصادی بزرگ امریکا بود که تبعات آن او‌ و خانواده‌اش را هم تحت تاثیر قرار داد. این هم یکی دیگر از دلایلی بود که باعث شد طرحواره نیازهای مازلو به وجود بیاید. 

آبراهام با وجود اینکه کتاب‌های کتابخانه شهر را خوانده بود، اما در دبیرستان و حتی توسط خانواده‌اش مدام بخاطر ظاهرش و یا اشکالات جزیی تحصیلی مورد تمسخر قرار می‌گرفت. با این وجود او نا امید نشد و با وجود مشکلات فراوانی که در دوران تحصیل داشت، بلاخره توانست درسش را تمام کند. آبراهام مازلو کسی بود که چندین رشته مختلف را امتحان کرد تا به این نتیجه رسید که روانشناسی رشته مورد علاقه اوست و در این زمینه تحصیلات خود را ادامه دارد و درنهایت تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین روانشناسان شد.

هرم مازلو چه کاربردی دارد؟

هرم نیازهای مازلو یک شکل ساده است که با نگاه کردن به آن می‌توانید فاکتورهای مورد نیاز انسان برای برای داشتن یک زندگی خوب و سالم را ارزیابی کنید. فاکتورهایی که به ترتیب اهمیت در هرم سلسله مراتب مازلو نشان داده شده‌اند، در موقعیت‌های مختلف زندگی کاربردهای فراوانی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. مثلث نیازهای انسان که توسط مازلو ارائه شده است، درنتیجه مطالعات وی روی شخصیت‌های موفق آن زمان از جمله بتهوون، مادرترزا و انیشتین به وجود آمده است. امروزه نتیجه رعایت موارد طبقه بندی مازلو، می‌تواند راه‌های رسیدن به خود شکوفایی را به انسان نشان دهد. البته نیازهای انسان علاوه بر نظریه مازلو در نظریه‌های مختلف دیگری هم استفاده شده‌اند؛ اما نقطه قوت بزرگ تئوری مازلو کاربردی بودن آن است.

همانطور که در تعریف هرم مازلو به زبان ساده اشاره کردیم، همه انسان‌ها به واسطه گونه‌شان نیازهای خاصی دارند که باید تامین شوند. اینکه نیازهای اولیه انسان چیست، پرسش مهمی است که در طبقه بندی مازلو به آن پاسخ داده شده است. نیازهای فیزیولوژیک مازلو و نیازهای رفاهی پایه‌ای ترین مواردی هستند که در سلسله مراتب نیازهای مازلو به آن اشاره شده است. در ادامه راجع به کاربرد هرم‌ مازلو به صورت کاربردی و درمواقعی مختلف اشاره خواهیم کرد.

سلسله مراتب نیازهای مازلو در مدیریت

نظریه مازلو در مدیریت هم استفاده فراوانی دارد. کاربردهای هرم آبراهام مازلو در موقعیت‌ها و شرایط مختلف اثبات شده است. یکی از مهم‌ترین جاهایی که باید طبقه بندی مازلو در آن رعایت شود، محیط‌های کاری است. برای رسیدن به خود شکوفایی مزلو در محیط کاری، ابتدا مدیریت مجموعه باید به این موارد توجه کند. گفتیم که اولین سطح از نیازهای مادی انسان در این هرم، نیازهای فیزیولوژیک مازلو است. مدیران می‌توانند در این زمینه مانور زیادی بدهند. کارفرمایان باید نسبت به بستن قرار داد با فروشگاه‌های مختلف مواد غذایی و پوشاک، برای راحتی بیشتر کارکنان اقدام کنند.

همچنین گرفتن کد تخفیف برای خرید لباس و… هم می‌تواند در راستای برقراری نیازهای فیزیولوژیک مازلو موثر باشد. به علاوه اگر تهیه وعده‌های غذایی و پذیرایی میان وعده کارکنان برعهده شماست، سعی کنید حتما نسبت به کیفیت خدمات توجه کنید تا طبق نیازهای مازلو که در همه افراد مشترک است، بتوانید این اطمینان را به کارکنان خود بدهید تا نگرانی کمتری باید این سطح از نیازهای خود داشته باشند. قطعا نتیجه توجه به سلسله مراتب نیازهای مازلو باعث می‌شود راندمان سازمان شما همانند استفاده سازمان ها از بهترین نرم افزار حضور غیاب تحت وب افزایش پیدا کند.

