مدیریت منابع انسانی چیست؟ بررسی مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی در سازمان ها

یکی از مهم ترین ارکان سازمان ها و شرکت ها مدیریت منابع انسانی است. طبق تعریف مدیریت، وظایف مدیریت منابع انسانی را می توان شناسایی، انتخاب، استخدام، تربیت و پرورش نیروی انسانی دانست. که این امر نقش به سزایی در تحقق اهداف سازمان ها خواهد داشت.

منظور از منابع انسانی چیست؟

یکی از مهم ترین عوامل موفقیت هر کسب و کاری که راه اندازی می شود، نیروی انسانی آن شغل و کارمندان و پرسنلی است که وظایف مختلفی را انجام می دهند. به همین دلیل یکی از مهم ترین دغدغه ها و چالش های مدیران تعلیم و تربیت نیروی انسانی برای داشتن یک منبع انسانی پر قدرت و حرفه ای و کار بلد است. در واقع اهمیت پرداختن به این موضوع تا حدی است که بسیاری از مدیران زمان زیادی را صرف پیدا کردن یا تربیت و روش های تبیین استراتژی منابع انسانی قرار داده اند. برای تعریف منابع انسانی یا به عبارت دیگر نیروی انسانی تعاریف و گفته های مختلفی وجود دارد. اما ما در این مقاله به سراغ تعریف ویلیام آر تریسی می رویم.

طبق گفته ویلیام آر تریسی منابع انسانی یعنی، “مجموعه ای از افراد که در یک شرکت مشغول به کار هستند و عملیات مختلف شرکت را در دست دارند.” موضوع مهم دیگری که در مورد منابع انسانی مطرح می شود این است که منابع انسانی دقیقا نقطه مقابل تعریف منابع مالی و منابع فیزیکی یک سازمان هستند. بنابراین می توان گفت که منابع انسانی یک تابع سازمانی است که با افراد مختلف سر و کار دارد. همچنین وظیفه دارد به کلیه موارد زیر مجموعه آن از جمله پاداش دهی، جریمه، استخدام، مدیریت عملکرد، و آموزش های لازم برسیدگی کرده و این موارد را مدیریت کند. بنابراین طبق تعاریف ذکر شده می توان گفت که مدیریت منابع انسانی یکی از مهم ترین دغدغه مدیران سازمان های مختلف است. به همین منظور در ادامه این مقاله به صورت کامل و جامع در مورد کلیه نکات و مباحث پیرامون این موضوع می پردازیم.

شرح وظایف مدیریت منابع انسانی و اداری

با توجه به تعاریف ذکر شده در مورد مدیریت منابع انسانی می توان گفت که اهمیت اصلی پرداختن به مدیریت منابع انسانی و تعریف شرح وظایف مدیران، این است که باعث بهبود تقویت روحیه کارمندان و پرسنل (نیروی انسانی)، و بهبود و رشد کسب و کار، و حتی رشد شخصی کارمندان با حوزه های کاری مختلف است. بنابراین مدیران سازمان ها و شرکت های مختلف به منظور مدیریت هر چه بهتر منابع انسانی و اداری، باید با وظایف مدیریت منابع انسانی در سازمان و در شرکت آشنا شوند. در تقسیم بندی های سازمانی مدیریت منابع انسانی در ردیف مدیریت تولید، مدیریت مالی و… قرار گرفته و برخی از مهم ترین کارکردها یا وظایف برای آن تعریف می شود. از جمله مهم ترین وظایف مدیر منابع انسانی و اداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نظارت و مدیریت استخدام کارکنان

یکی از مهم ترین اقداماتی که باعث ایجاد رشد و پیشرفت و فراهم آوردن مسیرهای پیشرفت کل سازمان می شود، استخدام کردن نیروی کار موثر و هدفمند در سازمان است. به همین دلیل می توان گفت یکی از مهم ترین وظایف مدیر منابع سازمانی که باعث فراهم کردن راه های اثر بخشی مدیریت منابع سازمانی هم می شود، نظارت و مدیریت استخدام کارکنان است. در واقع زمان استخدام کارمندان و پرسنل جدید باید دقت لازم به خوبی انجام شود، تا نیروی کار حرفه ای و کاملا متناسب با نیازهای سازمان استخدام شده و به کار گرفته شوند. زمانی که کارمندان جدید از فیلترهای مختلف برای استخدام شدن بگذرند، به صورت جدی و هدفمندتر به وظایف خود می پردازند.

شرح وظایف و تعریف مشاغل

بدیهی است که هر کارمند وظایف خاص و مشخصی در سازمان دارد که رسیدگی و انجام هر چه بهتر این وظایف در رشد کل شرکت و رسیدن به اهداف آن تاثیر به سزایی دارد. بنابراین مدیر سازمان به کمک و با تعیین استراتژی های لازم توسط مدیر منابع انسانی باید شرح وظایف هر کارمند و همچنین مشاغل مختلف را برای هر پرسنل تعیین و تعریف کند. با این کار علاوه بر این که مدیر سازمان نظارت بهتری بر عملکرد کارمندان خواهد داشت و کنترل آن ها نیز آسان تر خواهد بود. همچنین به بهترین نحو کارمندان و پرسنل نیز با وظایف خود آشنا هستند و بدون خطا و با تلاش بیشتری به وظایف خود می پردازند.