نظر مازلو درباره بیماران روانی

یکی دیگر از کاربردهای عملی مثلث مازلو، چگونگی رفتار با این افراد است. درست است که برخی ازاین افراد بیمار هستند و نمی‌توانند درست فکر کنند؛ اما‌ هرم‌ نیازهای انسان درمورد آن‌ها هم صدق می‌کند. تحقیقات نشان داده است که درصد بسیار بالایی از بیماران روانی به دلیل مشکلاتی که در رابطه با تامین نیازهای مازلو به ترتیب اهمیت برای آن‌ها ایجاد می‌شود، به بیماری‌های مختلف دچار شده‌اند. طبیعی است که رعایت هرم سلسله نیازهای مازلو درمورد آن‌ها حتی باعث بهبود بیماری می‌شود.‌

برخی از سیاست‌های رفتاری راجع‌ به بیماران روانی با خشونت و ناسزا همراه است که چنین روش‌هایی به صورت کامل در هرم‌ ماسلو رد می‌شود.‌ بیماران روانی باید کنش‌هایی را از سمت پرسنل‌ و مدیران و…. دریافت کنند که بتواند افکار آن‌ها را به این سمت هدایت کند که امنیت آن‌ها در آن مکان تامین است، نیازهای فیزیولوژیک مازلو آن‌ها مانند خوراک و پوشاک در آن‌جا برآورده می‌شود و حتی این حس را بگیرند که در این مکان به آن‌ها احترام گذاشته می‌شود. 

کاربرد نظریه مازلو در آموزش و پرورش 

یکی دیگر از کاربردهای عملی هرم نیازهای انسان در نظریه مازلو، در رابطه با محیط‌های آموزشی ازجمله آموزش و پرورش است. مسلما آموزش کاربردی موارد ذکر شده در مثلث مازلو باید برای دانش آموزان به صورت عملی و با رویکرد پیاده سازی فاکتورهای هرم‌ صورت بگیرد. قطعا تالیف این پارامترها در کتب آموزشی و‌ توضیح آن‌ها به صورت تئوری نمی‌تواند به تنهایی برای دانش آموزان مفید باشد. درک مفاهیم سلسله نیازهای انسان برپایه هرم مازلو باید آنقدر اصولی و دقیق باشد که دانش آموزان بدانند چگونه باید از حقوق خود دفاع کنند. چگونه بین رفع نیازهای متفاوت خودشان تعادل برقرار کنند و چه زمانی باید بخاطر کمبود امکانات در ارائه سلسله نیازهای مازلو اعتراض کنند. علاوه بر این دانش آموزان باید به خوبی بدانند که خود شکوفایی چیست و چرا خودشکوفایی مازلو می‌تواند به رشد و تعالی آن‌ها در زمینه های مختلف کمک کند. 

آموزش مثل نیازهای مازلو برای دانش آموزان می‌تواند از چند طریق صورت بگیرد. مشخصا در ابتدا معرفی فاکتورهای نمودار مازلو باید انجام شود. در این مرحله باید با حوصله به سوالات آن‌ها پاسخ دهید. معمولا پرتکرارترین سوالات شامل پرسش‌های اساسی درمورد مثلث نیازهای انسان خواهد بود. اینکه هرم‌ ماسلو چیست، خودشکوفایی مازلو به چه روشی انجام می‌شود، فایده یادگیری نمودار مازلو چیست، چگونه می‌توان با رعایت معیارهای هرم به خودشکوفایی مزلو دست یافت و‌مواردی از این قبیل معمولا پرتکرارترین سوالات مطرح شده از سوی دانش آموزان هستند.

درواقع با تدوین یک طرح درس مناسب و تعریف داستان‌ها و اجرای نمایش‌هایی که به صورت عملی فاکتورهای مثل نیازهای مازلو را شرح می‌دهند، می‌توانید این معیارها را به صورت کاملا کاربردی در رفتار آن‌ها بگنجانید. نکته مهم دیگر در رابطه با آموزش خودشکوفایی مازلو به کودکان و نوجوانان این است که در مرکز آموزشی مورد نظر به تناسب منابع، باید فاکتورهای رفاه‌های بیولوژیکی از لحاظ استانداردهای تغذیه رعایت شود و از آن مهم‌تر رفتار پرسنل آموزش باید کاملا محترمانه صورت بگیرد‌. پس با تعریف هرم مازلو به زبان ساده و اجرای فاکتورهای آن توسط خودتان و‌ مدیریت مدرسه و همچنین آموزش‌های عملی، می‌توانید مفاهیم سلسله مراتب مازلو را برای دانش آموزان جا بیندازید.