نگهداری و بایگانی سوابق و گزارش‌ ها

یکی از دارایی های یک سازمان و اداره، اسناد و مدارک آن است. علاوه بر این، با توجه به این که هر سازمان تعداد مشخص و معینی کارمند و پرسنل با وظایف مشخص دارد، لازم است که مدیر منابع سازمانی بدون خطا و به منظور پیگیری عملکرد کارکنان مختلف اسناد، سوابق و گزارش های مختلف را نگهداری و بایگانی کند. با این کار حتی در صورتی که هر گونه خطا، مشکل یا اشتباهی در روند کار و وظایف کارمندان رخ دهد، پیگیری کردن آن از طریق بررسی سوابق و گزارش ها و همچنین اسناد و مدارک آسان تر خواهد بود. علاوه بر این، در صورتی که اشتباه یا مشکلی توسط کارمندان رخ دهد، می توان اقدامات لازم را به منظور جریمه، تنبیه و … کارمندان از طریق بررسی اسناد بایگانی شده انجام داد.

برنامه جبران خسارت و غرامت شرکت

در برخی موارد وجود یا بروز هر گونه مشکل یا خطایی در سازمان و شرکت ممکن است به طور کلی باعث مشکلات بزرگ یا خسارت برای سازمان و کل کارمندان و به ویژه مدیران شود. به همین دلیل با پرداختن به امر مهم مدیریت منابع سازمانی می توان در صورتی که هر گونه خطا یا مشکلی ایجاد شد و رخ داد، می توان برنامه و استراتژی های لازم برای جبران خسارت و غرامت شرکت تعیین کرد. با رسیدگی و مدیریت منابع انسانی می توان در هر مرحله عملکرد کارمندان را مورد بررسی قرار داد و سپس جلوی ضرر و زیان ها را گرفت.

ترویج آموزش ها به منظور ارتقا سطح کارمندان

برگزاری دوره های آموزشی به منظور رشد و ارتقا جایگاه کارمندان و رسیدگی بهتر به امور اداری، فرهنگی و … یکی از مهم ترین اقداماتی است که به منظور پیشرفت کل سازمان می توان انجام داد. پرداختن به این موضوع یکی از مهم ترین وظایف مدیر منابع انسانی و اداری است. مدیر منابع سازمانی برای رسیدگی به این موضوع لازم است که اقدامات و پیگیری های لازم را برای ترویج آموزش و ارتقا سطح کارمندان انجام دهد. کارکنان برای اینکه بتوانند در سازمان خود بیشترین بهره وری را داشته باشند قبل از هر چیز باید بتوانند با جزئیات کاری که قرار است انجام دهند آشنایی داشته باشند.

از این رو کارکنان پیش از هر چیز باید آموزش های لازم را طی کرده و برای کسب مسئولیت آماده شوند. از طرفی شناخت توانمندی ها و استعدادهای کارکنان نیز نقش به سزایی در این کار دارد. به همین دلیل مدیریت منابع انسانی در سازمان ها عهده دار آموزش، تربیت و پرورش افراد است. به نحوی که کارکنان بتوانند با شایستگی هر چه تمامتر از عهده وظایف خود برآمده و مسئولیت های خود را به بهترین شکل انجام دهند. مدیران نیز برای انجام شایسته نقش مدیریت در سازمان ها و شرکت ها نیاز به برخی دانش های مدیریتی و مهم تر از آن به روزرسانی اطلاعات شغلی خود دارند. به همین دلیل مدیریت منابع انسانی در این راستا نیز باید بتواند فعال بوده. و در انجام این مهم نیز تلاش کند.

مدیریت پاداش و مزایا

یکی دیگر از مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی در سازمان ها تعیین حقوق و مزایای کارکنان به صورت عادلانه و درخور کارکنان برای جبران زحمات آنان در سازمان است. مدیر منابع انسانی موظف است بر اساس اولویت های سازمانی و به طوری که شایسته سالاری را میان اجزای سازمان لحاظ کند. حقوق و مزایای کارکنان را مشخص کند. مدیر منابع انسانی با بررسی عملکرد کارکنان و همچنین نظارت بر رفتار و رسیدگی به وظایف آن ها، باید بررسی کند که آیا پاداشی که به کارکنان اختصاص داده می شود منصفانه است یا خیر؟ آیا فعالیت هایی که کارمندان و پرسنل انجام می دهند، مطابق با استانداردهای آن صنعت است یا خیر؟ علاوه بر این، یکی از مهم ترین وظایف مدیر منابع انسانی این است که باید اطمینان حاصل کند که آیا حقوق و دستمزد تعیین شده برای پرسنل، مطابق با شغل و وظایف آن ها است یا خیر؟

رسیدگی و آگاهی از عوامل خارجی

مدیر منابع سازمانی باید علاوه بر نظارت و دقت بر عوامل داخلی، به عوامل خارجی نیز نظارت کامل تر و بهتر داشته باشد. هدف از آگاهی و بررسی عوامل خارجی این است که مدیر منابع سازمانی باید بررسی کند که آیا این عوامل روی اهداف و عملکرد سازمان تاثیر می گذارد یا خیر؟ چرا که در برخی موارد ممکن است این عوامل خارجی که شرکت به صورت مستقیم نمی تواند آن ها را کنترل کند، تاثیر بگذارد. از جمله مهم ترین عوامل خارجی که مدیریت منابع انسانی در کسب و کار می توان ایجاد تغییر در قانون استخدام، تنوع نیروی کار، خروج، تعدیل نیرو و … را نام برد.

بیشتر بخوانید: 10 نرم افزار برتر مدیریت منابع انسانی (HR)

 

کمک به رشد و توسعه سازمان 

مدیریت منابع انسانی در سازمان ها عهده دار ایجاد هماهنگی های لازم میان واحدهای مختلف سازمان و همچنین ارائه پیشنهادات مفید و سازنده برای رشد و توسعه بیشتر سازمان است. سازمان ها اساسا مجموعه های در هم تنیده ای هستند. که نیاز است برای رسیدن به اهداف خود در کنار یکدیگر کار کنند. اجزای سازمان نمی توانند به صورت جزایر مجزا و به دور از هم هر یک وظیفه خود را انجام دهند. چرا که عملا چنین کاری هیچ گونه بهره وری برای سازمان ایجاد نخواهد کرد. وظیفه مدیر منابع انسانی در سازمان اعمال ضوابطی است. که به تحقق و رشد هر چه بیشتر این هماهنگی و پیوند در سازمان بینجامد.

 

ایجاد محیطی سالم و پر نشاط برای کار و فعالیت

برخورداری از محیطی سالم و پرنشاط نیازی است که برای رسیدن به اهداف سازمان یکی از پیش شرط های لازم برای هر سازمانی است. و این مهم توسط مدیر منابع انسانی محقق می شود. مدیر منابع انسانی موظف است . با در نظر داشتن برخی اصول علمی سعی در افزایش راندمان یا بازده کارکنان در محل کار داشته باشد. از جمله این قبیل اقدامات می توان به تغییرات محیطی در سازمان اشاره کرد که مدیر منابع انسانی باید تلاش کنید با انجام برخی تغییرات محیط شاداب و پرتحرکی را برای کارکنان فراهم سازد.

اهمیت مدیریت منابع انسانی در سازمان ها

نیروی انسانی، کارمندان و پرسنل هر واحد سازمانی یا شرکتی، مهم ترین عامل حیاتی در بقای یک سازمان محسوب می شود. بنابراین می توان گفت هیچ سازمان یا شرکتی بدون نیروی انسانی کارآمد نیست و مفهومی ندارد. حتی با وجود این که سازمان ها و شرکت ها می توانند از تکنولوژی های مختلف مصرف کنند، باز هم نقش به کارگیری نیروی انسانی پر رنگ تر و مهم تر از بهره گیری بهترین تکنولوژی های دنیا است. بنابراین می توان گفت مهم ترین دلیل و عامل کمک کننده برای موفقیت یک سازمان این است که نیروی انسانی با رضایت و پشتکار خود اقدامات لازم برای رشد و توسعه یک سازمان را انجام دهند.

به همین دلیل مدیریت منابع انسانی در سازمان ها نقش و تاثیر زیادی در بهبود وضعیت بازار آن کسب و کار، افزایش رضایت کارمندان و پرسنل و همچنین بررسی هر چه بهتر رقابت پذیری کل سازمان دارد. در واقع زمانی که مدیر سازمان به بهترین نحو به مدیریت منابع انسانی بپردازد، می توان به بهترین نحو از عادلانه بودن پاداش و مزایا، برنامه ریزی رویدادها برای جلوگیری از فرسودگی کارکنان و … در سازمان اطمینان حاصل کرد. بنابراین یکی از مهم ترین اقداماتی که باید به آن توجه ویژه داشت، تعیین شرح وظایف مدیر منابع انسانی و اداری است. علاوه بر این، یکی از مهم ترین دلایل اهمیت مدیریت منابع سازمانی تقویت فرهنگ سازمانی و پرورش مهارت های لازم و افزایش بهره وری کارمندان در طول دوره کاری است.

کارشناس منابع انسانی (HR) کیست؟

کارشناس منابع انسانی ( Human resources generalist) فردی است که به کارفرما یا رئیس و مدیر یک مجموعه یا سازمان کمک می کند که فرد متناسب با آن سمت شغلی را پیدا کرده و استخدام کند. همچنین این فرد باید به موارد دیگری از جمله حفظ اطلاعات یک سازمان و کارمندان، آموزش، توسعه فردی و بررسی و نظارت بر حقوق و دستمزد کارمندان نیز باید نظارت داشته باشد. علاوه بر این، این فرد وظایف مختلف دیگری نیز دارد که به شرح زیر است:

• بررسی رزومه ‌ها
• مصاحبه استخدامی پرسنل
• نظارت بر کار و عملکرد کارمندان
• بررسی نیازهای آموزشی پرسنل سازمان
• رسیدگی به امور مربوط به استعفا کارمندان
• پیگیری مراحل مربوط به استخدام

بنابراین طبق وظایف تعیین شده برای کارشناس منابع انسانی، این فرد لازم است که مهارت های مختلفی به منظور رسیدگی هر چه بهتر به این وظایف را داشته باشد. از جمله مهمترین مهارت هایی که می توان برای کارشناس منابع انسانی تعریف کرد به شرح زیر است:

• یادگیری مهارت های ارتباطی به منظور ایجاد و حفظ ارتباط با کارفرما، مدیر سازمان و کارمندان
• قابلیت ارائه مشاوره به کارمندان و مدیران ارشد به منظور ارائه راه کارهای حیاتی و تقویت روحیه همکاری آن ها
• توانایی و آشنایی با مهارت‌ های گزارش ‌دهی منابع به منظور درک بهتر و تفسیر داد های مالی و غیر مالی
• قابلیت و توانایی تجزیه و تحلیل کردن اطلاعات بر اساس داده ها و اطلاعات
• ایجاد فضای امن برای صحبت کردن و نظر دادن توسط کارمندان و پرسنل مختلف

روش های مدیریت منابع انسانی

طی دهه اخیر و به ویژه سال های گذشته تغییرات مختلفی در مورد تعریف مدیریت منابع انسانی مطرح و ایجاد شده است. به صورتی که در طی سال های اخیر شاهد تغییرات تکامل یافته ای در مورد مدیریت منابع انسانی بوده ایم. با وجود این که سابقه مطرح و اجرا شدن مبحث مدیریت انسانی سابقه طولانی و زیادی دارد، اما برخی از مدیران هنوز هم با چالش انتخاب روش های مدیریت صحیح روبرو هستند. به طور کلی روش های مختلفی برای مدیریت منابع انسانی در کسب و کار وجود دارد که در ادامه به بررسی بهترین مدل های مدیریت منابع انسانی می پردازیم.

روش هاروارد

روش هاروارد اولین بار در سال 1992 میلادی مطرح و پیشنهاد شد و امروزه به عنوان یکی از بهترین راه های اثر بخشی بیشتر مدیریت منابع انسانی و یک تئوری کامل در این حوزه شناخته می شود. ویژگی مهم روش هاروارد این است که روش سازماندهی کردن منابع انسانی، از جمله فعالیت ‌ها و مسئولیت‌ ها را مشخص می‌ کند. هدف از اجرای این روش این است که اطمینان حاصل شود که بخش منابع انسانی نتایج خود را به درستی ارائه می کنند. مدل هاروارد شامل زیر مجموعه و عملکردهای مختلفی از جمله تعیین روش های منابع انسانی، بازخورد نتایج، بررسی و نظارت بر قابلیت‌ ها و تعیین استانداردها به منظور تجسم و تعیین هر چه بهتر نحوه اجرای استراتژی‌ های منابع انسانی است.

به طور کلی هدف از معرفی و مطرح شدن روش هاروارد برای مدیریت منابع انسانی، این است که زمینه ‌ای مطلوب و بهینه برای افراد فراهم شود تا کارمندان و پرسنل بتوانند بهترین عملکرد خود را داشته باشند. در واقع این روش یک چارچوب برای کارمندان فراهم می کند تا به آن ها تضمین دهد که استراتژی های تعیین شده مطابق با اهداف و استانداردهای سازمان و دستیابی به اهداف مورد نظر است.

از جمله مهم ترین مزایا و نقاط قوت روش هاروارد می توان موارد زیر را نام برد:

• در نظر گرفتن نیازهای ذی نفعان مختلف و تلاش برای ایجاد یک رابطه بین ذی نفعان در بخش های متفاوت
• ایجاد امکان دخالت کردن مدیر و حتی سپردن مسئولیت به مدیران کل
• ایجاد و تعریف یک مدل صحیح برای کنترل کردن موارد قابل کنترل
• امکان ارزیابی کردن ارزش کارمندان مختلف و بررسی نقش آن ها در شکست یا موفقیت کل سازمان
• تشویق کردن کارمندان برای ایجاد روحیه و دید کلی نگری

مدل علیت استاندارد

روش مدل علیت استاندارد در مدیریت منابع انسانی مشابه با مدل هاروارد است. در این روش نیز بازخورد بین نتایج مختلف منابع انسانی و استراتژی های مختلف را به صورت مستند به نمایش می گذارد. شروع استفاده از این مدل با تعیین استراتژی کسب و کار شروع می شود و شامل مراحل مختلف زیر است:

• تعیین استراتژی کسب و کار که مشخص می کند در هر بخش مدیران ارشد چه وظایفی دارند و چه تصمیماتی باید اتخاذ کنند که باعث بهبود و ارتقا در کل سازمان شود.
• تعیین استراتژی منابع انسانی که برای پرسنل در بخش های مختلف یک ساختار و چارچوب ایجاد می کند.
• تعیین فعالیت های منابع انسانی که شامل تعریف و تعیین کردن اهداف عملیاتی خاص، فرایندها، و ساختارهای یک کسب و کار است.
• بررسی نتایج عملکرد کلی پس از انجام فرایندها و رسیدگی به وظایف محول شده به هر کدام از کارکنان
• بررسی عملکرد داخلی کسب و کار که باعث ایجاد یک دید کلی به منظور بررسی بهتر مدل ها و روش های موجود منابع انسانی انجام می شود.
• آخرین مرحله شامل بررسی کردن نتایج مالی حاصل شده پس از تعیین و استفاده از روش اتخاذ شده توسط مدل علیت استاندارد است.