هرم مازلو در کسب و‌ کار

یکی دیگر از کاربردهای سلسله مراتب مازلو در کسب و کار نمود پیدا می‌کند. شما چه به عنوان کارفرما چه به‌عنوان کارمند، نیاز دارید تا فارغ از جایگاه شغلی و اجتماعی، درمورد داشتن امنیت شغلی و رفاه حقوق خود مطمئن باشید. شما در هر رده‌ای که هستید، باتوجه به محدودیت‌های و منابع مالی و… می‌توانید هرم ماسلو را در حیطه اختیارات خودتان پیاده کنید. در این صورت است که می‌توانید انتظار خود داشته باشید خود شکوفایی مازلو برای شما هم اتفاق بیفتد.

هرم مازلو در بازاریابی

یکی از راه‌های رسیدن به خود شکوفایی در زمینه بازاریابی، رعایت فاکتورهای ذکر شده در مثلث هرم ماسلو به نسبت موقعیت و شرایط است. درواقع شما با رعایت حقوقی مثل احترام، صمیمیت، پیگیری بعد از فروش محصولات، احتساب تخفیفات و دیگر حقوق مشتری، می‌توانید درصد فروش بیشتری را تجربه کنید. در مثلث نیازهای مازلو به ترتیب، فاکتورهای مورد نیاز برای سنجیدن شرایط مختلف و جذب مشتری آمده است. شما تنها باید بتوانید به تناسب موقعیت و افراد مختلف از آن استفاده کنید.

براساس نظریه مازلو انسان‌های خود شکوفا چه ویژگی‌هایی دارند؟

آبراهام مازلو با مطالعه زندگی افراد مختلف نخبه توانست تا حدی به این سوال پاسخ دهد که خود شکوفایی چیست و راه‌های رسیدن به خود شکوفایی کدام‌ها هستند. قبل از آن تئوری مازلو به این سوال پاسخ می‌دهد که نیازهای اولیه انسان چیست. پاسخ این سوال بر پایه نیازهای مادی انسان تعریف می‌شود. معمولا افرادی که به خود شکوفایی رسیده‌اند، توانایی درک شرایط، درس گرفتن از تجربیات و تصمیم گیری خوبی دارند.

معایب هرم مازلو (نقد هرم‌ مازلو/ انتقادات نظریه مازلو) 

معایب مختلفی درمورد هرم ماسلو‌ وجود دارد که اکثر آن‌ها راجع به معیارهای آبراهام مازلو است. همانطور که گفتیم نظریه مازلو در مدیریت، آموزش پرورش و… کاربردهای مختلفی دارد. هرم مازلو به انگلیسی با نام Maslow’s Pyramid شناخته می‌شود و طرفداران بسیاری دارد. در پاراگراف‌های قبل هرم‌ مازلو به زبان ساده را توضیح دادیم. این هرم نیازهای مادی انسان را توضیح می‌دهد و کلیات آن مورد تایید اکثر روانشناسان قرار گرفته است. 

اهمیت توجه به هرم مازلو از دید روانشناسان

در کتب روانشناسی مقالات مختلفی از هرم مازلو به انگلیسی یا همان Maslow’s Pyramid آمده است. این هرم در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و تحقیقات زیادی روی جامعه هدف‌های مختلف صورت گرفته و امروزه به صورت تخصصی مقالاتی درمورد اینکه خود شکوفایی چیست، تاثیرات مثبت نظریه مازلو در مدیریت، چگونگی رسیدن به خودشکوفایی مزلو منتظر شده است. البته همانطور که توضیح دادیم، انتقاداتی هم به تئوری مازلو وارد است اما این نظریه پایه‌های محکمی دارد و توسط اکثر روانشناسان به نام معاصر هم تایید شده است.

درنهایت سعی شد تا در این قسمت به موارد کاربردی تئوری مازلو پرداخته شود. اینکه هرم‌ ماسلو چیست، نیازهای اولیه انسان چیست و چگونه می.توان به آن‌ها دست یافت، ازجمله موضوعات مهم در این زمینه هستند. درحال حاضر شما با سرچ مقالات هرم مازلو به انگلیسی (Maslow’s Pyramid) می‌توانید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید؛ تا بتوانید فاکتورهای هرم مازلو را به تناسب موقعیت مورد نظر در شرایط مختلف پیاده کنید و به تعالی برسید.  

مقاله مرتبط:

Maslow’s hierarchy of needs: Uses and criticisms