مدل Fombrun

تمرکز اصلی مدل Fombrun برای مدیریت منابع انسانی روی تعیین و تدوین یک استراتژی برای مدیریت، ایجاد و تشکیل گروه‌ های حرفه ‌ای و استخدام و به کارگیری نیرویکار جدید است. به صورتی که می توان گفت در این روش کارمندان به عنوان یک منبع مهم و اصلی در تعیین استراتژی کل سازمان محسوب می شود. طبق تعاریف ذکر شده در مورد مدل Fombrun می توان گفت این مدل روی عملکرد منابع انسانی باید کاملا همسو و متناسب با ساختار سازمان، استراتژی ‌های جدید و سیاست های تعیین شده برای سازمان باشد. در واقع اجرا و استفاده از این مدل کمک می کند که اهداف سازمان و شرکت به بهترین نحو پیش رود و اجرا شود. این مدل دارای 4 عنصر مختلف شامل انتخاب، ارزیابی، توسعه و پاداش است.

مدل Guest

مدل Guest در سال 1997 میلادی برای اولین بار توسط دیوید گست معرفی و مطرح شد. طبق بررسی های انجام شده این مدل در مقایسه با سایر مدل های مدیریتی جز بهترین مدل ها محسوب می شود. این مدل دارای 6 مولفه مختلف از جمله استراتژی منابع انسانی، عملکرد منابع انسانی، برآمد منابع انسانی، نتایج رفتاری، نتایج عملکرد و پیامدهای مالی است. در واقع با توجه به این که نتایج مالی به عملکرد کارمندان و پرسنل بستگی دارد، می توان گفت که نتیجه رفتار کارمندان به نوعی عملگرا است. بنابراین طبق این مدل رفتار و عملکرد کارمندان نیز باید به گونه ای باشد که با استراتژی ‌های منابع انسانی همخوانی داشته باشد.

اهداف مدیریت منابع انسانی

با توجه به تعاریف ذکر شده در مورد اهمیت استفاده از مدل های مختلف مدیریت منابع انسانی، و همچنین مزایای مختلفی که به همراه دارد، می توان گفت که اجرای این مدل ها به منظور رسیدن به اهداف مختلف انجام می شود. به طور کلی هدف از پرداختن به مبحث مدیریت منابع انسانی اطمینان حاصل کردن از این است که نیروی انسانی حرفه ای و خبره برای انجام و پرداختن به وظایف تخصصی به درستی استخدام شده اند. چرا که استخدام کردن نیروی انسانی با تجربه و مجرب و متعهد به اهداف سازمان، کمک می کند که به صورت موثرتر و هدفمند و در مدت زمان کم تری به اهداف مختلف دست یابید. بنابراین اصلی ترین اهداف مدیریت منابع انسانی شامل مدیریت استعدادها، یادگیری، آموزش، مدیریت پاداش و عملکرد، توسعه کارکنان، بهبود روابط کارمندان، تنظیم پاداش و مزایا و … است. علاوه بر این، مدیریت منابع انسانی شامل اهداف مختلف زیر است:

اهداف سازمانی

همان طور که در پاراگراف های بالاتر نیز ذکر شد، هدف اصلی از استفاده و پیاده سازی مدیریت منابع انسانی، دستیابی و ایجاد اثر بخشی بهتر و بیشتر در سازمان است. چرا که طبق تعریف مدیریت منابع انسانی به کارمندان کمک می کند و به آن ها راه را نشان می دهد تا بر اساس استعداد و عملکرد مناسبی که دارند، به وظایف مختلف خود جهت بهبود و دستیابی سریع تر به اهداف سازمان رسیدگی کرده و این وظایف را انجام دهند. بنابراین بر اساس موارد ذکر شده می توان گفت که منابع انسانی باید به گونه ای اداره و مدیریت شود که اهداف سازمانی محقق شده و سازمان به این اهداف در جهت رشد و پیشرفت خود برسد. از جمله مهم ترین اهداف سازمانی منابع انسانی شامل کسب سود، رشد و گسترش، تلاش برای زنده ماندن در رقابت با رقبا، ثبات و تنوع در تولید و ارائه خدمات و محصولات و … است.

اهداف عملکردی

مدیریت منابع انسانی برای سایر بخش های مختلف عملکردهای مختلف و متنوعی را انجام می دهد. بنابراین طبق مدیریت منابع انسانی این اهداف عملکردی باید به صورتی تعریف شود که باعث تسهیل در انجام کارها، کمک به افراد و همکاران دیگر و همچنین کاهش هزینه های کل در سازمان شود.

اهداف شخصی

یکی از مهم ترین معضلات و دغدغه های هر سازمان یا هر فردی نداشتن استعداد یا شناخته نشدن استعداد است. به همین دلیل سایر سازمان ها و شرکت های رقیب که استعداد کارمندان را کشف می کنند، این افراد را برای تغییر شغل تشویق می کنند. بنابراین مدیریت منابع انسانی باید برای حفظ کارمندان، دستیابی، توسعه، استفاده از استعداد کارمندان و همچنین رسیدن به اهداف شخصی، باید اقدامات لازم را انجام دهد. در واقع استراتژی هایی که توسط مدیریت منابع انسانی مشخص و تعیین می شود، به کارمندان برای رسیدن به اهداف شخصی کارمندان نیز کمک ویژه ای می کند.

اهداف اجتماعی

مدیریت منابع انسانی باید به صورتی برنامه ریزی شود که بتوان به مسائل حقوقی، اخلاقی و اجتماعی محیط سازمان به درستی رسیدگی کرد. بنابراین به منظور رسیدن به اهداف اجتماعی باید اقدام به برقراری فرصت برابر و حقوق برابر برای کار نمود. علاوه بر این، مدیریت منابع انسانی باید از قوانین و محدودیت های تعیین شده قانونی اطلاع پیدا کرد تا در کل سازمان توسط کارمندان اجرا و انجام شود.

علاوه بر این، مدیریت منابع انسانی اهداف مهم دیگری نیز دارد که شامل موارد زیر است:

• ایجاد فرصت ها و امکانات برای ایجاد تحولات فردی یا گروهی برای کمک به رشد و پیشرفت سازمان
• ایجاد انگیزه در کارمندان و بهبود و تقویت روحیه آن ها
• حفظ نیروی کار با حفظ ثبات اشتغال
• گوش‌ دادن و رسیدگی به شکایات کارمندان
• حفظ روابط کاری سالم بین کارمندان و پرسنل در بخش های مختلف
• فراهم کردن فرصت های جدید برای کارکنان برای مشارکت در مدیریت

نکات کلیدی مدیریت منابع انسانی

عملکرد و وظایف مدیران در بخش مدیریت منابع انسانی به صورتی است که در کل سازمان تاثیر دارد. علاوه بر این، با توجه به این که در برخی موارد مدیر سازمان ها و مدیران ارشد در بخش و رسیدگی به موارد زمانی ضعیف هستند، مدیریت منابع انسانی به این مدیران برای مدیریت زمان کمک زیادی می کند. در واقع تاثیر مدیریت منابع انسانی روی بخش های مختلف و حتی کل سازمان تا حدی است که باعث افزایش اهمیت نکات کلیدی در این زمینه می شود. به طور کلی می توان گفت مهم ترین نکات کلیدی مدیریت منابع انسانی شامل موارد زیر است:

• درک اهداف سازمان
• دست پیدا کردن و رسیدگی به رویه ها، نتایج و خروجی ها در سازمان
• تقویت مهارت های ارتباطی توسط مدیر منابع انسانی
• درک کارمندان
• رسیدگی و رعایت نظم در بخش های مختلف سازمان
• ایجاد و فرهنگ مثبت در سازمان
• انعطاف پذیری و سازگاری با کارمندان و بخش های مختللف

اختیارات مدیر منابع انسانی

وظایفی که توسط مدیر منابع انسانی برنامه ریزی و انجام می شود به صورت مستقیم روی عملکرد کل سازمان و نیروهای مختلف آن تاثیر مثبت یا منفی دارد. از طرفی با توجه به این که فرایندها و تصمیمات اتخاذ شده یا انجام شده توسط مدیر منابع انسانی اهمیت زیادی دارد، لازم است که فرد یا افراد فعال در بخش مدیریت منابع انسانی، به خوبی با اختیارات و وظایف خود آشنا باشد و به آن ها رسیدگی کند. از جمله مهم ترین اختیارات مدیر منابع انسانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

برنامه ریزی کردن برای منابع انسانی

برای توسعه فرایندها و عملکردهای مختلفی که توسط کارمندان و پرسنل در بخش های مختلف انجام می شود، لازم است که برنامه ریزی های لازم در این زمینه توسط مدیر منابع سازمانی انجام شود. برای این کار نیز باید به معیارهای صحیح برای برنامه ریزی کردن به بهترین نحو توجه شود. یکی از مهم ترین موارد دیگر در برنامه ریزی کردن شامل استخدام نیروی جدید، حفظ کارمندان قبلی، و همچنین توسعه و برگزاری آموزش های مختلف به کارکنان و … است.

استخدام و گزینش نیروی جدید

یکی از مهم ترین عملکردهای مهم در منابع انسانی، استخدام کردن و گزینش نیروی انسانی و انتخاب بهترین گزینه های منتخب و جدید است. چرا که انتخاب و استخدام کردن گزینه های جدید برای سازمان تاثیر زیادی در بهبود و رشد و پیشرفت های فنی در سازمان دارد.

رسیدگی و رعایت بهداشت

مدیر منابع سازمانی باید اطمینان حاصل کند که نکات و موارد بهداشتی باید متناسب و منطبق بر الزامات قانونی باشد. همچنین لازم است که اقدامات ایمنی لازم برای اجرای قوانین مرتبط با موارد بهداشتی انجام و اجرا شود. همچنین مدیر منابع انسانی باید اطمینان حاصل کند که این موارد توسط کارمندان نیز اجرا می شود.

شناسایی و جبران خسارت

یکی از مهم ترین عواملی که باعث افزایش سطح کارمندان و پرسنل در بخش های مختلف می شود، بیمه کردن کارمندان و ارائه برنامه های مختلف بازنشستگی، ارائه طرح های شخص ثالث، و رسیدگی به غرامت و خسارت های وارد شده به سازمان است.

بهبود و رسیدگی به روابط کارمندان

یکی از مهم ترین وظایف اصلی مدیر منابع سازمانی، پرداختن به امورات و مواردی است که باعث بهبود روابط بین کارمندان می شود. علاوه بر این، مدیر منابع مدیریتی نیز لازم است که به اختلافات بین کارمندان، و سایر موارد مهم و مرتبط با سوء استفاده در محیط کار و … رسیدگی کند.

ارزیابی عملکرد کارمندان و پرسنل

برای بررسی کردن وضعیت کل سازمان یکی از مهم ترین اقداماتی که باید انجام داد، ارزیابی کردن عملکرد کارمندان است. این ارزیابی معمولا به صورت سالیانه و در بخش های مختلف انجام نی شود. پس از آن بر اساس عملکرد کارمندان، می توان تصمیمات لازم در مورد نحوه تقسیم پاداش و مزایا، افزایش حقوق، ارتقا شغل و سمت و … را اتخاذ کرد.

چگونگی راه اندازی واحد منابع انسانی

با توجه به فرایندها و اقدامات مختلفی که در بخش مدیریت منابع انسانی انجام می شود، می توان گفت که برای راه اندازی این بخش باید اقدامات و مراحل مختلفی را طی کنید. مراحل راه اندازی واحد منابع انسانی به شرح زیر است:

1. تعریف کردن واحد سازمانی بر اساس خدماتی که ارائه کرده یا محصولاتی که تولید می کنید.
2. تنظیم کردن بیانیه ماموریت
3. انجام برنامه ریزی لازم و صحیح متناسب با اهداف سازمان
4. مشخص کردن خط مشی
5. تعیین پاداش و مزایا برای کارمندان و پرسنل فعال در بخش های مختلف
6. تعیین مقررات بهداشتی و ملزم کردن کارمندان به رعایت این قوانین
7. طراحی کردن فرایندهای جذب و استخدام کارمندان جدید
8. استفاده از سیستم حقوق و دستمزد
9. انجام اقدامات لازم برای توسعه کسب و کار

چند پیشنهاد برای بهبود مدیریت منابع انسانی

با توجه به این که همه ما در طی سال های اخیر شاهد تغییرات مختلفی در روال کارهای مختلف هستیم، در برخی موارد لازم است که پیشنهادات و طرح های جدیدی در این زمینه اجرا و انجام شود. اجرا کردن این پیشنهادات و تصمیمات جدید به سازمان ها برای توسعه بهتر و رشد بیشتر کمک زیادی می کند. در ادامه چند پیشنهاد برای بهبود مدیریت انسانی معرفی می کنیم:

جلسات مختلف و منظم برگزار کنید

در برخی موارد ملزم کردن کارمندان و پرسنل برای انجام وظایف مختلف و سپردن وظایف جدید به ان ها راه کار کامل و جامعی نیست. به همین دلیل لازم است برای گوش کردن و شنیدن صحبت های کارمندان و پرسنل به صورت منظم جلسات مختلف برگزار کنید. در جلسات حضوری کارمندان با شناخت بیشتر می توانند با یک دیگر تعامل و ارتباط برقرار کرده و سازش انعطاف پذیری بهتری داشته باشند. علاوه بر این، مدیر منابع انسانی هم با شناخت بیشتری می تواند در مورد تعیین پاداش، مزایا، تغییر سمت و …تصمیم بگیرد.

تعیین کردن سرپرست یا مدیر برای بخش های بزرگ

در برخی شرایط امکان برنامه ریزی کردن یا ارزیابی نمودن کارمندان در بخش های مختلف وجود ندارد. به همین دلیل برای رفع این مشکل به ویژه در سازمان های بزرگ توصیه می شود که برای بخش های بزرگ که امکان مدیریت کردن کامل ان ها به صورت منظم وجود ندارد، یک سرپرست یا مدیر انتخاب کنید تا عملکرد کارکنان را گزارش کرده و آن ها را ارزیابی کند.

امکانات لازم و تجهیزات ضروری را در اختیار کارمندان قرار دهید

برای افزایش رضایت کارمندان یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید، فراهم کردن امکانات و تجهیزات ضروری و لازم برای آن ها است. با این کار کارمندان بدون هیچ عذر و بهانه ای می توانند به وظایف خود رسیدگی کنند.

شرایط دور کاری را فراهم کنید

اگر شرایط استخدام کارمند جدید و پرداخت حقوق و دستمزد به صورت حضوری را ندارید، می توانید شرایط دور کاری را برای استخدام کردن کارمندان مستعد و با توانایی های حرفه ای فراهم کنید. با این کار با پرداخت هزینه های کم تر می توانید از تجارب و مهارت های کارمندان جدید هم برای رشد و پیشرفت کسب و کارتان استفاده کنید.

تفاوت مدیر اداری و مدیر منابع انسانی

یکی از مهم ترین سوالاتی که زمان مطرح شدن مبحث منابع انسانی وجود دارد، این است که تفاوت اداری و منابع انسانی چیست؟ در واقع برخی افراد تصور می کنند وظایف یک فرد استخدام کننده نیروهای جدید و مدیر اداری با یک دیگر یکسان است. در صورتی که این گونه نیست. مدیر منابع انسانی به وظایف مختلفی از جمله توسعه، بازاریابی و تبلیغ محصولات مجموعه و سازمان خود می پردازد. در صورتی که فرد استخدام کننده که در بخش اداری مشغول به کار است، زیر نظر بخش منابع انسانی فعالیت و کار می کند. علاوه بر این، مدیر بخش اداری به انجام وظایف مختلف از جمله برنامه ‌ریزی، هدایت و هماهنگی در خدمات و پشتیبانی از شرکت می پردازد.

معرفی برترین نرم افزارهای مدیریت منابع انسانی

تا این قسمت از مقاله در مورد مدیریت منابع انسانی، راه کارها و روش راه اندازی آن برای یک کسب و کار صحبت شد. اما نکته حائز اهمیت این است مدیریت کردن تعداد زیاد کارمندان و انجام برنامه های لازم و ضروری برای این کار به صورت دستی و با روش های سنتی امکان پذیر نیست. به همین دلیل یکی از بهترین روش ها استفاده از نرم افزار مدیریت منابع انسانی است. برای این کار می توانید از سیستم مدیریت منابع انسانی که توسط کارشناسان مجرب شرکت کسرا طراحی و توسعه داده شده، استفاده کنید. این نرم افزار انعطاف پذیر به صورتی طراحی شده که از آن می توان برای کنترل و مدیریت بهتر منابع انسانی به صورت منطعف استفاده کرد. از جمله بهترین امکانات نرم افزار مدیریت منابع انسانی شرکت کسرا می توان موارد زیر را نام برد:

• قابلیت ردیابی حضور و غیاب و تردد پرسنل
• ردیابی و نظارت بر امور مالی و حسابداری
• مدیریت مرخصی و ساعات کاری هر پرسنل
• بررسی و نظارت بر انجام اهداف سازمان
• بررسی فعالیت اعضا، و راندمان فعالیت هر لاین کاری
• بررسی وضعیت نرمال یا آنرمال بخش ‌های مختلف
• تعیین و تنظیم آیین‌ نامه ‌ها و قوانین کار
• دنبال کردن اخبار و اطلاعیه‌ ها
• ایجاد مشارکت و جلسات کاری
• شرح وظایف مدیریتتفاوت مدیر اداری و مدیر منابع انسانی

یکی از مهم ترین سوالاتی که زمان مطرح شدن مبحث منابع انسانی وجود دارد، این است که تفاوت اداری و منابع انسانی چیست؟ در واقع برخی افراد تصور می کنند وظایف یک فرد استخدام کننده نیروهای جدید و مدیر اداری با یک دیگر یکسان است. در صورتی که این گونه نیست. مدیر منابع انسانی به وظایف مختلفی از جمله توسعه، بازاریابی و تبلیغ محصولات مجموعه و سازمان خود می پردازد. در صورتی که فرد استخدام کننده که در بخش اداری مشغول به کار است، زیر نظر بخش منابع انسانی فعالیت و کار می کند. علاوه بر این، مدیر بخش اداری به انجام وظایف مختلف از جمله برنامه ‌ریزی، هدایت و هماهنگی در خدمات و پشتیبانی از شرکت می پردازد.

سوالات متداول

هدف اصلی راه اندازی بخش مدیریت منابع انسانی چیست؟

تمام وظایفی که مدیر منابع انسانی انجام می شود، در راستای رسیدن به هدف مهم و بزرگ توسعه کسب و کار، حفظ رضایت کارمندان، پیشرفت کل سازمان و امکان برنامه ریزی ها و تصمیمات جدید برای رشد آن است.

کدام یک از مدل های مدیریت منابع انسانی بهتر است؟

با توجه به این که هر کدام از مدل های ذکر شده در این مقاله مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند، هر سازمان بر اساس نیاز و اهداف خود می تواند مدل مورد نظر را برای تعیین استراتژی های لازم انتخاب کند.

مهم ترین اهداف مدیریت منابع انسانی چیست؟

به طور کلی اهداف مهم مدیریت منابع سازمانی شامل اهداف عملیاتی، سازمانی، شخصی و اجتماعی است.

سخن پایانی پیرامون وظیفه مدیر منابع انسانی

همه کسب و کارها با حوزه های فعالیت و زمینه های کاری مختلف که راه اندازی می شوند، به دنبال پیشرفت و توسعه خود هستند. به همین منظور اقدامات مختلفی را برای رسیدن به این هدف انجام می دهند. یکی از اقدامات ضروری برای این کار راه اندازی یک بخش مجزا در سازمان به نام مدیریت منابع انسانی است. در این بخش به بررسی و تعریف کامل مدیریت منابع انسانی، وظایف و اهداف و انواع مدل های مختلف پرداخته شد. بنابراین با مطالعه این مطلب می توانید به طور کامل با مبحث مدیریت منابع انسانی، و کلیه مباحث و نکات پیرامون این موضوع آشنا شوید.

در نهایت باید گفت نتیجه عملکرد مدیریت منابع انسانی در سازمان ها با انجام وظایف فوق رسیدن به تولید و کارایی بیشتر در سازمان است. چنانچه این امر با انجام وظایف مدیریت منابع انسانی دوچندان خواهد شد. علاوه بر این وظایف فوق نشان می دهد که چگونه مدیر منابع انسانی می تواند. با ایجاد جوی مناسب و مطلوب در سازمان بهترین کیفیت خدمت رسانی را در سازمان ها تحقق بخشد.